İnternet xidmətləri üzrə bazarın inkişafı biznes mühitinin əlverişliliyinə imkan yaradan sahələrdən biridir.

2023-cü ildə İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) tərəfindən bu sahə üzrə davamlı olaraq bazarın iştirakçıları ilə sorğular keçirilib, beynəlxalq təcrübənin təklif etdiyi meyarlardan istifadə edilərək məlumat bazası formalaşdırılıb və biznesin inkişafı baxımından təqdim olunan xidmətlərin keyfiyyət analizi aparılıb.

2023-cü ilin ikinci və dördüncü rübləri üzrə ən çox abunəçi sayına malik ilk 30 internet xidmət təchizatçısından (İSP) sorğular vasitəsilə məlumatlar toplanılıb. Qeyd olunan sorğu 12 sualı ehtiva edir və İSP-lərin təqdim etdiyi xidmətlərin fərqli məqamlarını dəyərləndirməyə imkan verir.

Sorğuda əhatə edilən 18 İSP-dən məlumatlar hər iki rüb üzrə toplanılıb. Hədəf olaraq seçilmiş İSP-lər abunəçi bazası üzrə müqayisəli götürdükdə internet bazarının 90,7%-ni, başqa sözlə, 1,7 milyon çox abunəçini əhatə edir. Sorğuda aşağıdakı suallar təqdim olunub:

1. Tariflər onlayn dərc olunurmu?
2. Tarif dəyişiklikləri öncədən bildirilirmi?
3. İnternetə qoşulma şərtləri onlayn dərc olunurmu?
4. İnternet kəsintiləri onlayn dərc olunurmu?
5. Onlayn şikayət mexanizmi varmı?
6. Sorğularda iştirak edənlərin cinsi soruşulurmu?
7. İnfrastrukturun Coğrafi İnformasiya Sistemi (CİS) varmı?
8. Onlayn müraciətlə qoşulmaq olurmu?
9. E-müraciətləri onlayn izləmək olurmu?
10. Qoşulma haqqını onlayn ödəmək olurmu?
11. Abunəlik haqqını onlayn ödəmək olurmu?
12. Tariflər xərclərə əsasən təyin olunurmu? 
13.  
14. ABUNƏÇİ SAYINA GÖRƏ BÖLGÜ 

15. 

1.1 qrafiki 2023-cü ilin 2-ci rübündə verilmiş cavabların abunəçi sayına görə bölgüsünü təqdim edir.

Qrafikdən aydın şəkildə görünür ki, 7 xidmət abunəçilərin mütləq əksəriyyəti üçün əlçatandır. Bu xidmətlər onlayn şəkildə tariflərin paylaşılması, xidmətə qoşulma şərtlərinin onlayn dərc olunması, onlayn şikayət mexanizminin mövcudluğu, onlayn müraciətlə xidmətə qoşulma və tarif dəyişikliklərinin əvvəlcədən bildirilməsidir. Əlavə olaraq, ödəniş məsələsinə gəldikdə isə abunəçilər həm qoşulma haqqını, həm də abunəlik haqqını onlayn şəkildə ödəyə bilirlər.

1.2 qrafikində isə 2023-cü ilin 4-cü rübü üzrə məlumatlar əks olunub. Qrafiki nəzərdən keçirsək, görərik ki, 2023-cü ilin 2-ci rübü ilə müqayisədə yalnız bir xidmətdən başqa (onlayn sorğularda cinsi mənsubiyyətin soruşulması), digərləri üzrə artım olub. İkinci rüb üzrə müsbət cavab alınan xidmətlər yenə də yüksək müsbət cavab alıb. Ən çox artım internet kəsintilərinin onlayn şəkildə dərc olunması və tariflərin xərclərə əsasən müəyyən olunması bəndlərində qeydə alınıb. Qeyd olunan son iki xidmət üzrə abunəçi bazasında, götürdükdə, 90%-dən artıq abunəçinin bu xidmətlərdən istifadəsi mümkün olub. Nəticə etibarilə isə 4-cü rüb üzrə abunəçilərin əksəriyyəti üçün əlçatan olan xidmətlərin sayı artaraq 9-a çatıb. Rüblər üzrə əldə edilmiş məlumatların müqayisəsi artımın səbəbini aydın göstərir. Belə ki, hər iki rüb üzrə sorğuda iştirak etmiş İSP-lərin 6-da müsbət cavablandırılan sualların sayı artıb. Bu, hər iki rüb üzrə sorğuda iştirak edən İSP-lərin 1/3-i deməkdir.

Qeyd olunan tendensiyaların 2024-cü ildə də vəziyyətini araşdırmaq üçün İKTA tərəfindən həm İSP-lərlə fərdi qaydada, həm də müvafiq sorğuları davam etdirməklə internet bazarının biznesə əlçatanlığının təhlili tədbirləri davam etdiriləcək.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) tərəfindən ümumilikdə 6 yeni telekommunikasiya operator və provayderi uçota alınıb.

Belə ki, “Aznet technologies” QSC, “Alnet”, “Profib”, “Volt internet”, “Sfera net” və “Caspian İT services” MMC-lərin müraciəti əsasında onların uçota alınması həyata keçirilib.

Həmçinin “Proksi fiber” və “Avirtel” MMC-lərin müraciətləri əsasında operator və internet provayder kimi fəaliyyətlərini dayandırmaları səbəbindən uçotları ləğv edilib. Bununla da uçota alınan telekommunikasiya operator və provayderlərinin sayı 163-ə çatıb.

İKTA bir daha bəyan edir ki, uçota durmayan operator və provayderlər, o cümlədən host provayderlər “Elektron hökumət” portalında bu link vasitəsilə autentifikasiyadan keçərək uçota durmaq üçün ərizə göndərməlidirlər. Uçota durma qaydalarının pozulması İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 370-1-ci maddəsinə əsasən inzibati məsuliyyətə səbəb olur.

Uçota alınma bu sahənin hesabatlılıq səviyyəsini, eləcə də tənzimləmə imkanlarını genişləndirir. Eləcə də genişzolaqlı internetə çıxış səviyyəsinin maksimum həddə çatdırılması üçün inkişaf konsepsiyalarının və məqsədli proqramların hazırlanmasında istifadə olunur. Həmçinin istehlakçılar və tənzimlənən subyektlər arasında münasibətlərin inkişaf etdirilməsi, xidmət bazarlarının təhlil edilməsi, onların formalaşdırılması və şəffaflığın təmin edilməsi istiqamətində mühüm rol oynayır.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

GSMA 2023-cü il üçün “Mobile Connectivity Index” hesabatını dərc edib. Sənəd 173 ölkə üzrə dünya əhalisinin 99%-nin mobil internetə qoşulması üzrə göstəriciləri əhatə edir.

Hesabata görə, ölkəmiz ötən il mobil internetə qoşulma üzrə 69,33 indeks xalı toplayıb. Bu da 2022-ci illə müqayisədə artım deməkdir.

Həmçinin müəyyən edilib ki, qurum tərəfindən 2022-ci il üzrə Azərbaycanla bağlı göstəricilərin hesablanmasında yanlışlığa yol verilib, nəticədə həmin il üçün ölkəmizin indeks xalı 61,2 müəyyən edilib. 

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) rəsmi müraciəti əsasında hesablamalar yenidən aparılaraq yanlışlıq aradan qaldırılıb. Beləliklə, Azərbaycanın 2022-ci il üzrə nəticələri 66,63 xala yüksəldilib.

Eyni zamanda 2023-cü ilin göstəricilərinə görə, Azərbaycan “Mobile Connectivity Index” üzrə “Keçid” (Transitioner) qrupundan, “İnkişaf etmiş” (Advanced) qrupuna daxil edilib.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt rabitəsi üzrə tənzimləyici qurumu olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi yanında İctimai Şuranın üzvləri ilə görüş keçirilib.

Görüşdə çıxış edən İKTA sədri Nail Mərdanov rəhbərlik etdiyi qurumun gördüyü işlər və gələcək fəaliyyəti haqqında məlumat verib.

İKTA sədri əlavə edib ki, Agentlik qısa müddətdə 5 elektron xidmət istifadəyə verib və həmin xidmətlər telekommunikasiya sahəsində fəaliyyət göstərən operator və provayderlərin, həmçinin poçt operatorlarının fəaliyyətinin səmərəliliyinin artırılmasına xidmət edir.

Görüşdə çıxış edən İctimai Şura sədri Siruz Abasbəyli və Şura üzvləri İKTA-nın fəaliyyətini izlədiklərini, təqdim edilən elektron xidmətlərin, xüsusən də “E-Şikayət” sisteminin əhatə dairəsinin genişləndirilməsinin vacibliyini vurğulayıblar.

Sonda səmərəli əməkdaşlığın davamlı olması üçün belə görüşlərin mütəmadi keçirilməsi qərara alınıb.

Azərbaycanın telekommunikasiya sahəsində tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) Elektromaqnit sahəsinin (EMS) insan sağlamlığına potensial təsiri mövzusunda ətraflı araşdırma aparıb. Araşdırmalar zamanı Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı (İTU), Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST), Qeyri-İonlaşdırıcı Radiasiyadan Mühafizə üzrə Beynəlxalq Komissiya (ICNIRP), Elektrik və Elektron Mühəndisləri İnstitutu (IEEE), Beynəlxalq GSM Assosiasiyası (GSMA) və s. bu kimi nüfuzlu təşkilatların yayımladığı materiallar, o cümlədən beynəlxalq təcrübə təhlil edilib, həmçinin beynəlxalq standartların Azərbaycan Respublikasında tətbiq olunan normalara uyğunluğu öyrənilib.

EMS elektrik və maqnit sahələrinin birləşməsi olub, həm təbii mənbələr tərəfindən, həm də süni mənbələr olan bütün radioelektron vasitələr (REV) tərəfindən ətraf mühitə yayılan elektromaqnit dalğalarının yaratdığı enerji şüalanmalarıdır. EMS-lər intensivliklərinə və tezliklərinə görə, adətən, iki kateqoriyaya bölünürlər: 1. Aşağı, orta və qismən yüksək tezlikli mənbələrdən (görünən işıq tezliklərinə qədər) yayılan qeyri-ionlaşdırıcı şüalanmalar (elektrik xətləri, radiodalğalar, mobil telefonlar, baza stansiyaları, “Wi-Fi” modemlər, mikrodalğalı sobalar, və s.). Bunlar atomları və ya molekulları ionlaşdıra bilməyən aşağı enerji səviyyələrinə görə insan sağlamlığına və ətraf mühitə təsirsiz hesab olunur; 2. Daha yüksək tezlikli mənbələrdən (ultrabənövşəyi şüalar və daha yüksək) yayılan ionlaşdırıcı şüalanmalar (günəş radiasiyası, rentgen aparatları, atom radiasiyası və s.) atomları və ya molekulları ionlaşdıraraq potensial olaraq hüceyrə və DNT zədələnməsinə səbəb ola bilir. 

Spektrin yüksək hissələri saniyədə milyardlarla dövrə qədər tezliklərə malik olan ionlaşdırıcı şüalanmaların tibdə, nüvə enerjisində və digər sahələrdə istifadəsi diqqətlə idarə olunur. Qeyri-ionlaşdırıcı elektromaqnit spektrinin orta hissəsində isə hər gün televiziya, radio, mikrodalğalı sobalar, baza stansiyaları, mobil telefonlar və digər radio texnologiyalar üçün istifadə etdiyimiz radiotezliklərdən yayılan elektromaqnit sahələri mövcuddur. Belə qeyri-ionlaşdırıcı radiodalğalar insan sağlamlığı və ətraf mühit üçün təsirsiz hesab edilir. Lakin belə radiodalğaların yaratdığı EMS-nin təsiri də şüalanmaya məruz qalma intensivliyindən, tezliyindən, müddətindən, həmçinin mənbənin gücündən və mənbəyə olan məsafədən asılı olaraq dəyişə bilər.

Bu səbəbdən istehsal olunan avadanlıqlar uzun müddət laboratoriya şəraitində yoxlanılır, beynəlxalq standartlara uyğunluqları gözlənilməklə, texniki uyğunluq sertifikatları ilə təmin olunurlar. Bu tip avadanlıqların istismarı texniki normalara uyğun aparılmalı, istismar qaydalarına ciddi riayət olunmalı, dövri olaraq texniki spesifikasiyaları yoxlanılmalıdır. İstismar norma həddindən artıq olduqda isə, bu amillərdən asılı olaraq kifayət qədər yüksək səviyyədə və uzun müddət EMS təsirinə məruz qalındığı halda radiodalğaların yaratdığı enerji sahələri insanlarda bədən hərarətinin müəyyən qədər yüksəlməsinə yol aça bilər. 

      Bunları nəzərə alaraq, ÜST 1996-cı ildə başlatdığı beynəlxalq EMS layihəsı çərçivəsində 0-300 QHs tezlik diapazonunda EMS təsirinə məruz qalmanın sağlamlığa təsirlərini araşdıraraq risklərin qiymətləndirilməsini həyata keçirir və vaxtaşırı bununla bağlı hesabatlarını dərc edir. ÜST 5G kimi yeni texnologiyaların tətbiqi zamanı və ictimai sağlamlıqla bağlı daha çox elmi nəticələr əldə olunduqca EMS təsirinə məruz qalmanın potensial sağlamlıq riskləri ilə əlaqədar elmi araşdırmalarını davam etdirir. Hazırda əsasən iki beynəlxalq təşkilat – Qeyri-İonlaşdırıcı Radiasiyadan Mühafizə üzrə Beynəlxalq Komissiya (ICNIRP) və Elektrik və Elektron Mühəndisləri İnstitutu (IEEE) EMS təsirinə məruz qalma limitləri ilə bağlı təlimatlar hazırlayır. Bir çox ölkələr bu təşkilatlar tərəfindən tövsiyə olunan təlimatlara əməl edirlər. Bu təlimatlar 300 QHs-ə qədər bütün radiotezlikləri əhatə edir. Dünyanın əksər ölkələri, o cümlədən Avropa ölkələri əsasən ICNIRP təşkilatının hazırladığı təlimatları qəbul edirlər.

       ICNIRP təşkilatının məqsədi müxtəlif növ qeyri-ionlaşdırıcı şüalanmaya məruz qalma ilə bağlı insan sağlamlığı üçün riskləri araşdırmaq, EMS təsirinə məruz qalmanın məhdudlaşdırılması üçün beynəlxalq təlimatları hazırlamaq və belə təsirlərdən mühafizə ilə bağlı digər məsələləri həll etməkdir. ICNIRP absorbasiya olunmuş (udulmuş) enerjini qiymətləndirmək üçün 100 kHs – 30 MHs aralığında Sahə gərginliyi, 30 MHs – 2000 MHs aralığında Sahə gərginliyi və Enerji selinin sıxlığı, 2000 MHs – 300 QHs aralığındakı tezliklər üçün isə sadəcə Enerji selinin sıxlığı göstəricilərinin ölçülməsini tövsiyə edir. Həmçinin BTİ-nin Radiokommunikasiya sektoru və Radio Rabitə Bürosu radiotezlik təyinatlarını müəyyən edirlər, BTİ-nin Telekommunikasiya və standartlaşdırma sektoru, ETSI (Avropa Telekommunikasiya Standartları İnstitutu) və 3GPP (3-cü Nəsil Tərəfdaşlıq Layihəsi) kimi standartlaşdırma qurumları, o cümlədən radio avadanlıqlar və son istifadəçi cihazları istehsalçıları da beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən müəyyən edilmiş EMS təsirinə məruzqalmanın maksimum səviyyələri üzrə standartlara, təlimatlara və tövsiyələrə uyğunluğu təmin edirlər. BTİ hazırladığı EMS Bələdçisini BTİ-nin 6 rəsmi dilində nəşr edir, həmçinin elektromaqnit sahələrinin ölçülməsi, monitorinqi və EMS təsirinin azaldılması vasitələrinə dair tövsiyələr hazırlayır. BTİ, eyni zamanda EMS-nin insan sağlamlığına təsiri ilə bağlı ITU-R SM.2452-0 nömrəli hesabat hazırlayıb. Hesabatda ICNIRP tövsiyələri bir çox inkişaf etmiş ölkələrin telekommunikasiya sahəsində tənzimləyici qurumları tərəfindən normativ hədlər olaraq qəbul olunub.

İctimaiyyət üçün tövsiyə olunan beynəlxalq SAR (Spesifik Absorbasiya Nisbəti) həddi 10 q kütlədə ölçülən 2 Vt/kq-dır. Ancaq ICNIRP təşkilatının son təlimatlarına əsasən, 2 QHs-dən yuxarı radiotezliklərdə elektromaqnit dalğasının bioloji toxumaya nüfuzetmə dərinliyi aşağı olduğuna görə Vt/kq ilə ölçülən ənənəvi SAR dəyəri absorbasiya olunmuş (udulmuş) enerjini qiymətləndirmək üçün istifadə edilə bilməz. Bu halda ən uyğun kəmiyyət Enerji seli sıxlığıdır (Vt/m2). Aşağıdakı cədvəldə 100 kHs – 300 QHs tezlik aralığında bədənin 30 dəqiqə ərzində EMS təsirinə məruz qalma ilə bağlı tövsiyə olunan səviyyələri qeyd olunub.

Texnologiyanın inkişaf tendensiyaları, xüsusilə mobil rabitə sahəsində yeni nəsil texnologiyaların tətbiqi, EMS təsirinə məruzqalma ilə bağlı zaman-zaman müxtəlif suallar doğurub. Bu suallar, adətən, hər on ildən bir təqdim olunan yeni mobil rabitə texnologiyaları fonunda daha da aktuallaşır və müxtəlif çevrələrdə mübahisəli diskussiyalara səbəb olur. Hazırda tətbiqinə yeni başlanılmış 5G texnologiyasının insan sağlamlığına təsiri ilə bağlı da çox sayda müzakirələrə və konspiroloji nəzəriyyələrə rast gəlmək olar. 5G-nin istifadə etdiyi aşağı və orta tezliklər özündən əvvəlki nəsillərdə istifadə olunur və EMS təsiri baxımından heç bir fərq yaratmır. Misal üçün, orta tezlik zolaqları sayılan 3500-3700 MHs tezlikləri uzun illərdir, ölkəmizdə MMDS (Çoxkanallı, Çoxfunksiyalı Paylama Xidməti) texnologiyası ilə naqilsiz Kabel TV yayım xidməti üçün, həmçinin sabit simsiz internet xidməti olan “Wi-Max” və 4G (LTE) üçün istifadə olunur. Millimetrik tezliklər (əsasən 24 QHs-dən başlayır) isə 5G tərəfindən ilk dəfə mobil rabitə sahəsində tətbiq olunmağa başlanılsa da, uzun müddətdir ki, radio rele xətləri, peyk rabitəsi, radar kimi müxtəlif radioxidmətlər tərəfindən istifadə edilməkdədir. Bu tezliklər üzrə EMS təsirinə məruzqalma hallarının insan sağlamlığına mümkün təsirləri ilə bağlı tədqiqatlar uzun illər əvvəl başlayıb. 5G texnologiyalarda istifadə olunan radio dalğalarının təsirinə məruzqalma hallarını tənzimləyən ətraflı beynəlxalq təlimatlar mövcuddur. Məruzqalma hədləri ICNIRP kimi müstəqil elmi təşkilatlar tərəfindən müəyyən edilib və bu hədlər əhalini qorumaq üçün əhəmiyyətli təhlükəsizlik normalarını ehtiva edir. Bu təlimatlar inkişaf etmiş ölkələrdə standart və tənzimləyici qaydalar olaraq geniş şəkildə qəbul edilib və həmçinin ÜST tərəfindən təsdiq olunub.

GSMA təşkilatının dərc etdiyi Elektromaqnit sahələri: Elm və Standartlar adlı hesabatda Amerika Birləşmiş Ştatlarında Mobil Telekommunikasiya Sənayesi Assosiasiyası (CTIA) və Nəzarət, Epidemiologiya və Nəticələr Proqramı (SEER) mobil cihazlardan istifadə ilə beyin xərçəngi arasında hər hansı əlaqənin olub-olmaması barədə statistik məlumatları araşdıraraq maraqlı bir nəticə əldə edib. Son bir neçə onillikdə ABŞ-də mobil telefon abunəçilərinin sayı sürətli şəkildə artıb, 1980-ci illərdə bir neçə min istifadəçidən 2019-cu ilə qədər yüz milyonlarla istifadəçiyə çatıb. Mobil cihaz istifadəsinin genişmiqyaslı artımına baxmayaraq, hər yüz min nəfərə düşən beyin xərçəngi xəstə sayı stabil tendensiya izləyib. Nəticələr xərçəng xəstəliklərinin faktiki olaraq EMS təsiri ilə bir əlaqəsinin olmadığını ortaya çıxarıb.

Mobil cihaz istifadəçiləri və beyin xərçəngi xəstələri tendensiyası

Ölkəmizdə EMS-nin insan sağlamlığına təsiri Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi Kollegiyasının 6 fevral 2015-ci il tarixli 05 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş “Ötürücü radiotexniki obyektlərin yerləşdirilməsinə və istismarına dair sanitariya normaları və qaydaları” ilə tənzimlənir. Bu qaydalar “Sanitariya-epidemioloji salamatlıq haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq hazırlanmış, həvəskar və peşəkar radiorabitə, radio yayım, televiziya və radiolokasiya kimi radiotexniki obyektlərin yaratdığı EMS-nin insan sağlamlığına göstərəcəyi mənfi təsirinin qarşısının alınmasına yönəldilib. Sanitariya qaydaları Azərbaycan Respublikasının bütün ərazisində istifadə olunan 30 kHs-300 QHs tezlik diapazonunda işləyən bütün stasionar və səyyar stansiyalara şamil edilir. Ötürücü radiotexniki obyektlərin, avadanlıqların istehsalı, idxalı və istismarı Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi yanında Respublika Gigiyena və Epidemioloji Mərkəzi tərəfindən avadanlığa verilmiş sanitariya-epidemioloji rəyin olduğu halda həyata keçirilir.

Azərbaycan Respublikası ərazisində 30 kHs-300 MHs tezlik diapazonunda işləyən radiotexniki avadanlıqların insan sağlamlığına təsiri ilə bağlı normalar (hədlər) elektrik sahə gərginliyinin effektiv qiymətlərinə görə müəyyən edilir. Ölkə ərazisində 300 MHs-300 QHs tezlik diapazonunda işləyən radiotexniki avadanlıqların insan sağlamlığına təsiri ilə bağlı normalar isə enerji selinin sıxlığının orta qiymətlərinə görə müəyyən edilir.

30 kHs-300 QHS tezlik diapazonlu elektromaqnit sahələrin əhali üçün yol verilən səviyyələri 

Azərbaycan Respublikasında tətbiq olunan “Ötürücü radiotexniki obyektlərin yerləşdirilməsinə və istismarına dair sanitariya normaları və qaydaları” hazırlanarkən daha çox Rusiya Federasiyasında istifadə olunan normalara istinad edilib. Ona görə Azərbaycan Respublikasında müəyyən olunmuş EMS təsirinə məruzqalma normaları Rusiya Federasiyasında qəbul olunmuş normalarla eynilik təşkil edir.

    2-300 QHs tezlik aralığında müəyyən olunan norma Azərbaycan Respublikasında 10 µVt/sm2 olduğu halda, ICNIRP təşkilatının tövsiyə etdiyi norma 1000 µVt/sm² (və ya 10 Vt/m²) göstərici ilə müəyyən edilib. Beləliklə, bu onu göstərir ki, Azərbaycan Respublikasında tətbiq olunan normativlər ICNIRP tövsiyələrindən 100 dəfə daha sərtdir. Başqa sözlə, ICNIRP tövsiyələri olduqca yumşaqdır və bu da onu göstərir ki, mobil operatorlara məxsus baza stansiyalarının işlədiyi tezlik zolaqlarında EMS-nin insan sağlamlığına təsiri tövsiyə olunan norma həddindən çox aşağıdır. Misal üçün, Respublika Gigiyena və Epidemioloji Mərkəzi tərəfindən mobil operatorların istismar etdiyi radiobaza stansiyalarına verilən sanitar-epidemioloji rəylərdə radiodalğa siqnallarının enerji selinin sıxlığı maksimum 1.5 µVt/sm2 olaraq müşahidə edilib. Əksər hallarda isə radiobaza stansiyalarının radiodalğa siqnallarının enerji selinin sıxlığı 0.1 µVt/sm2-0.5 µVt/sm2 arasında dəyişir. Bu isə Azərbaycanda hazırda müəyyən olunmuş normadan ən azı 20 dəfə az göstərici deməkdir.

Avropa İttifaqına üzv dövlətlərdə və Böyük Britaniyada ICNIRP məhdudiyyətlərinin qəbulunda fərqli yanaşmalar mövcuddur. Almaniya, Yaponiya, İngiltərə, Avstraliya, İsveçrə və digər inkişaf etmiş bəzi ölkələr ICNIRP tövsiyələrini və müəyyən etdiyi normativləri (10 Vt/m²) olduğu kimi qəbul etdiyi halda, bəzi ölkələr isə öz normalarını tətbiq edirlər. Misal üçün, Bolqarıstanda qəbul olunmuş norma Azərbaycanla eynidir (10 µVt/sm²). Xorvatiyada bu norma ICNIRP tövsiyəsinin 16%-ni (1.6 Vt/m²), Yunanıstanda 70%-ni (7 Vt/m²) təşkil edir. Türkiyədə isə bu norma ICNIRP tövsiyəsinin təxminən 50%-nə bərabərdir (4.88 Vt/m2).

Beləliklə, Azərbaycan Respublikasında təsdiq olunmuş normalar beynəlxalq standartlarla müqayisədə kifayət qədər sərtdir və mobil rabitə şəbəkələrində qurulan bütün baza stansiyalarının, o cümlədən 5G antenalarının istismarından öncə effektiv şüalanma gücü bu sahəyə nəzarət edən qurumlar tərəfindən ölçülərək insan sağlamlığına təsiri təsdiq edilmiş normalar daxilində olmaları yoxlanılır. Normalara cavab verməyən ötürücülərin istismarı qadağandır. Azərbaycan Respublikası İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 233.2-ci maddəsinə əsasən, ətraf mühitin mühafizəsi məqsədilə elektromaqnit sahələrinin səviyyəsinin, radioaktiv şüalanmanın və başqa zərərli fiziki təsirlərin yol verilə bilən son hədlərinin normativlərinin pozulmasına görə vəzifəli şəxslər iki min beş yüz manatdan üç min beş yüz manatadək məbləğdə, hüquqi şəxslər on min manatdan on iki min beş yüz manatadək məbləğdə cərimə edilir.

İnsanların EMS təsirinə məruzqalma halları fərqli miqyaslarda baş verir. Əgər məruzqalma halları müəyyən olunmuş normalar çərçivəsində və ötürücü radiotexniki cihazlardan uyğun mühafizə məsəfəsində olarsa, bu zaman insan sağlamlığı üçün hər hansı bir təsir yaranmır. Mühafizə məsafəsi avadanlıqların çıxış gücündən, istifadə olunan tezliklərdən, antena və digər texniki parametrlərdən asılı olaraq dəyişir. Bu məsəfələr antenaların yayım istiqaməti nəzərə alınmaqla ICNIRP tərəfindən müəyyən edilmiş aşağıdakı formul ilə hesablanır:

Burada:

d: Mühafizə məsafəsi (metr)

P: Ötürücü radiotexniki cihazın çıxış gücü (Vatt)

G: Anten gücləndirmə əmsalı (dBi)

E: Elektrik sahə gərginliyi (Volt/metr)

Azərbaycanda “Ötürücü radiotexniki obyektlərin yerləşdirilməsinə və istismarına dair sanitariya normaları və qaydaları”, eyni zamanda sanitariya-mühafizə zonası adlanan ötürücü radiotexniki obyekt ilə yaşayış binası arasında əhalinin sağlamlığının qorunması məqsədilə xüsusi ayrılmış zona hesab olunan mühafizə məsafələrini də müəyyən edir. Sanitariya-mühafizə zonası və məhdudiyyət zonası, ötürücü radiotexniki obyektin tərkibində olan bütün mənbələrin yaratdığı elektromaqnit sahələrin cəmləşdirilməsi nəzərə alınmaqla, Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən təsdiq olunmuş metodik göstərişlərə əsasən təyin olunur. Sanitariya-mühafizə zonalarının və məhdudiyyət zonalarının sərhədləri hesablama metodu ilə müəyyən edilir və elektromaqnit sahələrin səviyyələrinin ölçülməsinin nəticələrinə görə dəqiqləşdirilir. Sanitariya-mühafizə zonalarının və məhdudiyyət zonalarının sərhədlərinin müəyyən olunması zamanı binaların konstruksiyalarından, kommunikasiyalardan, elektrik xətlərindən və digər elementlərdən əks oluna bilən ikincili EMS təsirindən qorunmasının zəruriliyi nəzərə alınmalıdır. Həmin təyin olunmuş zonalar yaşayış və digər sosial məqsədlər üçün istifadə oluna bilməz.

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2020-ci il 21 may tarixli 184 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Dövlət və ictimai ekoloji ekspertizanın həyata keçirilməsi qaydası”na uyğun olaraq baza stansiyalarının yaydığı elektormaqnit sahəsinin ətraf mühitə təsiri də ölçülərək qiymətləndirilir. Dövlət ekoloji ekspertizası Azərbaycan Respublikası Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin tabeliyində Dövlət Ekoloji Ekspertiza Agentliyi tərəfindən həyata keçirilir və müvafiq ekoloji ekspertiza rəyi verilir.

Qeyd edək ki, elektromaqnit dalğalarının insan sağlamlığına və ətraf mühitə təsirini qiymətləndirən digər səlahiyyətli qurumlarla yanaşı, müvafiq sahədə tənzimləyici qurum olan İKTA da gələcəkdə qanunvericilik çərçivəsində mülki təyinatlı radiorabitə şəbəkələrində, iş yerlərində və digər qapalı məkanlarda EMS təsirini vaxtaşırı ölçərək riayət edilməli olan hədlərə uyğunluğunun müəyyən edilməsi istiqamətində tədbirlər görməyi planlaşdırır. BTİ-nin tövsiyələrinə və beynəlxalq təcrübəyə uyğun olaraq yaxın gələcəkdə EMS təsirinin riayət edilməli olan hədlərinin, o cümlədən mühafizə məsafələrinin ICNIRP təşkilatının qəbul etdiyi norma və standartlara uyğunlaşdırılması ilə bağlı ictimai müzakirələrin aparılması nəzərdə tutulur. Həmçinin baza stansiyalarının və digər radioötürücülərin qanunvericiliyə uyğun şəkildə quraşdırılması, o cümlədən qəbul edilmiş normalar daxilində fəaliyyət göstərmələri üçün ciddi tənzimləmə və nəzarət mexanizmlərinin yaradılması Agentliyin hədəfləri arasında yer alır.

2024-cü ilin aprel-may aylarında 53 hüquqi və fiziki şəxs tərəfindən ixrac (idxal) nəzarətinə düşən 10 395 ədəd müxtəlif markalı və modelli avadanlıqlara xüsusi icazə verilməsi üçün müraciət daxil olub.

Qanunauyğun olaraq həmin müraciətlər üzrə 10 325 ədəd avadanlığın gömrük rəsmiləşdirilməsinə icazə sənədi verilib.

Eyni zamanda 64 ədəd avadanlıq üzrə edilən müraciətlərdə təqdim edilən sənədlər düzgün tərtib edilmədiyindən düzəliş edilərək yenidən müraciət edilməsi üçün geri qaytarılıb.

Həmçinin 6 ədəd avadanlıq üçün edilən 5 müraciət qanunauyğun olaraq aidiyyəti üzrə baxılma mərhələsindədir.

Qeyd edilən dövrdə hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən 16 adda 364 ədəd avadanlığın mülki dövriyyəsinə xüsusi icazələrin alınması, o cümlədən onlara verilmiş icazələrin ləğvi üçün müraciətlər edilib. Onlardan 349 ədəd avadanlıq üçün edilən müraciətə müsbət cavab verilib, 9 ədəd avadanlığın mülki dövriyyəsinə tələb olunan sənədlər düzgün təqdim edilmədiyi üçün qanunamüvafiq olaraq geri qaytarılıb və verilmiş icazənin ləğvi üçün edilən müraciətlər üzrə 4 avadanlığın xüsusi icazəsi ləğv edilib.

Eyni zamanda 1 müraciət üzrə 2 avadanlığın idxalı ilə bağlı araşdırma aparılır.

Xatırladaq ki, 2024-cü ilin mart ayında Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi yanında İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) tərəfindən “Radioelektron vasitələrə verilən icazələr” (e-permission.icta.az) sistemi istifadəyə verilib. Onlayn sistemin tətbiqi müraciətlərin daha sürətli və effektiv cavablandırılmasını mümkün edib.

Həmçinin bu ilin yanvar-may ayları ərzində “Lisenziyalar və icazələr haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 19.6.4-cü maddəsinə uyğun olaraq 301 müraciət üzrə lisenziyanın alınması üçün təqdim edilən ərizəyə əlavə olunan sənədlərdə göstərilən məlumatların uyğunluğu yerində qiymətləndirilib. Nəticədə 296 ünvanda sürətli poçt xidmətinin göstərilməsi üçün uyğun şərait olduğu müəyyən edilib və həmin müraciətlərə müsbət cavab verilib. Digər 5 müraciətlə bağlı isə müsbət rəy verilməyib.

Bundan əlavə, ölkədaxili telekommunikasiya kanallarının təşkili üzrə 2, məlumatların ötürülməsi (data) xidmətinin təşkili üzrə 1 müraciətə baxılıb. Ölkədaxili telekommunikasiya kanallarının təşkili üzrə 1, məlumatların ötürülməsi (data) xidmətinin təşkili üzrə 1 müraciətə müsbət rəy verilib. Digər müraciət isə sənədlərin təkmilləşdirilməsi məqsədilə təkrar təkmilləşmə üçün mənfi cavablandırılıb. 

Qeyd edək ki, telekommunikasiya və poçt rabitəsi sahəsində tənzimləyici olan İKTA bu sahələrin inkişafı üçün qanunvericilik və nizamnamə çərçivəsində fəaliyyətini davam etdirəcək.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) internet xidmətlərindən istifadə edən istehlakçılar arasında “İnternet xidmətləri üzrə istehlakçı təcrübəsi sorğusu”nun keçirilməsinə başlayıb.

Sorğunun keçirilməsində əsas məqsəd adıçəkilən sektorda xidmət səviyyəsinin və vətəndaş məmnuniyyətinin ölçülməsi, şəffaflığın təmin edilməsidir. Bu səbəbdən agentlik vətəndaşları bu prosesdə fəal olmağa, qarşılaşdıqları çətinlikləri, irad və təkliflərini qeyd etməyə çağırır.

Qeyd edək ki, İKTA 2023-cü ilin əvvəlindən başlayaraq internet telekommunikasiya xidməti göstərən operator və provayderlərin uçotunun aparılmasını həyata keçirir. Agentliyin bu istiqamətdə həyata keçirdiyi fəaliyyət nəticəsində 159 internet provayder və operatorun uçota alınması tamamlanıb. Onu da qeyd edək ki, proses tamamilə rəqəmsal şəkildə “Elektron hökumət” portalında bu link vasitəsilə həyata keçirilir.

Qarşıdakı günlərdə oxşar sorğunun poçt rabitəsi (karqo) xidmətlərindən istifadə edən istehlakçılar arasında da keçirilməsi nəzərdə tutulur.

Xatırladaq ki, ötən ilin sonlarından etibarən İKTA, həmçinin “E-Şikayət” sistemi vasitəsilə telekommunikasiya və poçt rabitəsi (karqo) sahəsində istehlakçı müraciətlərini qəbul edir. İndiyədək bu sistem vasitəsilə 900-ə yaxın vətəndaş müraciəti qeydə alınıb və onların böyük əksəriyyəti qısa zamanda həll edilib.

2024-cü ilin əvvəlindən bu günə qədər Radiotezliklər üzrə Dövlət Komissiyasına 25 müraciət daxil olub.

Onlardan 11-i radiorabitənin təşkili məqsədilə istifadə olunan radiostansiyalar, 4-ü simsiz giriş şəbəkələri, 4-ü gəmilərdə istifadə edilən radio avadanlıqlar, 5-i GNSS (Global Navigation Satellite System) məlumatlarının ötürülməsi üçün radiotezliklərin ayrılması ilə bağlı olub. 1 müraciət isə hüquqi şəxsin adında dəyişikliklə əlaqədar edilib. 

Dövlət Komissiyasının iclasında 19 müraciət müsbət cavablandırılıb və müvafiq icazələr verilib. 5 müraciətçiyə isə alternativ tezlik resurslarından istifadə etmək təklif edilib. 

Bundan başqa, Dövlət Komissiyasının müvafiq qərarları ilə əvvəlki iclaslarda tezliklərin ayrılmasına icazə verilmiş, lakin radiorabitə şəbəkələrinin istifadəsini dayandıraraq könüllü olaraq radiotezlik istifadəsindən “Lisenziyalar və icazələr haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 26-cı maddəsinə uyğun olaraq imtina edən 3 hüquqi şəxs üçün Dövlət Komissiyasının tezlik ayrılması barədə qərarları ləğv edilib. Ümumilikdə 7 ədəd tezlik resursu (radiotezlik nominalı) dövlət resursu kimi geri alınıb.

Həmçinin Dövlət Komissiyasının iclasında “T-DAB (DAB+) standartlı yerüstü rəqəmsal səs yayımı stansiyalarının 174-230 MHs radiotezlik zolağından istifadə şərtləri” təsdiq edilib. 

Qeyd edək ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 2021-ci il 4 may tarixli 2622 nömrəli Sərəncamına əsasən yaradılmış Radiotezliklər üzrə Dövlət Komissiyası radioelektron vasitələrdən və yüksəktezlikli qurğulardan istifadənin səmərəliliyinin artırılması məqsədilə radiotezlik spektrinin bölünməsi və ayrılması sahəsində vahid siyasətin hazırlanmasını, həyata keçirilməsini təmin edir, həmçinin beynəlxalq təşkilatlarda Azərbaycan Respublikası radioxidmət idarələrinin hüquq və mənafelərinin müdafiəsi ilə bağlı işləri təşkil edir.

Nazirlər Kabinetinin 2007-ci il 1 fevral tarixli 22 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş “Radiotezliklərin ayrılması, qeydiyyatı, istifadəsi və ödənişlərin təyin olunması qaydaları”na əsasən, respublika ərazisində istehsal edilən, modernizə və ya idxal olunan, həmçinin istismarı nəzərdə tutulan radioelektron vasitələr üçün radiotezlik zolaqlarının ayrılması məqsədilə hüquqi və fiziki şəxslər yazılı formada Komissiyaya müraciət etməlidirlər.

Əsasnaməyə uyğun olaraq Dövlət Komissiyası nəzdində daimi fəaliyyət göstərən Katiblik yaradılıb. Katibliyin funksiyalarını Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi bilavasitə və tabeli qurumları vasitəsilə həyata keçirir. Katiblik Dövlət Komissiyası iclaslarının keçirilməsi ilə bağlı təşkilati məsələlərin həlli, mülki məqsədlər üçün radiotezliklərin ayrılmasına dair müraciətlər üzrə araşdırma aparılması, müzakirəyə çıxarılacaq məsələlərə aid sənədlərin hazırlanması, iclasların təşkili, nəticələrinin protokollaşdırılması və kargüzarlıq işlərini icra edir. 

Radiospektr idarəçiliyini həyata keçirən İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi İdarə Heyətinin sədri Nail Mərdanov, eyni zamanda Dövlət Komissiyası Katibliyinin rəhbəri funksiyasını yerinə yetirir.

Mayın 22-23-də Rumıniyanın paytaxtı Buxarest şəhərində Şərq Tərəfdaşlığı Ölkələrinin Elektron Rabitə Tənzimləyiciləri Şəbəkəsinin (EaPeReg) növbəti 23-cü plenar iclası keçirilib.

Plenar iclasda Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində fəaliyyət göstərən İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) nümayəndələri  iştirak ediblər.

Tədbirdə 15 ölkənin telekommunikasiya üzrə tənzimləyici qurumu, Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı (BTİ), Avropa Elektron Rabitə Tənzimləyiciləri Qurumu (BEREC) və Avropa Aralıq dənizi Tənzimləyicilər Qrupundan (EMERG) 40-dan çox nümayəndə iştirak edirdi.

İclasda “EaPeReg”in builki sədri Moldova və sədr müavini Rumıniyanın tənzimləyici qurumlarının təmsilçiləri tərəfindən 2024-cü ilin birinci yarısında görülən işlər barədə məlumat verilib. Həmçinin şəbəkənin işçi qrup rəhbərləri tərəfindən görülən fəaliyyətlə bağlı hesabatları dinlənilib. Şəbəkənin İş Planı tədbir iştirakçılarının nəzərinə çatdırılıb.

İclasda, eyni zamanda “EaPeReg”in 2025-ci il üzrə sədrliyi üçün Azərbaycanın namizədliyi irəli sürülüb və bu təşəbbüs iclas iştirakçıları tərəfindən dəstəklənib.

İKTA-nın sədr müavini, sədr vəzifəsini icra edən Nail Mərdanov göstərilən etimada görə iclas iştirakçılarına təşəkkür edərək 2025-ci il ərzində “EaPeReg”in dayanıqlı işinin təmin ediləcəyini bildirib.

Belə ki, şəbəkəyə sədrlik Azərbaycanın telekommunikasiya tənzimləmə institutunun dünya tənzimləyicilər şəbəkəsinə inteqrasiyasını daha da sürətləndirəcək, tənzimləyici mühitin və tənzimləyici mexanizmlərin qurulmasında dünya təcrübəsindən daha yaxından faydalanmağa imkan verəcək.

Daha sonra Agentliyin beynəlxalq əməkdaşlıq üzrə rəsmisi Ravil İsgəndərov çıxış edərək İKTA-nın fəaliyyət istiqamətləri, ölkəmizdə telekommunikasiya sahəsində tənzimləmənin inkişafı, bazar mühitinin formalaşdırılması sahəsində həyata keçirilən işlər və planlar barədə ətraflı məlumat verib.

Tədbirin ikinci günündə İKTA-nın Tənzimləmə departamentinin direktoru Tural Zərbəliyev telekommunikasiya şəbəkələrinin digər infrastruktur obyektlərində yerləşdirilməsi üzrə tənzimləyici çərçivənin  hazırlanması istiqamətində görülən tədbirlər barədə danışıb.

“EaPeReg”in 23-cü plenar iclası çərçivəsində, həmçinin İKTA nümayəndələri Moldova və Rumıniya tənzimləyici qurumlarının rəhbərləri, eləcə də BTİ-nin nümayəndəsi ilə ikitərəfli görüşlər keçiriblər. Görüşlərdə tərəflər arasında təcrübə mübadiləsi və digər istiqamətlərdə əməkdaşlıq məsələləri müzakirə olunub.

Qeyd edək ki, “EaPeReg” 2012-ci ildə “Şərq Tərəfdaşlığı” ölkələrinin elektron rabitə tənzimləyiciləri üçün yaradılmış şəbəkədir. Platformada Azərbaycan, Ermənistan, Gürcüstan, Moldova və Ukrayna iştirakçı ölkələr olaraq fəaliyyət göstərirlər. Rumıniya, Macarıstan, Çexiya, İrlandiya tənzimləyici qurumlarının rəhbərliyi isə fəal şəkildə şəbəkənin işində iştirak edən ölkələrə dəstək verir.

“EaPeReg”in məqsədi regionda rəqabətqabiliyyətli və innovativ elektron rabitə sektorunun inkişafını təşviq etmək üçün bu ölkələrin elektron rabitə tənzimləyiciləri arasında əməkdaşlığı və ən yaxşı təcrübə mübadiləsini asanlaşdırmaqdır. Şəbəkə tənzimləyicilər üçün spektrin idarə edilməsi, genişzolaqlı rabitənin inkişafı və elektron rabitə sahəsində tənzimləyici çərçivələr kimi məsələlər üzrə məlumat və təcrübə mübadiləsi üçün platforma təqdim edir.

Gürcüstanın paytaxtı Tbilisi şəhərində Şərq Tərəfdaşlığı Ölkələrinin Elektron Kommunikasiya Tənzimləyiciləri Şəbəkəsi (EaPeReg) çərçivəsində Spektr Ekspertləri İşçi Qrupunun (SEWG) 17-ci görüşü keçirilib.

Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin və İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) əməkdaşlarının da qatıldığı tədbirdə telekommunikasiya sahəsi ilə bağlı təqdimatlar nümayiş olunub və müvafiq mövzular ətrafında müzakirələr aparılıb.

Beynəlxalq Mobil Telekommunikasiya (IMT) üçün əlavə radiotezlik zolaqlarından istifadə, mobil operatorlar tərəfindən spektrin səmərəli istifadəsinin qiymətləndirilməsi və radiotezliklərin bölüşdürülməsi məsələləri tədbirin əsas müzakirə istiqamətlərini təşkil edib.

Eyni zamanda Ümumdünya Radiorabitə Konfransının (ÜRK-23) nəticələri və ÜRK-27-nin əsas mövzuları, IMT şəbəkələrində xidmət keyfiyyəti (QoS) və bu sahədə ölçmələrin aparılması, o cümlədən coğrafi informasiya sistemləri (GIS) və Genişzolaqlı Xəritələmə qabaqcıl Avropa ölkələrini təmsil edən ekspertlərin diqqətində olub.

Tədbirdə elektromaqnit sahəsinin təsiri (EMS) ilə bağlı Qeyri-İonlaşdırıcı Şüalanmadan Qorunma üzrə Beynəlxalq Komissiyanın (ICNIRP) tövsiyə etdiyi standartların tətbiqi barədə danışılıb.

Həmçinin görüş çərçivəsində Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqının radio reqlamentində müəyyən olunmuş texniki parametrlərə və şərtlərə uyğun olaraq 5G şəbəkələrinin işinin tənzimlənməsi, 5G üçün əsas tezlik zolaqlarının harmonizasiyası, habelə qonşu ölkələrlə radiotezliklərin beynəlxalq koordinasiyası məqsədilə hazırlanmış regional spektr sazişi (RSA) sənədi üçün təqdim olunmuş təkliflərin müzakirəsi aparılıb.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) rəhbərliyi Finlandiyanın “Nokia” və Çinin “Huawei” şirkətlərinin nümayəndələri ilə görüşüb.

Qonaqlara Azərbaycanda telekommunikasiya sahəsində tənzimlənmə və İKTA-nın fəaliyyəti haqqında məlumat verilib. Bildirilib ki, Agentlik yaradılandan sonra qısa müddətdə ölkəmizdə fəaliyyət göstərən 158 internet servis provayderi (İSP) uçota alınıb və onların hesabatlılığı təmin edilib.

“Azərbaycan Respublikasında telekommunikasiya və informasiya texnologiyalarının inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsi”nə uyğun olaraq, ölkəmizdə sabit genişzolaqlı şəbəkədə bir istifadəçinin internetdən orta istifadə sürətinin 2025-ci ildə 50 Mbit/s-yə, 2025-ci ildən sonra isə inkişaf etmiş ölkələr səviyyəsinə çatdırılması nəzərdə tutulub.

İKTA rəsmiləri belə yüksək sürəti təmin etmək üçün isə GPON kimi müasir texnologiyanın tətbiqinin genişləndirilməsi ilə yanaşı, əhali və qeyri-əhalinin istismarında olan son avadanlıqların (modem və s.) keyfiyyətli olmasının da mühüm rol oynadığını qeyd ediblər. Həmçinin son zamanlar bu istiqamətdə vətəndaşlardan gələn şikayətlərin artdığı da diqqətə çatdırılıb. Bildirilib ki, şikayətlərin əsas hissəsi fərdi yaşayış evlərində istismar edilən modemlərin şəbəkəsinin əhatə dairəsinin aşağı olması ilə bağlıdır.

Tövsiyə olunub ki, şirkətlər Azərbaycandakı fəaliyyətlərinin bundan sonrakı mərhələsində bu kimi məsələlərə diqqət yetirsinlər və İKTA bu prosesdə onlara dəstək verməyə hazırdır.

Qonaqlar Azərbaycan telekommunikasiya bazarında uzun müddətdir ki, fəaliyyət göstərdiklərini, son illər ölkəmizdə rəqəmsallaşma sahəsində atılan addımları diqqətlə izlədiklərini bildiriblər. Eləcə də proseslərə dəstək verməyə və bu istiqamətdə İKTA ilə əməkdaşlığı davam etdirməyə hazır olduqlarını qeyd ediblər.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) nümayəndələri Portuqaliyanın tənzimləyici qurumu olan ANACOM-un ev sahibliyi və Şərq Tərəfdaşlığı Ölkələrinin Elektron Kommunikasiya üzrə Tənzimləyicilər Şəbəkəsinin (EaPeReg) birgə təşkilatçılığı ilə Portuqaliyanın paytaxtı Lissabon şəhərində keçirilən seminarda iştirak ediblər.

Tədbirdə İKTA-nı Hüquq və sənədlərlə iş departamentinin direktoru Oktay Məhərrəmov, İnformasiya texnologiyaları departamentinin direktoru İslam Bağırzadə və qurumun beynəlxalq əməkdaşlıq üzrə rəsmisi Ravil İsgəndərov təmsil edib.

Telekommunikasiya sahəsində geoportalların inkişafına həsr edilmiş seminarın keçirilməsində əsas məqsəd genişzolaqlı internet şəbəkələrinin xəritələnməsində təcrübə mübadiləsi aparmaq, həmçinin genişzolaqlı telekommunikasiya şəbəkələrinin yaradılması xərclərinin azaldılması təcrübəsi ilə bağlı müzakirələr təşkil etmək olub.

Bundan əlavə, müzakirələr zamanı genişzolaqlı internet şəbəkəsinin qurulması xərclərinin azaldılması üzrə mövcud təcrübədəki çatışmazlıqların aradan qaldırılmasına xidmət edən “Qiqabit İnfrastruktur Aktı” layihəsinin (GIA) təqdimatı baş tutub. Qeyd edək ki, layihənin məqsədi yüksəksürətli və keyfiyyətli telekommunikasiya xidmətlərinə artan ehtiyacları ödəmək üçün yaradılan Ultra Yüksək Tutumlu Şəbəkələrdən vaxtında və qənaətlə istifadəyə imkan yaratmaqdır.

Tədbir çərçivəsində, həmçinin İKTA rəsmiləri “EaPeReg” Tənzimləyicilərin Müstəqilliyi və Genişzolaqlı İnternetin İnkişafı üzrə Ekspert işçi qrupu üzvlərinin 16-cı görüşündə iştirak edib və Azərbaycanda telekommunikasiya sahəsinin tənzimlənməsi çərçivəsində dəyişikliklər və genişzolaqlı internetin cari vəziyyəti, əldə edilmiş nailiyyətlərlə bağlı müzakirələr aparıblar.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) “az” domeninin əhatə dairəsi və imkanlarının genişləndirilməsi məqsədilə milli inzibatçı ilə müzakirələr aparılıb.

Müzakirələrdə qeyd olunub ki, qısa müddət olmasına baxmayaraq, İSP-lərin və poçt (karqo) xidməti göstərən operatorların hesabatlılığı təmin edilib və adıçəkilən qurumlar rüblük hesabatlarını təqdim edirlər. Bu isə İKTA-ya bazardakı real vəziyyəti təhlil edərək doğru qərarlar verməyə imkan yaradır. Bu baxımdan “az” domeni ilə bağlı milli inzibatçının da hesabatlılığı təqdirəlayiq hesab edilir.

“az” domeni üzrə milli inzibatçı Faiq Fərmanov son illər Azərbaycanda rəqəmsal transformasiya sahəsində böyük irəliləyişlərin baş verdiyini və “az” domeninin idarə edilməsində də rəqəmsallaşmanın əhəmiyyətli olduğunu qeyd edib. Qarşıdakı dövr üçün “az” domeni üzrə istifadəçi məlumatlarının uyğunlaşdırılması məqsədilə elektron hökumət sisteminə inteqrasiyanın planlaşdırıldığını və bu prosesə İKTA-nın da dəstək verə biləcəyini bildirib.

Müzakirələr zamanı qarşıdakı dövr üçün yeni domen adlarında Azərbaycan əlifbasında olan hərflərdən istifadənin nəzərdə tutulduğu və bu istiqamətdə səlahiyyətli tərəflərlə müzakirələrin aparıldığı qeyd edilib. İPv6-ya keçidlə əlaqədar əməkdaşlıq edilməsi də müzakirə predmeti olub.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) bir sıra internet provayderləri ilə görüş keçirilib.

Giriş sözü ilə çıxış edən İKTA sədri vəzifəsini icra edən Nail Mərdanov bildirib ki, görüşün məqsədi Azərbaycanın dünyada internetin sürətinə görə reytinqinin yüksəlməsi üçün xidmət keyfiyyətinin artırılması istiqamətində görüləcək işlərin müzakirəsi və istehlakçı şikayətlərinin azalmasının təmin olunmasıdır.

Natiq bildirib ki, Azərbaycan Respublikasında telekommunikasiya və informasiya texnologiyalarının inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsində ölkəmizdə sabit genişzolaqlı şəbəkədə bir istifadəçinin internetdən orta istifadə sürətinin 2025-ci ildə 50 Mbit/s-ə, 2025-ci ildən sonra isə inkişaf etmiş ölkələr səviyyəsinə çatdırılması hədəf indikatoru olaraq müəyyən edilib.

Beləliklə, bu hədəfə çatmaq məqsədilə operator və provayderlərin təqdim etdikləri internet xidmətlərinin sürətlərinin artırılması üçün tədbirlərin görülməsinə dair tövsiyələr verilib. Qeyd olunub ki, optik şəbəkə və eləcə də operator və provayderlərin istifadə etdikləri texniki vasitələr sürət artımına tam olaraq uyğundurlar. Sürət artımının pilot olaraq sınaqdan çıxarılması, nəticələrin İKTA ilə təkrar müzakirə edilməsi təklif olunub.

Görüşdə çıxış edən internet provayderlərin nümayəndələri son zamanlar daşınma xərclərinin, avadanlıqların dəyərinin və infrastruktur qiymətlərinin artırılmasının xərclərin də artmasına səbəb olduğunu qeyd ediblər.

Sürət artımının qiymət artımına təsir etməsi ehtimalının obyektiv araşdırılması məqsədilə operator və provayderlər tərəfindən internet xidmətlərinin tariflərinin necə formalaşması barədə Agentliyə məlumat verilməsi də müzakirə olunub.

Görüşdə, həmçinin telekommunikasiya şəbəkələrinin genişləndirilməsi və xidmət keyfiyyətinin yüksəldilməsində dövlət-özəl tərəfdaşlığı alətlərindən istifadə perspektivləri barədə də danışılıb.

Qarşılıqlı anlaşma şəraitində keçirilən görüşün sonunda problemlərin aradan qaldırılması məqsədilə bu tipli görüşlər, seminar və təlimlərin davamlı keçirilməsi qərara alınıb.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) “E-Şikayət” sisteminin imkanlarını genişləndirir.

Belə ki, artıq vətəndaşlar adıçəkilən sistem üzərindən xidmətindən narazı qaldıqları poçt (karqo) rabitəsi operatorlarından tənzimləyici quruma şikayət edə biləcəklər. Bunun üçün istifadəçilər əvvəlki qaydada müvafiq link vasitəsilə “E-Şikayət” sisteminə  daxil ola  bilərlər. İstifadəçilər “İdentifikasiya nömrəsi ilə” bölməsinə daxil olduqdan sonra avtomatik olaraq “Abunəçi” səhifəsinə yönləndirilirlər. Daha sonra isə vətəndaş üçün avtomatik yaradılmış “Abunəçi kabineti”ndən müraciət və ya şikayəti tənzimləyici qurum olan İKTA-ya ünvanlamaq imkanı əldə edilir.

Qeyd edək ki, hazırda həm də “E-Şikayət” sistemi vasitəsilə internet, telefon rabitəsi, mobil internet və mobil telefon kimi telekommunikasiya xidmətləri üzrə də müraciətlərin qəbulu həyata keçirilir.

“E-Şikayət” sistemindən istifadə ilə bağlı ətraflı məlumatı vizual təlimata nəzər yetirməklə əldə etmək olar. Vətəndaşlar, həmçinin sürətli poçt rabitəsi xidməti göstərən lisenziyalı poçt rabitəsi operatorlarının interaktiv siyahısı ilə İKTA-nın rəsmi saytında tanış ola bilərlər.

Adıçəkilən sistemdə vətəndaşlarla yanaşı, poçt rabitəsi operatorlarının da müvafiq səhifəyə daxil olması üçün imkan yaradılıb. Belə ki, lisenziyalı poçt rabitəsi operatorlarının sistemin idarə olunması üzrə təlimatlandırılmış əməkdaşı müraciət və ya şikayətlə tanış olmaq və onu icra etmək üçün qeyd olunan linkə keçid edərək “ASAN İmza” və ya “SİMA Token” (Elektron İmza) giriş üsullarından birini seçib şirkətin rəsmi səhifəsinə daxil ola biləcək.

Xatırladaq ki, 2023-cü ilin noyabrında yaradılan “E-Şikayət” sistemi üzrə indiyə qədər 600-dən artıq müraciət daxil olub və onların böyük əksəriyyəti müsbət həllini tapıb.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi və Dövlət Radiotezliklər İdarəsinin nümayəndələri Naxçıvan Muxtar Respublikasının Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin nümayəndələrinin iştirakı ilə muxtar respublika ərazisində mobil rabitə siqnallarının, televiziya və FM radio yayımlarının qəbul vəziyyətini radiomonitorinq edib və müvafiq infrastruktura baxış keçirib.
Məqsəd xidmət keyfiyyətinin artırılması, muxtar respublika ərazisində, o cümlədən sərhədyanı ərazilərdə zərərli radiomaneələrin aşkar edilməsi və aradan qaldırılması, həmçinin mobil rabitə  televiziya və FM radio yayım şəbəkələrində qəbulun zəif olduğu yerlərin müəyyən edilərək aidiyyəti qurumlarla birgə optimallaşdırma işlərinin həyata keçirilməsidir.
Nəticədə 3 istiqamətdə (Naxçıvan şəhəri – Şahbuz rayonu, Naxçıvan şəhəri – Ordubad rayonu və Naxçıvan şəhəri – Sədərək rayonu) yerli və xarici mobil operatorların siqnallarının əhatə dairəsi müəyyən edilib. Eyni zamanda yerli və xarici televiziya və FM radio yayımları üzrə müəyyən edilmiş nöqtələrdə radiomonitorinq işləri aparılıb.
Qeyd edək ki, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeli qurumları tərəfindən Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2023-cü il 5 iyun tarixli 3910 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq olunmuş “Naxçıvan Muxtar Respublikasının sosial-iqtisadi inkişafına dair 2023 – 2027-ci illər üçün Dövlət Proqramı”na uyğun olaraq zəruri tədbirlər görülür.
Həmin proqramın 2023 – 2024-cü illər üzrə Təfsilatlı Tədbirlər Planının 8.7.2.1.-ci bəndinə əsasən, Naxçıvan Muxtar Respublikasında fəaliyyət göstərən mobil operatorların telekommunikasiya şəbəkələrinin Mərkəzi Baza Sisteminə inteqrasiyası, muxtar respublikanın yaşayış məntəqələrində mobil infrastrukturun zəif inkişaf edən hissələrinin (şəbəkənin zəif olduğu və ya mövcud olmadığı yerlər) müəyyənləşdirilməsi və keyfiyyətli radio-TV yayımın təmin edilməsi istiqamətində addımlar atılır.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinə (İKTA) fəaliyyətləri barədə məlumat təqdim etməkdən yayınan “Fibernet” və “ButaTelecom.az” MMC-lər cərimələnib.

Belə ki, adıçəkilən provayderlər barəsində Azərbaycan Respublikası İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 370-2.1-ci maddəsinə (telekommunikasiya operatoru və provayderi tərəfindən sorğuların müəyyən edilmiş müddətdə cavablandırılmaması) uyğun olaraq cərimə növündə inzibati tənbeh tətbiq edilməsi haqqında məhkəmə qərarları qəbul edilib. 

İKTA bir daha vurğulayır ki, sahə üzrə məlumatların toplanması telekommunikasiya xidmət bazarlarında təhlillərin aparılması və xidmət bazarlarının formalaşdırılması istiqamətində müvafiq tədbirlərin görülməsində mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

Sorğulara vaxtında, tələb edilən qaydada və ətraflı cavab verməyən və qanunla üzərilərinə qoyulmuş digər öhdəlikləri icra etməyən operator və provayderlərə qarşı qanunvericiliyə uyğun olaraq tədbirlər görülməsi istiqamətində işlər davam etdiriləcək.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) 2023-cü ildəki fəaliyyətinə dair illik hesabatını açıqlayıb.

Hesabatda qurumun ötən il ərzində gördüyü işlər və qarşıdakı dövrdə reallaşdırılması nəzərdə tutulan layihələrdən bəhs edilib.

Məlumat üçün bildirək ki, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2021-ci il 11 oktyabr tarixli 1464 nömrəli Fərmanı ilə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində tənzimləyici qurum təsis edilib. İKTA-nın Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2022-ci il 21 oktyabr tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib və 2022-ci ilin dekabr ayından funksional fəaliyyətə başlayıb.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

5 aprel 2024-cü il tarixində Azərbaycan Respublikası Audiovizual Şurasında İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) nümayəndələri ilə görüş keçirilib.

Görüşdə iki tənzimləyici qurum arasında gələcək əməkdaşlıq perspektivləri, telekommunikasiya sahəsində qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi üzrə fəaliyyət, telekommunikasiya və audiovizual media subyektlərinin fəaliyyətinin tənzimlənməsi sahəsində, habelə audiovizual yayım üçün ayrılan radiotezliklərin istifadəyə ayrılması istiqamətində zəruri kommunikasiyanın qurulması kimi məsələlər müzakirə olunub.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) ölkədə olan operator və provayderlərlə radiotezliklər spektrinin perspektiv istifadə planı müzakirə edilib.

Radiotezliklər üzrə Dövlət Komissiyasının Katibliyinin rəhbəri, Agentliyin İdarə Heyəti sədri vəzifəsini icra edən Nail Mərdanov radiotezliklərdən səmərəli istifadənin təşkili üçün atılan addımlar haqqında məlumat verib.

Natiq bildirib ki, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasının Radiotezliklər üzrə Dövlət Komissiyası haqqında Əsasnamə”yə əsasən, Azərbaycan Respublikasının radiotezliklər spektrindən perspektiv istifadə planını və tezlik zolaqlarının ayrılma cədvəlini hazırlamaq və təsdiq etmək Dövlət Komissiyasının vəzifəsi kimi müəyyən edilib.

Nail Mərdanov əlavə edib ki, həmin Əsasnamənin 4.1.4-cü yarımbəndinə əsasən, Azərbaycan Respublikasının radiotezliklər spektrindən perspektiv istifadə planına və tezlik zolaqlarının ayrılma cədvəlinə uyğun olaraq tədbirlər görmək Dövlət Komissiyasının hüququdur.

Diqqətə çatdırılıb ki, Azərbaycan Respublikası Radiotezliklər üzrə Dövlət Komissiyasının 17 yanvar 2022-ci il tarixli iclasının 1 nömrəli protokol qərarı ilə “Azərbaycan Respublikasının radiotezliklər spektrinin perspektiv istifadə planı” təsdiq olunub.

Komissiya rəsmisi əlavə edib ki, radiotezliklərdən səmərəli istifadənin təşkili məqsədilə operator və provayderlər üçün təkliflər hazırlanıb və Komissiyanın qəbul etdiyi perspektiv istifadə planının, həmçinin həmin təkliflərin qısa müddətdə maksimum icrasının təmin edilməsi arzuolunandır.

Görüş zamanı o da bildirilib ki, Dövlət Komissiyasının əsasnaməsindən və perspektiv istifadə planından irəli gələn məsələlərin müzakirəsi davam etdiriləcək.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) rəhbərliyi ölkəmizdə fəaliyyət göstərən beynəlxalq və yerli konsaltinq və hüquq şirkətləri, həmçinin sahibkarlıq birliklərinin nümayəndələri ilə görüşüb. 

Görüşə “KPMG”, “E&Y”, “Deloitte”, Auditorlar Palatası, Azərbaycandakı Amerika Ticarət Palatası (AmCham Azərbaycan), Azərbaycan Sahibkarlar (İşəgötürənlər) Təşkilatları Milli Konfederasiyası (ASK), “Caspian Energy Club”, “MGB Law Office Azerbaijan”, “PMD Group”, “Dentons” və “PSG hüquq” şirkətlərinin təmsilçiləri qatılıblar.

İştirakçılar internet telekommunikasiya xidməti sahəsində tənzimləyici çərçivənin hazırlıq səviyyəsi ilə bağlı məlumatlandırılıb.

İKTA-nın sədri vəzifəsini icra edən Nail Mərdanov giriş sözü ilə çıxış edərək qurum haqqında məlumat verib. O bildirib ki, tənzimləyici çərçivənin hazırlıq səviyyəsinin təhlili qeyd edilən sektordakı real vəziyyəti müəyyənləşdirməyə xidmət edir: “Bu araşdırmalar, eyni zamanda Azərbaycanın bir çox beynəlxalq reytinqlərdə mövqeyinin yaxşılaşdırılması istiqamətində də mühüm əhəmiyyətə malikdir”.

Nail Mərdanov əlavə edib ki, təhlilin aparılmasında bir sıra beynəlxalq reytinq cədvəllərinin 60 indikatorundan istifadə edilib və nəticələr agentliyin rəsmi internet resurslarında yerləşdirilib.

Görüş iştirakçılarının nəzərinə çatdırılıb ki, onlar bu araşdırmaların nəticələrindən müvafiq predmet üzrə biznes bələdçisi kimi istifadə edə bilərlər.

Qeyd olunub ki, rəsmi saytda yerləşdirilən təhlillə, həmçinin Agentliyin səlahiyyət sahələri ilə bağlı təkliflərə və müzakirələrə tam açıqdırlar.

Daha sonra mövzu ətrafında müzakirələr aparılıb. Toplantı iştirakçıları ölkədə internetin sürəti və qiymətinə nəzarətin artırılmasına, telekommunikasiya sahəsində fəaliyyətə başlamaq istəyən sahibkarlara dəstək verilməsinə, bu sahədəki mövcud qanunvericiliyin yenilənməsinə ehtiyac olduğunu qeyd ediblər.

İKTA rəsmiləri bildirib ki, artıq yeni “Elektron kommunikasiya haqqında” qanun layihəsi hazırlanma mərhələsindədir.

Sonda müraciətlər nəzərə alınaraq hüquq və konsaltinq sahəsində fəaliyyət göstərən sahibkarlarla, həmçinin digər maraqlı tərəflərlə görüşlərin davam etdirilməsi qərara alınıb.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) uçota alınan operator və provayderlərin hesabatlılığı ilə bağlı fəaliyyətini davam etdirir.

Belə ki, sahə üzrə məlumatların toplanması telekommunikasiya xidmət bazarlarında təhlillərin aparılması və xidmət bazarlarının formalaşdırılması istiqamətində müvafiq tədbirlərin görülməsində mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Bildirək ki, uçota alınan operator və provayderlərin fəaliyyətini əks etdirən məlumatların verilməsinə müəyyən edilmiş müddətin bitməsinə baxmayaraq, bir neçə internet provayder həmin məlumatların təqdim edilməsindən yayınır.
Dəfələrlə xəbərdarlıq edilsə də, məlumatların təqdim edilməsindən yayınan “Fibernet” və “ButaTelecom.az” MMC-lərlə bağlı Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsinin müvafiq maddəsinə uyğun olaraq, inzibati xəta haqqında protokolun tərtib edilməsi təmin edilib və baxılması üçün aidiyyəti üzrə müvafiq məhkəməyə göndərilib.
İKTA bir daha telekommunikasiya operator və provayderlərinə müraciət edərək bildirir ki, cari fəaliyyətlərini özündə əks etdirən müvafiq məlumatların tənzimləyici orqana vaxtında təqdim edilməsi məsələsinə həssas yanaşılmalıdır.
Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) radiospektr idarəçiliyini həyata keçirən səlahiyyətli orqan olmaqla yanaşı, radiotezliklərdən səmərəli istifadənin təşkili, eləcə də Azərbaycan Respublikasının radiotezlik ehtiyatlarından istifadənin tənzimlənməsində və mühafizəsinin həyata keçirilməsində iştirak edir.

Radiospektr idarəçiliyinin təşkili üçün radiotezliklərdən səmərəli istifadənin təşkili, eləcə də radiotezlik ehtiyatlarından istifadənin tənzimlənməsi və mühafizəsinin həyata keçirilməsi tələb olunur.

Bu məqsədlə  radioelektron vasitələrin və mülki dövriyyəsi məhdudlaşdırılmış əşyaların idxal-ixracı üçün mövcud prosedurların, eyni zamanda mülki dövriyyəsi məhdudlaşdırılmış əşyaların xüsusi icazələrinin, uyğunluq sertifikatı olmayan telekommunikasiya vasitələrinin və qurğularının ümumistifadəli telekommunikasiya şəbəkələrində istismarına yol verilməməsinə nəzarət mexanizminin, istismara verilən avadanlıqların qeydiyyatının vahid iş axınında əks etdirilməsi radiospektr idarəçiliyinin əsasını təşkil edir.

Qeyd edilən proseslərin optimallaşdırılması və şəffaflaşdırılması məqsədilə proseslər sadələşdirilib və bunun əsasında “Radioelektron vasitələrə verilən icazələr” adlı elektron xidmət yaradılıb.

Operator və provayderlər, o cümlədən sahibkarlar idxal etmək istədikləri radioelektron vasitələri ilə bağlı sənədləşmə işlərini “bir pəncərə” prinsipi ilə “Radioelektron vasitələrə verilən icazələr” sistemi üzərindən həll etmək imkanı qazanacaqlar. Bu, həm əlavə vaxt itkisinin qarşısının alınmasına, həm də radiotezliklərdən səmərəli istifadənin təşkilinə xidmət edir.

Belə ki, qeyd edilən avadanlıqların ölkəyə gətirilməsini həyata keçirmək istəyən şəxs portala daxil olmaqla ilk olaraq nümunə üçün gətirdiyi məhsulların parametrlərini, qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər məlumatları və Akkreditasiyadan keçmiş Sınaq Laboratoriyası (ASL) tərəfindən verilmiş sertifikatları daxil edir. Əşyaların dövriyyəsinə xüsusi icazə almaq üçün təqdim edilən sənədlər müvafiq dövlət orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş qaydada baxılır. Təqdim edilmiş sənədlərdə çatışmazlıqlar və ya imtina üçün əsas olmadıqda müvafiq dövlət orqanında sənədlər qeydə alındığı gündən başlayaraq 10 gündən gec olmayan müddətdə əşyaların dövriyyəsinə xüsusi icazə verilməsi haqqında qərar qəbul edilir. Tətbiq edilən iş axını və informasiya sistemi nəticəsində əşyaların dövriyyəsinə xüsusi icazə verilməsi üçün tələb olunan müddət minimuma endiriləcək.

Növbəti mərhələlərdə radiotezliklərin ayrılması üçün elektron müraciətlərin qəbulu da bu sistem vasitəsilə mümkün olacaq. Nəticədə radiotezliklərin, radiovasitələrin səmərəli istifadəsinin təmin olunması üçün istismarın təşkili ilə əlaqədar bütün məlumatların vahid informasiya sistemində toplanılması ilə tamamlanacaq.

Radioelektron vasitələrin idxalı ilə məşğul olan, yaxud bu proseslə maraqlanan fiziki və hüquqi şəxslər “Radioelektron vasitələrə verilən icazələr” sistemi barədə sual və təkliflərlə bağlı İKTA-nın office@icta.az elektron poçt ünvanı, yaxud (+99412) 493-38-52 telefon nömrəsi vasitəsilə əlaqə saxlaya bilərlər.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) ölkəmizdə fəaliyyət göstərən telekommunikasiya operator və provayderləri ilə internet telekommunikasiya xidməti sahəsində tənzimləyici çərçivənin hazırlıq səviyyəsinin müzakirəsi aparılıb.

Agentliyin sədri vəzifəsini icra edən Nail Mərdanov giriş sözü ilə çıxış edərək tənzimləyici mühitin formalaşması, tənzimləmə və nəzarət institutunun təkmilləşdirilməsinin zərurəti və əhəmiyyəti, bunun beynəlxalq reytinqlərə təsirinin əhəmiyyəti, həmçinin ölkəmizdə tənzimləmə sahəsində həyata keçirilən tədbirlər haqqında məlumat verib.

Nail Mərdanov, eyni zamanda tənzimləyici qurum tərəfindən görülən işlər barəsində məlumatları diqqətə çatdırıb və İKTA tərəfindən internet telekommunikasiya xidməti sahəsində tənzimləyici çərçivənin hazırlıq səviyyəsinin təhlilinin aparıldığını bildirib.

Daha sonra İKTA əməkdaşları tərəfindən internet telekommunikasiya xidməti sahəsində tənzimləyici çərçivənin hazırlıq səviyyəsi ilə bağlı təqdimat edilib. Bildirilib ki, təhlilin aparılmasında bir sıra beynəlxalq reytinq cədvəllərinin 60 indikatorundan istifadə edilib.

Qeyd edək ki, aparılan təhlil İKTA-nın internet resurslarında yerləşdirilib və ondan telekommunikasiya sahəsində fəaliyyət göstərən operator və provayderlərin nümayəndələri, ictimaiyyətin təmsilçiləri və ümumilikdə bu sahəyə maraq göstərən hər bir şəxs müvafiq predmet üzrə biznes bələdçisi kimi istifadə edə bilər.

Təqdimatdan sonra operator və provayderlərin nümayəndələri ilə müzakirələr aparılıb, onların rəy və təklifləri dinlənilib. Müzakirələrdə, həmçinin Azərbaycanda internetin sürət həddinin qaldırılması istiqamətində atılması zəruri olan məsələlər və dövlət-özəl tərəfdaşlığı imkanlarından da danışılıb. O cümlədən qeyd olunan məsələlər ətrafında mütəmadi fikir mübadiləsinin aparılmasının zəruriliyi qeyd olunub.

İKTA bir daha rəsmi saytında yerləşdirilən təhlil ətrafında təkliflərə və müzakirələrə tam açıq olduğunu bəyan edir.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinə (İKTA) istehlakçılar arasında əsassız məlumatları yaymaqla sui-istifadə hallarına yol verən bəzi provayderlərlə bağlı şikayətlər daxil olur.

İKTA-ya daxil olan şikayətlərdən müəyyən edilir ki, rəqib internet provayderlərin əməkdaşları və onların xidmətlərinin satışı ilə məşğul olan şəxslər digər provayderlərin abunəçiləri ilə fərdi qaydada görüşərək onlara xidmət göstərən provayderin təsərrüfat fəaliyyəti haqqında həqiqətə uyğun olmayan şayiələr, o cümlədən həmin provayderin fəaliyyətinin dayandırılacağı, müflis olması, külli miqdarda borclarının olması və bu kimi rəqib provayderi nüfuzdan salan müştərinin çaşdırılması və aldadılmasına yönəlmiş hərəkətlər etməklə yanlış məlumatların yayılması halları müşahidə edilir.

Agentliyə daxil olan şikayətlərdə səslənən iddialara görə, bu hərəkətlərlə həmin internet provayderləri abunəçini rəqibin xidmətindən imtina etməyə sövq edərək öz tərəflərinə çəkmək məqsədi güdürlər.

İKTA telekommunikasiya bazarında yaranmış bu cür qeyri-sağlam halların olmasından narahatdır və bəyan edir ki, internet provayderlər işgüzar münasibətlərini sağlam rəqabət və qarşılıqlı əməkdaşlıq prinsipləri əsasında qurmalıdırlar. Belə haqsız sui-istifadə üsullarından istifadə yolverilməzdir.

Eyni zamanda tənzimləyici qurum bildirir ki, Azərbaycanda internet fəaliyyəti göstərən provayderlər İKTA tərəfindən uçota alınır və yalnız fəaliyyətini hər hansı formada dayandıran şirkətlərin uçotu ləğv olunur. İstehlakçılar internet provayderlərin mövcud siyahısı ilə bu linkdə tanış ola və provayderin fəaliyyətdə olub-olmamasını müstəqil şəkildə yoxlaya bilərlər.

Yuxarıda qeyd olunan hallarla qarşılaşan istehlakçılar Agentliyin yaratdığı “E-şikayət” sistemi vasitəsilə tənzimləyici quruma müraciət edə bilərlər.

İKTA bəyan edir ki, internet provayderlərin uçota alınmadan fəaliyyəti “Telekommunikasiya haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun pozulması halıdır və belə halların qarşısının alınması məqsədilə tənzimləyici tərəfindən qanun çərçivəsində müvafiq tədbirlər görüləcək.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) internet provayder və operatorlarının uçotunun aparılması istiqamətində fəaliyyətini davam etdirir.

Bu tədbirlər çərçivəsində internetin təkrar satışı xidmətini göstərən “Robonet”, “Setnet” və “Smart Office” MMC-lərin müraciəti əsasında onların uçota alınması həyata keçirilib. Həmçinin Naxçıvanda ADSL, GPON, ETTH, Hostinq və digər internet xidmətləri göstərən Naxçıvan Muxtar Respublikasının İnternet və Yeni Texnologiyalarin Tədrisi Mərkəzinin (Naxinternet) uçota alınmaqla bağlı müraciətinə müsbət cavab verilib. Bununla da uçota alınan operator və internet provayderlərinin sayı 157-yə çatıb.

İKTA bir daha bəyan edir ki, uçota alınmayan operator və provayderlər, o cümlədən host provayderlər “Elektron hökumət” portalında bu link vasitəsilə autentifikasiyadan keçərək uçota durmaq üçün ərizə göndərməlidirlər. Uçota durmamaq İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 370-1-ci maddəsinə əsasən, uçot qaydalarının pozulmasına görə inzibati məsuliyyətə səbəb ola bilər.

Uçota alınma bu sahənin hesabatlılıq səviyyəsini, eləcə də tənzimləmə imkanlarını genişləndirir, genişzolaqlı internetə çıxış səviyyəsinin maksimum həddə çatdırılması üçün inkişaf konsepsiyalarının və məqsədli proqramların hazırlanmasında istifadə olunur. Həmçinin istehlakçılar və tənzimlənən subyektlər arasında münasibətlərin inkişaf etdirilməsi, xidmət bazarlarının təhlil edilməsi, onların formalaşdırılması və şəffaflığın təmin edilməsi istiqamətində mühüm rol oynayır.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) rəhbərliyi ilə Türkiyənin tanınmış onlayn satış platforması olan “Trendyol”un nümayəndə heyəti arasında görüş keçirilib.

Görüşdə qonaqlara İKTA və onun fəaliyyət istiqamətləri, həmçinin Azərbaycanda poçt xidmətləri sahəsində həyata keçirilən islahatlar haqqında geniş məlumat verilib.

Bildirilib ki, hazırda Azərbaycanda “Trendyol” istifadəçilərinin sayı artmaqdadır və bu, poçt operatorlarının (karqo şirkətlərinin) fəaliyyətində də özünü göstərir. Hazırda 11 poçt rabitəsi operatoruna məxsus 400-ə yaxın poçt obyektində bu satış platformasından birbaşa çatdırılma həyata keçirilir.

Qeyd edilib ki, İKTA-ya lisenziyasız poçt fəaliyyəti ilə bağlı daxil olan müraciətlər Agentlik tərəfindən araşdırılır və əldə olunan məlumatlar qanunvericiliyin tələblərinə uyğun tədbirlərin görülməsi məqsədilə İqtisadiyyat Nazirliyinə göndərilir.

Agentlik rəsmiləri istehlakçı hüquqlarının qorunması, şəffaflığın və müştəri məmnuniyyətinin artırılması naminə adıçəkilən satış platforması ilə məlumat mübadiləsinin vacib olduğunu bildiriblər.

“Trendyol” rəsmiləri çıxış edərək bildiriblər ki, təmsil etdikləri satış platforması Azərbaycan bazarına önəm verir. Şirkət İKTA və digər dövlət qurumları ilə əməkdaşlığa və məlumat mübadiləsinə hazırdır.

Qeyd edilib ki, şirkət Azərbaycanda istehsal edilən məhsulların da bu platformada satışının təşkil olunmasında maraqlıdır.

Belə təmasların hər iki tərəf üçün əhəmiyyətinin böyük olduğunu nəzərə alaraq görüşlərin davamlı keçirilməsi ilə bağlı razılıq əldə edilib.

Daha sonra qarşılıqlı maraq doğuran bir sıra məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanda özəl internet xidməti bazarının yaranması 2000-ci illərin əvvəlinə təsadüf edir. Belə ki, 2000-ci ildən etibarən ölkənin informasiya texnologiyaları bazarının ilk şirkətləri internet xidməti təklif etməyə başlayır. İnternetə artan tələbat nəticəsində davamlı olaraq yeni internet provayderləri bazara daxil olur və genişzolaqlı internet xidmətləri – əvvəlcə DialUp, daha sonra isə öz dövrünün ən yeni texnologiyası olan asimmetrik rəqəmsal abunəçi xətti (ADSL) vasitəsilə internet xidməti təklif edirlər.

Hazırda ölkədə internet xidmətinin göstərilməsi lisenziya tələb etməyən xidmət sahəsidir. İnternet telekommunikasiya xidməti göstərən operatorlar və provayderlər xidmət göstərməyə başladıqları vaxtdan 15 gün müddətində müvafiq icra hakimiyyəti orqanında uçota durmalı, qanunvericiliyin tələblərinə uyğun olaraq öhdəlik və tələbləri icra etməli, hesabatlı olmalıdırlar.

İKTA-nın təqdim etdiyi yeni elektron xidmətlər

İnternet xidməti bazarı İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) tənzimləmə və nəzarət fəaliyyətinin mühüm tərkib hissələrindən biridir. İKTA tərəfindən internet bazarında fəaliyyət göstərən operator və provayderlərin qeydiyyatının aparılması üçün “Uçota alma” və onlardan xidmətin bir sıra əsas meyarları üzrə statistik göstəricilərin toplanmasını təmin edən “Məlumatların toplanması sistemi (DCS)” adlı 2 elektron xidmət 2023-cü ildə istifadəyə verilib. İl ərzində internet xidməti göstərən 146 operator və provayder (host provayderlər bu saya daxil deyil)  qeydiyyatdan keçib və qeyd olunan sistem üzərindən məlumatları İKTA-nın “data anbarı”na yükləməyə başlayıb.

Məlumatların sistemləşdirilmiş qaydada elektron şəkildə toplanması onların ümumiləşdirilməsini asanlaşdırdığı kimi, bu məlumatlardan istifadə edərək müqayisəli təhlillər aparmağa, internet bazarında mövcud trendləri izləməyə və tendensiyaları çevik aşkarlamağa imkan verir.

Əhalinin genişzolaqlı internetə çıxış imkanının artırılması

Son 1 ildə sabit genişzolaqlı internet abunəçilərinin sayı təxminən 28% artaraq 1,85 milyona çatıb. Abunəçilərin təxminən 64%-nə və ya 1,2 milyonuna sabit genişzolaqlı xidmətlər fiber-optik kabellər vasitəsilə təqdim edilir ki, bu da son illərin ən yaxşı göstəricisidir.

Bundan əlavə, Bakı şəhərində və regionlarda GPON texnologiyası ilə yanaşı, vətəndaşlara simsiz yüksəksürətli internetin verilməsini təmin edən LTE və “Wi-Fi” texnologiyası vasitəsilə də müasir telekommunikasiya xidmətləri göstərilir.

Sürət meyarına görə yanaşdıqda ən çox abunəçi 30 Mbit/s – 50 Mbit/s intervalına daxildir ki, bu da ümumi abunəçi bazasının təxminən 50,0%-ni təşkil edir. Ölkəmizdə fiber-optik infrastrukturun əhatə dairəsi genişləndikcə, daha aşağı sürətlə internetə qoşulan abunəçilər daha sürətli internet paketlərinə miqrasiya olunur ki, bu da yekunda yüksəksürətli internetdən istifadə edən abunəçilərin sayını gündən-günə artırır. İkinci ən çox alınan internet sürəti  2 Mbit/s – 10Mbit/s aralığına düşür ki, bu da ümumi abunəçilərin 20,0%-ni təşkil edir. 2Mbit/s-ə qədər olan sürət abunəçiləri 11,0% təşkil edir. Yerdə qalan 19,0% abunəçi isə digər sürət intervallarında xidmət əldə edənlərdir. Sürət prizmasından yanaşdıqda aşağısürətli sabit genişzolaqlı internet (2 Mbit/s-ə qədər) abunəçilərinin müqayisədə nisbətən yüksək paya sahib olması internet bazarının inkişafında maneə kimi görünür. Tətbiq olunan əksər texnologiyaların dəfələrlə daha artıq sürət vermək imkanının olmasına baxmayaraq, təqribən 11% əhalinin bu internet bazarların yaranma mərhələsində təqdim olunan “miras” sürət intervalında “ilişib qalması” hələ də internet xidməti bazarının optimal səviyyəyə çatmasına maneçilik törədir.

Dünya üzrə internet sürətinin ölçülməsi ilə məşğul olan, bu sahədə ixtisaslaşmış “Ookla Speedtest” tədqiqat mərkəzinin sıralamasında Azərbaycanda olan sabit genişzolaqlı internetin orta sürəti 2024-cü ilin yanvar ayı üzrə 35,2 Mbit/s göstərilib. Bu, eyni mənbənin ötən ilin yanvar ayı üzrə göstəricisi ilə müqayisədə təxminən 9,0 Mbit/s artım deməkdir. Qeyd edilməlidir ki, “Ookla Speedtest” və digər bu kimi təşkilatların dərc etdiyi göstəricilər orta sürətin aşağı sərhədi kimi dəyərləndirilə bilər. Bu rəqəmlər ümumi infrastrukturu xarakterizə edən orta sürət və onun dinamikası haqqında dəyərli informasiyanı təqdim etsə də, internet infrastrukturunun, ondan istifadənin gələcək meyillərini dəyərləndirmədə əvəzsiz mənbə kimi çıxış etsə də, qeyd edilən bu rəqəmlər real istifadəni əks etdirmir. Bu, iki səbəblə bağlıdır. Birincisi, “Ookla” və digər bu kimi təşkilatların əsaslandığı “snapshot” metodu siqnal müdaxilələri, routerin və ya cihazın imkanları səbəbi ilə aşağı nəticələr verə bilər və bu səbəbdən də xətlərdə sürətləri fiziki cihazlar istifadə edərək test aparan birinci əl ölçmələrin nəticələrindən və ya yerli bazarların qiymətləndirmələrindən fərqli ola bilərlər; ikincisi, sürət test datası neqativ “bias”a (real olduğundan aşağı) meyilli olur, çünki insanlar daha çox problem olanda və ya istədikləri sürəti almayanda test servisinə müraciət edirlər.

Telekommunikasiya xidmətləri və onların yayılma səviyyəsi

İnternet xidməti göstərən operator və provayderlərdən toplanmış məlumatların təhlilinə əsasən, bazarın təxminən 85%-nə 10 operator və provayder nəzarət edir ki, bu da həm region, həm də Avropa ölkələri arasında yuxarı göstəricidir. Həmin ölkələrdə internet bazarının 80-90%-nə, adətən, 3-4 operator və provayder nəzarət edir.

DCS-in əhatə etdiyi sahələrdən biri də “Kabel” və İP TV ilə əlaqədar bazarın mənzərəsidir. “Kabel” və İP TV bazarında ümumilikdə 35 xidmət təchizatçısı iştirak edir və TV abunəçilərinin sayı 186,9 min nəfərdir və onlardan 165,3 mini “Kabel” TV, 21,5 mini isə İP TV abunəçisidir. Bu sahədə 30-dan artıq təchizatçı olmasına baxmayaraq, ən çox abunəçiyə malik 10 təchizatçı ümumi abunəçi bazasının 96,1%-ni əhatə edib.

Qeydiyyatdan keçmiş 144 internet servis provayderindən (İSP) artıq 131-i aktiv fəaliyyət göstərir. Ən çox İSP olan yaşayış məntəqələri üzrə Bakı şəhərində – 107, Sumqayıt şəhərində – 31 və Xırdalan şəhərində isə 30 İSP fəaliyyət göstərir. Bu da ölkə üzrə İSP-lərin paylanmasında asimmetrikliyin olduğunu göstərir. İSP-lərin daha çox əhalinin sıx olduğu bölgələrə meyilli olması anlaşılandır.

İSP-lər tərəfindən ən çox təqdim olunan xidmət GPON (97 İSP tərəfindən), ETTH (70 İSP tərəfindən) və EPON (54 İSP tərəfindən) xidmətləridir. ADSL isə yalnız 18 İSP tərəfindən təqdim edilir və ən çox təqdim edilən xidmətlər arasında yalnız 8-cidir. ADSL xidməti təklif edən İSP-lərdən 6-sı, eyni zamanda VDSL xidməti təqdim edə bilir.

Qeyd olunanları ümumiləşdirsək, aydın olur ki, internet xidmət bazarında çoxsaylı İSP-lərin iştirak etməsi, İSP-lərin ölkə üzrə paylanmasında müəyyən qədər təmərküzləşmə olsa da, regionlarda alternativ İSP-lərin fəaliyyət göstərməsi məmnunedici haldır. İnternetin infrastrukturunun modernləşdirilməsinin tamamlanması yüksək sürətlərə olan tələbatı ödəməyə texniki imkan yaradacaq. Ehtimal etmək olar ki, yaxın gələcəkdə də fiber abunəçilərinin artımı, xüsusilə mövcud xDSL abunəçilərinin azalmasına paralel olaraq müşahidə olunacaq. Eyni zamanda yüksək sürət təmin edən texnologiyaların yayılması daha yüksək sürət aralığında olan abunəçilərin xüsusi çəkisinin artmasına müsbət təsir göstərəcək.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) uçota alınmış internet telekommunikasiya xidməti göstərən operator və ya provayderlərlə abunəçilər arasında bağlanan abunə müqavilələrinin “Telekommunikasiya haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununda nəzərdə tutulmuş zəruri tələblərə uyğunluğunun qiymətləndirilməsi istiqamətində təhlillər aparmağı davam etdirir.

Həyata keçirilən təhlillər nəticəsində uçota alınmış 119 operator və provayderin uçota alınarkən təqdim etdikləri müqavilələr yoxlanılıb və “Telekommunikasiya haqqında” Qanunun 40-cı maddəsində nəzərdə tutulmuş abunəçi ilə bağlanan müqaviləyə dair zəruri tələblərlə uyğunsuzluqların olduğu aşkar edilib.

Abunəçilərlə bağlanmış müqavilələrdə aşkar edilmiş uyğunsuzluqların aradan qaldırılması və qanunvericiliyin tələblərinə uyğunlaşdırılması üçün operator və provayderlərə müvafiq tövsiyə və tapşırıqlar verilib. Belə ki, abunə müqavilələrinin qanunvericiliklə müəyyən edilmiş zəruri tələblərə uyğunlaşdırılması məqsədilə hər bir operator və provayder fərdi şəkildə aşkarlanmış uyğunsuzluqlar haqqında rəsmi məktubla məlumatlandırılıb.

Həyata keçirilmiş intensiv işlər nəticəsində uçota alınmış operator və provayderlərin abunə müqavilələrini “Telekommunikasiya haqqında” Qanunun 40-cı maddəsində nəzərdə tutulmuş zəruri tələblərə uyğunlaşdırması ilkin mərhələdə 35%-ə çatdırılıb.

Uçota alınmış bütün operator və provayderlər üzrə bu prosesin 2024-cü ilin sonunadək yekunlaşdırılması hədəflənib.

Xatırladaq ki, “Telekommunikasiya haqqında” Qanunun 43.1-ci maddəsinə əsasən, bu qanunun tələblərinin pozulması Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş məsuliyyətə səbəb olur.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) təşəbbüsü ilə Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Dövlət Ekoloji Ekspertiza Agentliyinin və Respublika Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzinin nümayəndələri ilə görüş keçirilib.

Görüş çərçivəsində mobil operatorlara, sabit simsiz texnologiyalardan istifadə edərək internet telekommunikasiya xidməti göstərən operator və provayderlərə və digər radiotezlik istifadəçilərinə aid baza stansiyalarının (RBS), həmçinin digər ötürücü radio avadanlıqların quraşdırılması və istismarı üçün ekoloji ekspertiza rəyinin və sanitariya-epidemioloji rəyin verilməsinə dair geniş müzakirə aparılıb.

Tənzimləyici qurum olaraq İKTA telekommunikasiya sahəsində ekoloji və sanitar-epidemioloji normaların riayət olunmasında maraqlıdır və bu məqsədlə aidiyyəti strukturlarla qarşılıqlı əməkdaşlığa, həmçinin fikir və təcrübə mübadiləsinə daim açıqdır.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) vətəndaşları uyğunluq sertifikatı olan telekommunikasiya vasitələri və qurğularından istifadə etməyə çağırır.

İKTA bəyan edir ki, uyğunluq sertifikatı olmayan avadanlıqlardan istifadə edilməsi ölkənin iqtisadi maraqlarına zidd olmaqla yanaşı, sağlam rəqabət mühitinin formalaşmasına, bazara keyfiyyətli telekommunikasiya vasitələrinin və qurğularının daxil olmasına mane olur. Xüsusilə bazara gətirilən sertifikatı olmayan “Wi-Fi” qurğuları zəif və dayanıqsız yayım siqnalları ötürür ki, bu da keyfiyyətsiz internet xidmətinə gətirib çıxarır.

Tənzimləyici qurum son zamanlar vətəndaşlardan ölkə daxilində uyğunluq sertifikatı olmayan avadanlıqların satışı və bu istiqamətdə şikayətlərin artmasından da narahatdır.

İKTA vətəndaşları istifadə etdikləri avadanlıqların sertifikatlaşdırmadan keçməsi ilə bağlı məsələlərdə daha diqqətli olmağa və sertifikatı olmayan telekommunikasiya vasitələri və qurğuları ilə bağlı aidiyyəti üzrə tənzimləyici quruma (tel.: +99412 498-11-22; e-poçt: e-complaint@icta.az) məlumat verməyə çağırır.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir..

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) internet provayder və operatorlara verdikləri hesabatların düzgün hazırlanmasına dəstək məqsədilə təlimlərə başlayıb.

Yanvarın sonlarından başlayan təlimlər zamanı İKTA tərəfindən hazırlanan hesabat formalarının düzgün doldurulma qaydası izah edilib.

Belə ki, operator və provayderlərdən onların maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətini əks etdirən texniki-iqtisadi, telekommunikasiya xidmətləri üzrə keyfiyyət (QoS) göstəricilərini hər rübün sonunda vaxtında və düzgün təqdim etməsi tələb olunur.

Bildirilib ki, hesabat hazırlayarkən əksər operator və provayderlər oxşar səhvlərə yol verir və belə səhvlərin olmaması üçün İKTA-nın maarifləndirici tədbirləri davamlı şəkildə təşkil edilir.

Təlim zamanı iştirakçıların sualları cavablandırılıb, fikir və təklifləri dinlənilib. Həmçinin belə tədbirlərin mütəmadi keçirilməsinin əhəmiyyəti vurğulanaraq davamlılığının bundan sonra da təmin edilməsi qərara alınıb.

Əlavə edək ki, 2023-cü ilin əvvəlindən bu günə qədər uçota alınmış operator və provayderlərin nümayəndələrinə hüquqi tənzimləmə, “E-Şikayət” sistemindən səmərəli istifadə, müqavilələr üzrə məlumatların toplanması və təqdim edilməsi mövzularında təxminən 15 təlim keçirilib.

Xatırladaq ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi operator və provayderlərə dəstək məqsədilə belə tədbirləri mütəmadi keçirir.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) ölkəmizdə internet telekommunikasiya xidməti sahəsində tənzimləyici çərçivənin hazırlıq səviyyəsinin təhlilini aparıb. Təhlilin aparılmasında bir sıra beynəlxalq reytinq cədvəllərinin indikatorlarından istifadə edilməklə 60 sual araşdırılıb.

Təhlildə hər bir sual üzrə onun əhatə olunma vəziyyəti qiymətləndirilib və qiymətləndirilmədə istifadə olunmuş mənbələr göstərilib. Cədvəlin hazırlanmasında məqsəd ölkəmizdə internet telekommunikasiya xidməti sahəsinin tənzimləyici çərçivəsinin mövcud statusu barədə geniş auditoriyanın məlumatlandırılması və maarifləndirilməsində  etibarlı mənbələrə əlçatanlığını təmin etməkdir. Təhlildən müvafiq predmet üzrə biznes bələdçisi kimi istifadə oluna bilər.

İKTA rəsmi saytında yerləşdirilən təhlil ətrafında təkliflərə və müzakirələrə tam açıq olduğunu bəyan edir.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) internet provayder və operatorlarının uçotunun aparılması istiqamətində fəaliyyətini davam etdirir.

Belə ki, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən “İzone” MMC, “Technonet” MMC və “Internet Service Provider” MMC-lər uçotun ləğv olunması üçün müraciət ediblər.

Müraciətlərdə uçotun ləğv edilmə səbəbi kimi şirkətlərin fəaliyyətinin dayandırılması göstərilib.

“İzone”, “Technonet” və “Internet Service Provider” MMC-lərin uçotunun ləğv edilməsi təmin edilib və ümumi uçot məlumatları müvafiq hissələrdə yenilənib.

Həmçinin internetin təkrar satışı xidmətini göstərən “Azintelnet” MMC-nin müraciəti əsasında onun uçota alınması həyata keçirilib. Bununla da uçota alınan operator və internet provayderlərinin sayı 153-ə çatıb.

İKTA bir daha bəyan edir ki, uçota alınmayan operator və provayderlər, o cümlədən host provayderlər “Elektron hökumət” portalında bu link vasitəsilə autentifikasiyadan keçərək uçota durmaq üçün ərizə göndərməlidirlər. Uçota durmamaq İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 370-1-ci maddəsinə əsasən, uçot qaydalarının pozulmasına görə inzibati məsuliyyətə səbəb ola bilər.

Uçota alınma bu sahənin hesabatlılıq səviyyəsini, eləcə də tənzimləmə imkanlarını genişləndirir, genişzolaqlı internetə çıxış səviyyəsinin maksimum həddə çatdırılması üçün inkişaf konsepsiyalarının və məqsədli proqramların hazırlanmasında istifadə olunur. Həmçinin istehlakçılar və tənzimlənən subyektlər arasında münasibətlərin inkişaf etdirilməsi, xidmət bazarlarının təhlil edilməsi, onların formalaşdırılması və şəffaflığın təmin edilməsi istiqamətində mühüm rol oynayır.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinə (İKTA) bəzi fiziki və hüquqi şəxslər tərəfindən lisenziyasız sürətli poçt xidmətlərinin (karqo xidməti) göstərilməsi barədə məlumatlar daxil olur.

İKTA bəyan edir ki, bir sıra fiziki və hüquqi şəxslər tərəfindən qanunvericiliyin tələblərindən yayınaraq xidmət şəbəkəsini sürətli şəkildə genişləndirmək məqsədilə bəzi ünvanlarda lisenziya almadan sürətli poçt xidmətləri göstərilir.

Bu isə öz növbəsində bazarda rəqabət mühitinin pozulması, xidmət keyfiyyətinin aşağı düşməsi və istehlakçı hüquqlarının pozulması ilə nəticələnə bilər.

Tənzimləyici qurum sürətli poçt xidmətləri bazarında yaranmış belə sui-istifadə hallarından narahatdır və bildirir ki, lisenziyasız sürətli poçt xidməti göstərən fiziki və ya hüquqi şəxslərin fəaliyyəti qeyri-qanunidir.

Xatırladaq ki, istifadəçilər verilmiş lisenziyalar barədə məlumatlarla bu linkdə tanış ola və həmin şəxslərin fəaliyyətinin qanuni olub-olmamasını müstəqil şəkildə yoxlaya bilərlər. Həmçinin vətəndaşlar lisenziyaların mövcudluğunu öz poçt operatorları ilə dəqiqləşdirmək imkanına malikdirlər.

İKTA poçt xidməti istifadəçilərini qeyd olunan məsələlərdə daha diqqətli olmağa və bu kimi hallarla qarşılaşdıqda aidiyyəti üzrə tənzimləyici quruma (tel.: +99412 498-11-22; e-poçt: e-complaint@icta.az) məlumat verməyə çağırır.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) istifadəçilərə telekommunikasiya xidmətləri ilə bağlı müraciətlərini “E-Şikayət” sistemi üzərindən etməyi tövsiyə edir.

Obyektivlik və operativliyin təmin edilməsi baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edən bu sistemdən istifadə etmək üçün vətəndaşlar https://e-complaint.icta.az linkinə daxil olmaqla “İdentifikasiya nömrəsi ilə” bölməsi vasitəsilə “Abunəçi” səhifəsinə keçid edib vətəndaş üçün avtomatik yaradılmış “Abunəçi kabineti”ndən şikayətlərini ünvanlaya bilərlər.

“E-Şikayət” sistemindən istifadə ilə bağlı ətraflı məlumatı vizual təlimata nəzər yetirməklə əldə etmək olar.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi “Rabitə və yüksək texnologiyalar sahəsi üzrə xidmətlərin, o cümlədən internet xidmətlərinin keyfiyyət göstəriciləri”ni təsdiq edib.

Ölkəmizdə rəqabətli və keyfiyyətli telekommunikasiya bazarının formalaşmasına xidmət edən normativ hüquqi akt bu sahədə olan bir sıra beynəlxalq standartlara, o cümlədən Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı (BTİ), Avropa Telekommunikasiya Standartları İnstitutunun (ATSİ) tövsiyələrinə uyğun hazırlanıb.

Sənəd telefon (məftilli) və sellülar (mobil) rabitə, internet xidmətləri, eləcə də bu xidmətlər üzrə müştəri xidmətlərinə dair xidmət keyfiyyət göstəricilərini müəyyən etməklə provayder və operatorların göstərdikləri xidmətin keyfiyyətinin təmin edilməsini və bu göstəricilərin tələb olunan səviyyədən aşağı olmamasını tələb edir.

Bu da öz növbəsində ümumilikdə müştəri məmnuniyyətinin artırılmasına, həmçinin sağlam rəqabət mühitinin formalaşmasına şərait yaradacaq.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) müvafiq xidmətlərin keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi və yüksəldilməsi ilə bağlı tədbirlər görməkdə davam edəcək.

Qeyd edək ki, İKTA ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) nümayəndələri Gürcüstanın paytaxtı Tbilisi şəhərində keçirilmiş Avropa İttifaqının Şərq Tərəfdaşlığı Ölkələrinin Elektron Kommunikasiya üzrə Tənzimləyicilər Şəbəkəsinin (EaPeReg) 22-ci plenar iclasında iştirak ediblər.

15 ölkənin telekommunikasiya üzrə tənzimləyici qurumunun 40-dan çox nümayəndəsinin iştirak etdiyi iclasda, 2023-cü il ərzində görülmüş işlər, EaPeReg  çərçivəsində yaradılmış işçi qrupların fəaliyyətləri və 2024-cü ilin iş planlarına dair geniş müzakirələr aparılıb.

Görüşdə tədbir iştirakçılarına Agentliyin fəaliyyət istiqamətləri, ölkəmizdə telekommunikasiya və poçt sahəsində tənzimləmə sahəsinin inkişafı, bazar mühitinin formaşaladırılması sahəsində həyata keçirilən işlər barədə ətraflı məlumat verilib.

Azərbaycanın EaPeReg ilə əməkdaşlığı çərçivəsində bu ilin sentyabr ayında Bakıda müvafiq sahədə tənzimləmə məsələlərinə dair tədbirin keçirildiyi və bu tədbirlərin 2024-cü ildə də keçiriləcəyi diqqətə çatdırılıb.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) yeni yaradılmış şikayət sistemini istifadəyə verib.

Sistemin yaradılmasında məqsəd ölkədə fəaliyyət göstərən internet provayder və operatorlar haqqında vətəndaşlardan daxil olan müraciət və ya şikayətlərin operativ araşdırılması və çevik həllinə vahid sistem üzərindən monitorinq və nəzarətin edilməsidir.

“E-Şikayət” adlı yeni elektron sistem ilə hüquqları qanunla qorunan telekommunikasiya istifadəçilərinin maraqlarını müdafiə etmək, vətəndaş şikayəti axınının avtomatlaşdırılmış formada idarə olunması, istehlakçılara göstərilən xidmət keyfiyyəti, xidmət səviyyəsi, müştəri məmnuniyyəti, eləcə də müştəri təcrübəsi kimi vacib istiqamətlər üçün avtomatlaşdırılmış ölçülmə və təhlil üsullarını tətbiq etmək mümkün olacaq.

Sistem vətəndaş şikayətlərinə baxılması prosesinin mərkəzləşmiş sistem üzərindən aparılmasını effektiv şəkildə idarə etməklə yanaşı, hər bir vətəndaşın öz profilindən müraciət və ya şikayətlərinin həllində internet provayder və operatorların iştirak səviyyəsini və cavablandırma prosesini bütün mərhələlərdə izləməsini təmin edəcək. Həmçinin telekommunikasiya istehlakçılarına real vaxt rejimində internet provayder və operatorlara müraciət və şikayət etmək imkanı yaradacaq.

Vətəndaş “E-Şikayət” sistemində https://e-complaint.icta.az linki vasitəsilə qeydiyyatdan keçə bilər. Bunun üçün “İdentifikasiya nömrəsi ilə” bölməsinə daxil olaraq “Abunəçi” səhifəsinə keçid edib vətəndaş üçün avtomatik yaradılmış “Abunəçi kabineti”ndən müraciət və ya şikayətini edə bilər.

Hər bir internet provayder və operatorun sistemin idarə olunması üzrə təlimatlandırılmış əməkdaşı müraciət və ya şikayətlə tanış olmaq və onu icra etmək üçün qeyd olunan linkə keçid edərək “ASAN İmza” və ya “SİMA Token” (Elektron İmza) giriş üsullarından birini seçib özünün “Operator/Provayder” səhifəsinə daxil ola biləcək.

Sistem vasitəsilə ehtiyac yarandıqda internet provayder və operatorların vətəndaşlardan daxil olan müraciətlərə və ya şikayətlərə birgə baxılması, eyni zamanda tənzimləyici qurum ilə elektron formada məlumat mübadiləsinin aparılması mümkün olacaq.

Həmçinin yeni “E-Şikayət” sistemi tənzimləyici quruma internet provayder və operatorların xidmət keyfiyyəti göstəricilərinə dair bəyan etdikləri hesabatları və digər sənədləri müqayisəli təhlil etməyə də imkan yaradacaq.

Azərbaycan Respublikasının telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) ölkədə fəaliyyət göstərən poçt operatorları ilə “Effektiv tənzimləmə sağlam rəqabətin əsası kimi” mövzusunda görüş keçirib.

Görüşün keçirilməsində əsas məqsəd poçt operatorlarının qarşılaşdıqları problemlərin operativ qaydada həll edilməsi üçün tənzimləyici çərçivələrin formalaşdırılmasında zəruri addımların atılması, poçt rabitəsinin tənzimlənməsi sahəsində toplanmış xarici təcrübənin ümumiləşdirilməsi və təcrübə yönümlü yanaşmaların işlənib hazırlanması, eləcə də poçt rabitəsi sahəsində işin səmərəliliyinin artırılmasında operatorların rəy və təkliflərinin dinlənilməsidir.

Görüş zamanı İKTA və poçt operatorları arasında əməkdaşlıq çərçivəsində bu kimi müzakirələrin əhəmiyyəti vurğulanaraq poçt rabitəsi sahəsində tənzimlənmənin, buradakı xidmət bazarlarının təhlili və formalaşdırılmasının, hər bir bazar iştirakçısı üçün şəffaflığın və ədalətli yanaşmanın təmin edilməsinin vacibliyi vurğulanıb.

Görüşdə iştirakçılar tərəfindən müzakirə edilən məsələlərlə bağlı fikirlər səsləndirilib. Qeyd edilib ki, poçt rabitəsi sahəsində hazırkı qanunvericilik daha çox universal poçt xidmətlərini əhatə edir və xidmət bazarlarında daha rəqabətli və müasir poçt xidmətlərinin tələblərinə cavab verən yeni qanunvericilik bazasının yaradılmasına ehtiyac yaranıb.

Bu istiqamətdə ilk addım olaraq hazırda İKTA tərəfindən poçt operatorlarının xidmət bazarında fəaliyyətinin tənizmlənməsi məqsədilə “Sürətli poçt xidməti üzrə lisenziya şərtlərinə dair Qaydaları”n layihəsinin hazırlanması və təsdiq edilməsi, “Poçt haqqında” mövcud qanuna zəruri dəyişiklik layihəsinin hazırlanması istiqamətində işlərin aparıldığı, növbəti mərhələlərdə isə “Poçt haqqında” yeni qanun layihəsinin hazırlanacağı diqqətə çatdırılıb.

Poçt operatorları lisenziya alınması zamanı üzləşdikləri çətinliklərdən danışıblar. Bildirilib ki, lisenziya alınması zamanı onlara qoyulan bəzi tələblər regionlarda poçt obyektlərinin fəaliyyəti üçün uyğun məkanların tapılmasında çətinliklər yaradır. Bundan başqa, poçt bağlamaları daşıyan nəqliyyat vasitələri tərəfindən dayanma, durma və parklanma qaydalarının pozulmasına görə ödənilən cərimələrə imtiyaz və ya güzəşt tətbiq olunması məsələsi də nəzərdən keçirilib.

Müzakirələrdə agentlik nümayəndələri tərəfindən xidmət bazarında keyfiyyətə müsbət təsir göstərəcək bir sıra vacib məsələlərə toxunulub. Poçt operatorları öz növbəsində qeyd ediblər ki, rəqabət mühitinin formalaşdırılması və xidmət keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması məqsədilə poçt operatorlarına qarşı qoyulan tələblər sərtləşdirilməli, eləcə də xidmət bazarında haqsız rəqabətin qarşısını almaq məqsədilə lisenziyasız fəaliyyət göstərən poçt operatorlarına qarşı yoxlamalar artırılmalı və cəza tədbirləri görülməlidir.

İştirakçılar tərəfindən bu kimi görüşlərin gələcəkdə də keçirilməsi və poçt operatorları ilə əməkdaşlığın daha da gücləndirilməsinin önəmi vurğulanıb.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) rəhbərliyinin iştirakı ilə “Aztelekom” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin (MMC) nümayəndələri arasında birgə işçi görüş keçirilib.

İşçi görüşdə “Aztelekom” MMC tərəfindən ölkə ərazisində göstərilən internet xidmətinin keyfiyyətinin artırılması istiqamətində atılan addımlar,  telekommunikasiya infrastrukturundan birgə istifadənin sadələşdirilməsi, operatorun ona məxsus infrastrukturun (kabel-kanal qurğularının, rabitə dirəklərinin və s.) internet provayderlər ilə paylaşılması və infrastrukturun əlverişli, münasib qiymətlərlə provayderlərə icarəyə verilməsi, dövlət-özəl sektor tərəfdaşlığının (PPP modeli) inkişaf etdirilməsi, eləcə də ölkədə kabelləşməyən yaşayış məntəqələrinin genişzolaqlı internet xidməti ilə əhatə olunması üzrə aparılan işlərin dəqiqləşdirilməsi kimi məsələlər geniş müzakirə olunub. Bundan başqa, passiv şəbəkədən birgə istifadə üçün e-müraciət sisteminin hazırlanması və İKTA ilə əlaqələndirilməsi barədə provayderlərdən daxil olmuş təkliflə bağlı müzakirə aparılıb.

Görüş zamanı “Online Azərbaycan” layihəsi çərçivəsində həyata keçirilən işlərin statusu barədə Tənzimləyici qurumun mütəmadi məlumatlandırılmasının, qanunvericiliyə uyğun olaraq nəzarətin həyata keçirilməsi məqsədilə tikinti və quraşdırma işlərinin keyfiyyət və layihə tələblərinə, tikinti norma və standartlarına uyğun həyata keçirilməsinə diqqətin artırılmasının önəmli olması vurğulanıb.

Eyni zamanda, yeni tikinti işləri ilə yanaşı uzun illər istismar olunan telekommunikasiya qurğularının texniki normaya gətirilməsi, planlı profilaktik tədbirlərin həyata keçirilməsi, fiziki infrastrukturun, şəbəkənin dayanıqlığının, eləcə də baş verə biləcək fövqəladə, böhran və digər hallarda proseslərin davamlılığının təmin edilməsi məqsədilə zəruri tədbirlərin görülməsinin vacibliyi “Aztelekom” MMC-nin nümayəndələrinin diqqətinə çatdırılıb.
Xidmət keyfiyyətinə dair göstəricilərin və maliyyə hesabatlarının təqdim edilməsində rast gəlinən çətinliklər, internet provayderlər və istehlakçılardan daxil olan şikayətlərin “Aztelekom” MMC tərəfindən araşdırılması və nəticələri barədə İKTA-ya məlumat verilməsi, habelə internet xidməti göstərən provayderlərdən daxil olmuş şikayətlərin aradan qaldırılması məqsədilə arzuolunan nəticələrin əldə edilməsinin zəruriliyi  “Aztelekom” MMC-nin nümayəndələrinə bildirilib.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) rəhbərliyi ilə  “Cənubi Qafqazda rəqəmsal iqtisadiyyatın tətbiqinə dəstək missiyası və inklüzivlik və rəqabətqabiliyyətlilik üçün yüksək sürətli rəqəmsal əlaqənin təmin edilməsinə texniki yardım” layihəsi üzrə Dünya Bankının ekspertləri arasında  görüş keçirilib.

Dünya Bankının Avropa və Mərkəzi Asiya üzrə Rəqəmsal inkişaf təcrübəsinin rəhbəri cənab Mişel Roqinin, rəqəmsal inkişaf üzrə baş mütəxəssis Maria Klaudia Paçonun və mütəxəssis Himmat Singh Sandhudanın iştirak etdiyi görüş zamanı İKTA-nın əsas fəaliyyət istiqamətləri, institusional quruculuğu və funksional strukturunun formalaşdırılmasının təşkili, İKTA mütəxəssislərinin bilik və bacarıqlarının artırılması məsələləri müzakirə olunub.

Dünya Bankının ekspertləri beynəlxalq təcrübənin öyrənilməsi məqsədilə xarici tənzimləyici qurumlara dair ümumi təhlil, hüquqi və institusional əsaslar, təşkilati struktur və idarəetmə, tənzimləmə çərçivələrinin icmalı, insan resursları, digər qurumlarla institusional problemlər və maliyyə aspektləri kimi məsələlərdə Tənzimləyici quruma dəstək verməyə hazır olduqlarını bildiriblər.

Cari ilin sonuna kimi, Dünya Bankı və İKTA-nın mütəxəssisləri arasında Bankın hazırladığı ilkin hesabata dair ikinci aralıq nəticələrin müzakirəsi, eləcə də Tənzimləyici qurumun inkişaf istiqamətlərinin müəyyən edilməsi üçün paylaşılan ən yaxşı təcrübələrə əsaslanan potensial variantların hazırlanması üzrə silsilə işçi görüşlərin keçirilməsi planlaşdırılır.

Qeyd edək ki, Dünya Bankı “Azərbaycan 2030: sosial-iqtisadi inkişafa dair Milli Prioritetlər”nə nail olmaq üçün bütün iqtisadiyyatın rəqəmsallaşdırılması sahəsində Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinə dəstək verir.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) 6 universitetin məzun və sonuncu kurs tələbələri arasında keçirdiyi müsabiqənin nəticəsi olaraq 3 tələbəni işə qəbul edib.

Tələbələrdən iki nəfər Tənzimləyici qurumun Radiospektr idarəçiliyi şöbəsində, bir nəfər isə Xidmət bazarlarına nəzarət şöbəsində mütəxəssis vəzifələri üzrə işə qəbul ediliblər. 

Müsabiqədə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası, ADA, ADNSU, UNEC, Texniki Universitet və Bakı Mühəndislik Universitetlərinin kompüter mühəndisliyi, cihaz və nəzarət mühəndisliyi, elektrik və elektronika mühəndisliyi, radiotexnika və telekommunikasiya mühəndisliyi, proseslərin avtomatlaşdırılması mühəndisliyi, texnoloji proseslərin və istehsalatın avtomatlaşdırılması, texniki sistemlərdə informasiya və idarəetmə, rəqəmsal iqtisadiyyat,    kommunikasiya sistemləri, iqtisadiyyatın dövlət tənzimlənməsi fakültələrinin tələbələri iştirak ediblər.

Müsabiqədə iştirak üçün ümumilikdə 305 namizəd tərəfindən CV daxil olub. Onların arasından müsabiqənin şərtlərinə uyğun gələn 78 namizəd ilə əlaqə saxlanılıb. 1-ci mərhələdə iştirakını təsdiqləyən 40 tələbə telekommunikasiya və tənzimləməyə aid test və keys əsaslı tapşırıqlara yazılı cavab veriblər. İkinci mərhələdə isə namizədlər ilə üzbəüz müsahibələr təşkil olunub.

Müsahibədən keçməyən namizədlərin hər birinə elektron poçt vasitəsilə müsahibənin nəticəsi haqqında məlumat verilib.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) rəhbərliyi ilə Azərbaycanda “5G Strategiyasının hazırlanması üzrə” İşçı Qrupun növbəti onlayn iclası keçirilib. 

İlk olaraq iclasda 5G Strategiyasının mündəricatına daxil olacaq əsas mövzular müzakirə olunaraq dəqiqləşdirilib. Daha sonra, 5G üçün müəyyən edilmiş əsas radiotezlik zolaqlarının cari vəziyyəti ilə bağlı təqdimat olub və istifadədə olan radiotezliklərin boşaldılması prosesininin tezləşdirilməsi müzakirə edilib.

İşçi qrupa daxil olan qlobal avadanlıq təchizatçılarının Tənzimləyici qurum və mobil operatorlar ilə öz 5G portfolioları haqqında ətraflı məlumat paylaşmaları məqsədilə ayrı-ayrılıqda seminar (vebinar) keçirmələri məsələsi gündəmə gətirilib və təsdiqlənib.

Həmçinin mobil operatorların 5G şəbəkələrinin qurulması ilə bağlı çətinlikləri, radiotezlik spektri və digər məsələlərlə bağlı təklifləri, Tənzimləyici qurumdan və dövlət orqanlarından gözləntiləri, və s. məsələlərin ətraflı öyrənilməsi üçün təqdimatların hazırlanması və onlarla ayrı-ayrılıqda görüşün təşkil olunması ilə bağlı ilkin razılığa gəlinib.

Bildirilib ki, 5G ekosisteminin kibertəhlükəsizliyinin təmin olunması məsələsi ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2023-cü il 28 avqust tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasının informasiya təhlükəsizliyi və kibertəhlükəsizliyə dair 2023–2027-ci illər üçün Strategiyası” haqqında işçi qrupun üzvlərinə məlumat verilib və həmin sənəddə Strategiyanın həyata keçirilməsi üçün hazırlanmış tədbirlər planının 5G şəbəkələri üçün əsas götürüləcəyi vurğulanıb.

Görüşün sonunda İşçi Qrupun növbəti görüşünün təxmini vaxtı müəyyən edilib və növbəti görüşə qədər görüləcək işlərin planı razılaşdırılıb.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) əməkdaşlarının bilik və bacarıqlarının artırılması məqsədilə Avropa İttifaqının (Aİ) TAIEX texniki yardım aləti çərçivəsində Bakıda üç günlük təlim başlayıb.

Məqsəd mütəxəssislərə qurumun institusional çərçivəsinin müəyyənləşdirilməsi istiqamətində Aİ-yə üzv dövlətlərin ekspertlərinin texniki və sahəvi biliklər aşılamasıdır.

Təlimin əsas mövzuları telekommunikasiya xidmətləri bazarının təhlili, infrastruktura giriş və infrastrukturun paylaşılması modelləri, tənzimləyici öhdəliklərin icrası, internet provayderlərin bazara girişi üçün icazələrin verilməsi mexanizmi, istehlakçı hüquqlarının qorunması və müştəri məmnuniyyətidir.

Təlimdə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi,  İKTA ilə yanaşı, Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətinin nümayəndələri də iştirak edirlər.

Əvvəlcə İKTA-nın ictimaiyyətlə əlaqələr üzrə meneceri Günel Əhmədova qurumun qısa müddət ərzində gördüyü işlər, layihə və gələcək planları barədə təqdimatla çıxış edib. 

Daha sonra Rumıniyanın İKT üzrə milli tənzimləyici qurumu olan ANCOM-un İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin rəhbəri Katalina Draqomir uğurlu tənzimləyici qurum modeli, onun rolunun müəyyən edilməsi, məsuliyyət və hesabatlılığı, iş axınının planlaşdırılması, yerli və beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlıq, eləcə də ictimaiyyətlə məsləhətləşmə prosesi barədə çıxış edib. Təşkilatın  İnformasiya və müraciətlər şöbəsinin eksperti Katalina Stan isə telekommunikasiya istehlakçılarının hüquqlarının qorunması və məlumatlandırılması ilə bağlı təcrübəsini videokonfrans vasitəsilə təlim iştirakçıları ilə bölüşüb.

Macarıstanın Milli Media və İnformasiya Kommunikasiyaları Qurumunun Beynəlxalq əlaqələr və strategiya üzrə direktoru Ervin Kajzinger telekommunikasiya bazarında fəaliyyətə başlamaq üçün ümumi icazənin tətbiqi və elektron kommunikasiya üzrə Avropa tənzimləyicilərinin vahid qurumu sayılan BEREC-in məlumat bazası haqqında məlumat verib. Macarıstanın tənzimləyici orqanının baş eksperti Balaş Sekeli isə Azərbaycanda aydın və hərtərəfli 5G Strategiyasının işlənib hazırlanması üçün faydalı olan qabaqcıl Avropa təcrübəsini bölüşüb.

Növbəti günlərdə Estoniyanın İstehlakçı Hüquqları və Texniki Tənzimləmə Qurumunun nümayəndəsi Oliver Qailan müştəri təcrübəsi, ümumi icazələr və 5G Strategiyası, Sloveniyanın Kommunikasiya Şəbəkələri və Xidmətləri Agentliyinin (AKOS) eksperti Stanko Tasko infrastruktura giriş və infrastrukturun paylaşılması üzrə modellər, Rumıniyanın tənzimləyici qurumunun ekspertləri isə genişzolaqlı şəbəkə üzrə xəritələnmə və mobil əhatə dairəsi üzrə monitorinq sistemi ilə bağlı təqdimatlarla çıxış edəcəklər. Onlar ən yaxşı təcrübə nümunələrinin Azərbaycanın müvafiq sahədə hazırki və gələcəkdə qəbul ediləcək qanunverciliyə uyğunlaşdırılmasına dair tövsiyələr verəcək, Aİ-nin tənzimləyici çərçivəsinin tətbiqi sahəsində Azərbaycan üçün perspektivdə olan addımlar haqqında müzakirələr aparacaqlar.

TAIEX Avropa Komissiyasının Texniki Yardım və İnformasiya Mübadiləsi layihəsidir. TAIEX Aİ qanunvericiliyinin yerli qanunverciliyə uyğunlaşdırılması, tətbiqi və icrası, həmçinin Aİ-nin ən yaxşı təcrübələrinin paylaşılmasını asanlaşdırmaq məqsədilə dövlət qurumlarını dəstəkləyir. TAIEX çərçivəsində təşkil edilən təlimlərin keçirilməsi üçün Aİ-yə üzv dövlətlərin tənzimləyici qurumlarının ekspertləri cəlb olunur.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin (RİNN) tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) və Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankının (AYİB) nümayəndələri arasında “Tənzimləyici qurumun əməkdaşlarının bilik və bacarıqlarının artırılması”na dair başlayan yeni layihə çərçivəsində ilk onlayn görüş keçirilib.  

Görüşdə İKTA-nın İdarə Heyətinin rəhbəri Nail Mərdanov, Beynəlxalq əməkdaşlıq üzrə baş mütəxəssis Ravil İsgəndərov, Hüquq və sənədlərlə iş departamentinin direktoru Oktay Məhərrəmov, Xidmət bazarlarına nəzarət şöbəsinin müdiri Nail İsmayılov iştirak ediblər.

Nail Mərdanov İKTA-nın fəaliyyəti və bu günə qədər gördüyü işlər barədə görüş iştirakçılarına məlumat verib və növbəti bir il ərzində həyata keçiriləcək yeni layihənin İKTA-nın funksional fəaliyyəti üçün faydalı olacağını qeyd edib.

AYİB-in dəstəyi ilə həyata keçiriləcək yeni layihə bir neçə fazada həyata keçiriləcək. Bura Tənzimləyici qurumun fəaliyyətinin təkmilləşdirlməsi, bazar təhlilinin aparılması, bazarda rəqabət səviyyəsinin qiymətləndirilməsi metodologiyasının işlənib hazırlanması, əhəmiyyətli bazar gücünə malik olan operatorlara tətbiq edilə bilən həllərin layihələndirilməsi, eləcə də İKTA əməkdaşlarının bilik və bacarıqlarının artırılması üçün təlimlərin keçirilməsi daxildir.

Layihə Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankının (AYİB) maliyyə dəstəyi ilə həyata keçiriləcək.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) mütəxəssisləri tərəfindən ölkədə fəaliyyət göstərən internet provayder və operatorların nümayəndələri üçün dövri hesabatvermə üzrə ilk praktiki təlim keçirilib.

Təlimin məqsədi internet provayder və operatorlar tərəfindən Tənzimləyici quruma göndəriləcək  müxtəlif növ dövri hesabatların düzgün doldurulması üzrə nəzəri və praktiki biliklərin artırılmasıdır.

15 şirkətin nümayəndələrinin iştirak etdiyi təlimdə telekommunikasiya bazarının iştirakçıları tərəfindən Tənzimləyici quruma təqdim olunacaq müxtəlif növ dövri hesabatların, o cümlədən keyfiyyət göstəriciləri üzrə hesabat, maliyyə göstəriciləri üzrə hesabat, təsərrüfat göstəriciləri üzrə hesabat və sahibkarlıq və biznes mühitinin qiymətləndirilməsi üzrə hesabatların doldurulması İKTA mütəxəssisləri tərəfindən əyani şəkildə nümayiş etdirilib, izahlı təlimatlar və tövsiyələr verilib.

Bundan başqa, təlim iştirakçılarının hesabatlara daxil edilən məlumatlarda ən çox edilən xətalar ilə bağlı İKTA-ya yönləndirdikləri suallar ətraflı cavablandırılıb, müzakirə və fikir mübadiləsi aparılıb.

İKTA-nın topladığı dövri hesabatlardan telekommunikasiya sahəsində xidmət bazarlarının, eləcə də bu sahədə digər təhlillərin aparılması, xidmət bazarlarının formalaşdırılması istiqamətində tədbirlər görmək üçün istifadə olunacaq. Bazar iştirakçılarından tələb olunan məlumatlara dair tələblər ölkənin Dünya Bankı Qrupunun yeni "Business Ready" (B-Ready) layihəsinin, Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı (ITU) və s. kimi beynəlxalq reytinq cədvəllərinin qiymətləndirilməsində istifadə olunan indikatorlar əsasında formalaşdırılıb.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Dünya Bankı “Cənubi Qafqazda rəqəmsal iqtisadiyyatın tətbiqinə dəstək missiyası və inklüzivlik və rəqabətqabiliyyətlilik üçün yüksək sürətli rəqəmsal əlaqənin təmin edilməsinə texniki yardım” layihəsi çərçivəsində Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) institusional quruculuğuna dair ilkin rəy və tövsiyələrini verib.

Rəy və tövsiyələrdə İKTA-nın institusional quruculuğu və funksional strukturunun inkişaf etdirilməsi, İKTA mütəxəssislərinin bilik və bacarıqlarının artırılması və dünya təcrübəsinin öyrənilməsinin vacibliyi vurğulanıb.

Bundan başqa, sənəddə Dünya Bankının ekspertləri coğrafi, mədəni, siyasi və təşkilati elementləri nəzərə almaqla 4 ölkənin (Türkiyə, Litva, Fransa və Bəhreynin) tənzimləyici qurumlarına dair ümumi təhlil, hüquqi və institusional əsaslar, təşkilati struktur və idarəetmə, tənzimləmə çərçivələrinin icmalı, insan resursları, digər qurumlarla institusional problemlər və maliyyə aspektləri kimi məsələlər, eləcə də telekommunikasiya sahəsində fəaliyyət göstərən xarici tənzimləyici qurumlar üzrə tərtib edilmiş müqayisəli matris öz əksini tapıb.

Növbəti mərhələdə, Dünya Bankı və İKTA-nın mütəxəssisləri arasında ilkin hesabata dair ikinci aralıq nəticələr müzakirə ediləcək. Bundan başqa, Tənzimləyici qurumun inkişaf istiqamətlərinin müəyyən edilməsi üçün paylaşılan ən yaxşı təcrübələrə əsaslanaraq potensial variantların hazırlanması üzrə sentyabr ayında seminarın keçirilməsi də planlaşdırılır.

İKTA və Dünya Bankının ekspertləri arasında müzakirələr 2023-cü ilin sonuna kimi mütəmadi olaraq işçi qaydada davam etdiriləcək.

Qeyd edək ki, Dünya Bankı “Azərbaycan 2030: sosial-iqtisadi inkişafa dair Milli Prioritetlər”nə nail olmaq üçün bütün iqtisadiyyatın rəqəmsallaşdırılması sahəsində Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinə dəstək verir.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Avqustun 16-da Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) nümayəndələri Şərq Tərəfdaşlığı ölkələrində telekommunikasiya bazarının təhlili üçün hazırlanmış sorğu vərəqlərinin qiymətləndirilməsi və təhlillərin aparılacağı coğrafi ərazilərin müəyyən edilməsi üzrə onlayn görüşdə iştirak ediblər.

Şərq Tərəfdaşlığı Ölkələrinin Elektron Kommunikasiya üzrə Tənzimləyicilər  Şəbəkəsinin (EaRePeg) Tənzimləyicilərin müstəqilliyi və genişzolaqlı internet inkişafı üzrə ekspert işçi qrupunun üzvləri ilə avropalı ekspertlər arasında təşkil olunmuş görüşdə İKTA-nın Hüquq və sənədlərlə iş departamentinin direktoru Oktay Məhərrəmov, Beynəlxalq əməkdaşlıq üzrə baş mütəxəssis Ravil İsgəndərov, Texniki tənzimləmə şöbəsinin baş mütəxəssisi Müşfiq Quluyev, Maliyyə şöbəsinin baş mütəxəssisi Rəşad Həsənov, Poçt rabitəsi şöbəsinin aparıcı mütəxəssisi Vüqar Səmədov iştirak ediblər.  

Belə ki, ekspert işçi qrupunun cari ilin may ayında, Parisdə keçirilmiş iclasında Şərq Tərəfdaşlığı ölkələrində Tənzimləyici qurumlar və EU4Digital komandasının birgə dəstəyi ilə  genişzolaqlı internet bazarının təhlilinin aparılması qərara alınıb. 

Şərq Tərəfdaşlığı ölkələrində elektron kommunikasiya/telekommunikasiya bazarı haqqında məlumatların toplanması və toplanmış təfərrüatlı məlumatlar əsasında təhlillərin aparılmasına, eləcə də  hər bir tərəfdaş ölkə üzrə genişzolaqlı bazar şəraitinin qiymətləndirən ölkə üzrə xüsusi bazar təhlili hesabatının hazırlanmasına imkan verəcəkdir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu – İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) bəyan edir ki, istehlakçı şikayəti əsasında Abşeron rayonu, Xırdalan şəhərində “BHS Fiber” adı altında fəaliyyət göstərən “Netim Telekom” MMC internet provayderi tərəfindən uçotadurma qaydalarının pozulduğu müəyyən edilib.

Belə ki, internet provayderin təqdim etdiyi xidmətdən narazı qalan istehlakçının şirkətin rəsmi adını müəyyən edə bilməməsi və şirkətlə əlaqə saxlamaqda yaranmış çətinliklər onun haqlı narazılığına səbəb olub və şikayəti əsasında araşdırma zamanı provayderin uçota alınmaması aşkar edilib.

Araşdırma zamanı internet telekommunikasiya xidməti göstərən provayderin hüquqi məlumatları müəyyən edilib. İnternet provayder uçotadurma qaydalarını pozduğuna görə barəsində Azərbaycan Respublikası İnzibati Xətalar Məcəlləsinin müvafiq maddəsi ilə inzibati protokolun tərtib edilməsi təmin edilib və məhkəmənin müvafiq qərarı ilə barəsində inzibati cərimə tənbehi tətbiq edilib.

Telekommunikasiya sahəsində tənzimləmənin və nəzarətin təmin edilməsi, istehlakçı hüquqlarının müdafiəsi istiqamətində tədbirlər çərçivəsində İKTA telekommunikasiya istehlakçılarına müraciət edərək gələcəkdə bu cür hallarla qarşılaşdıqları təqdirdə bu link vasitəsilə uçota alınmış operator və internet provayderlərin siyahısında xidmət provayderinin adının olub-olmamasını dəqiqləşdirmələrini tövsiyə edir.

Qurum telekommunikasiya bazarında tənzimləmə işlərinin həyata keçirilməsi və istehlakçı hüquqlarının pozulmasına yönəlmiş qanunsuz halların qarşısının alınması, uçota durmaq istəyən internet provayder və operatorlara metodiki dəstəyin göstərilməsi istiqamətində tədbirləri bundan sonra da davam etdirəcək.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

İyul ayın 16-dan ADA universitetinin 6 tələbəsi Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) 1 aylıq istehsalat təcrübəsinə başlayıblar. Təcrübənin əsas məqsədi telekommunikasiya sahəsində rəqəmsal mühitin yaradılması məqsədilə xidmət bazarlarının tənzimlənməsi və nəzarət haqqında tələbələrin nəzəri biliklərinin artırılmasıdır. Həmçinin tələbələr təcrübə zamanı tənzimləmə sahəsində araşdırma fəaliyyəti ilə praktik məşğul olmaq imkanı da əldə edəcəklər.

Qeyd edək ki, ADA universitetinin Beynəlxalq və İctimai Münasibətlər və İnformasiya Texnologiyaları fakültələrində təhsil alan 6 tələbəsinin İKTA-da istehsalat təcrübəsi avqustun 16-na kimi davam edəcək.

Azərbaycan Respublikasının Biznes Mühiti və Beynəlxalq Reytinqlər üzrə Komissiyasının “İnternetə qoşulma və internet infrastrukturu” üzrə İşçi Qrupunun rəhbəri, rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat nazirinin müavini Fərid Əhmədovun sədrliyi ilə işçi qrupunun videokonfrans formatında iclası keçirilib.

Görüşdə İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) Hüquq və sənədlərlə iş departamentinin direktoru Oktay Məhərrəmov və Texniki tənzimləmə şöbəsinin baş mütəxəssisi Müşfiq Quluyev, Şəbəkə inzibatçılığı və texniki dəstək şöbəsinin müdiri Asim Namazov və Tənzimləyici qurumun digər nümayəndələri, eləcə işçi qrupun üzvü olan digər dövlət qurumlarının nümayəndələri və həmin qurumların hesabatın sorğu vərəqlərinin qiymətləndirilməsinə cəlb olunmuş bir sıra əməkdaşları iştirak ediblər.

İclasda Dünya Bankının “B-Ready” hesabatının “Kommunal xidmətlər” indikatorunun “İnternet” alt-indikatoru üzrə cavablandırılmış sorğu vərəqələrinin və qiymətləndirmə nəticələrinin müzakirəsi keçirilib, sorğunun və qiymətləndirmə cədvəllərinin doldurulması ilə bağlı görülmüş işlər barədə məlumat verilib, hər bir komponent üzrə qiymətləndirmə meyarları ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.

“İnternetə qoşulma və internet infrastrukturu” İşçi qrupunda İKTA-nı qrupun katibi Müşfiq Quluyev, eləcə də qrupun üzvləri, IKTA-nın rəhbəri Nail Mərdanov, Oktay Məhərrəmov və Asim Namazov təmsil edirlər.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) iyulun 26-da ölkədə fəaliyyət göstərən operator və internet provayderlərlə 4-cü görüşü keçirib.

Görüşdə Tənzimləyici qurumun rolu, internet bazarında mövcud durum, provayderlərin uçotu, internet xidmətlərinin keyfiyyəti, provayderlərin müştərilərlə əlaqələrinin effektiv qurulması, bağlanmış müqavilələrin mövcud tələblərə uyğunluğu, provayderlərin qarşılaşdıqları problemlər və onların aradan qaldırılması  ətrafında müzakirələr aparılıb.

İKTA indiyədək 136-dək operator və internet provayderin uçota alınmasını təmin edib.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Telekommunikasiya sahəsində göstərilən xidmətlərin keyfiyyətinə dair tədbirlərin həyata keçirilməsi bu sahənin tənzimlənməsində olduqca önəmlidir. Bazarın öyrənilməsi məqsədilə, 2023-cü ilin yanvar ayından başlayaraq İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) telekommunikasiya xidmətləri üzrə keyfiyyət göstəricilərinə dair xarici təcrübəni öyrənib, geniş təhlillər aparıb.

Telekommunikasiya xidmətləri üzrə keyfiyyət göstəricilərinin və keyfiyyət səviyyəsinə dair minimal tələblərin müəyyən edilməsi, xidmət keyfiyyəti üzrə operatorların, internet provayderlərin fəaliyyətinin tənzimlənməsi, habelə telekommunikasiya xidmətlərinin keyfiyyətinin dəyişən şərtlər çərçivəsində beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması məqsədilə İKTA “Telekommunikasiya xidmətlərinin keyfiyyət göstəriciləri haqqında Qayda” layihəsi hazırlayıb və aidiyyatı üzrə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinə təqdim edib. Bundan başqa, Agentlik xidmət bazarlarını təhlil etmək və onların formalaşdırılması istiqamətində tədbirlər görmək məqsədilə telekommunikasiya sahəsində fəaliyyət göstərən şirkətlərdən keyfiyyət və digər göstəricilərin rüblük əsasda və elektron qaydada toplanılmasına başlayıb. Əldə olunmuş nəticələrin təhlili Tənzimləyici qurumun telekommunikasiya bazarına istehlakçıyönümlü müdaxiləsinə və orada sağlam rəqabətin formalaşdırılmasına da imkan verəcək.

İKTA telekommunikasiya bazarındakı mövcud vəziyyəti anlamaq üçün müştəri məmnuniyyəti ilə bağlı müxtəlif sorğuların və araşdırmaların aparılmasını planlaşdırır. Bu proses istehlakçılardan mütəmadi olaraq qiymət, xidmət xüsusiyyətləri baxımından internet provayderlərin təqdim etdiyi müştəri xidmətinin keyfiyyətinə və tutarlılığına dair qərəzsiz rəy toplamağa imkan verəcək, istehlakçıların internet provayderlərdən gözləntilərini öyrənməyə kömək edəcək

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir'

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) bəyan edir ki, internet telekommunikasiya xidmətləri bazarında mövcud olan bəzi provayderlər tərəfindən biznes fəaliyyətləri haqqında istehlakçılar arasında əsassız məlumatların yayılması barədə şikayətlər daxil olmaqdadır.

Belə ki, şikayət edən provayderlər bildirir ki, internet provayderlərin əməkdaşları və onların xidmətlərinin satışı ilə məşğul olan şəxslər digər provayderlərin abunəçiləri ilə fərdi qaydada görüşərək onlara xidmət göstərən provayderin təsərrüfat fəaliyyəti haqqında həqiqətə uyğun olmayan şayiələr, o cümlədən provayderin fəaliyyətini dayandıracağı, müflis olması, külli miqdarda borclarının olması və bu kimi nüfuzdan salan məlumatların yayılması hallarını müşahidə edirlər.

Şikayət edən provayderlər ehtimal edirlər ki, bu addımla həmin internet provayderlər abunəçini xidmətdən imtina etməyə sövq edərək öz tərəflərinə çəkmək məqsədi güdürlər.

İKTA telekommunikasiya bazarında yaranmış bu cür sui-istifadə hallarından narahatdır və bildirir ki, istehlakçılar bu məlumatların doğruluğunu öz provayderləri ilə dəqiqləşdirə bilərlər. Eyni zamanda tənzimləyici qurum bildirir ki, istehlakçılar internet provayderlərin mövcud siyahısı ilə bu linkdə tanış ola və provayderin fəaliyyətdə olub-olmamasını müstəqil şəkildə yoxlaya bilərlər.

İKTA bəyan edir ki, internet provayderlərin uçota alınmadan fəaliyyəti “Telekommunikasiya haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun pozulması halıdır və belə halların qarşısı qanun çərçivəsində alınacaqdır.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) rəhbərliyi ilə Azərbaycanda “5G Strategiyasının hazırlanması üzrə” İşçı Qrupu yaradılıb.

İşçi Qrup İKTA-nın Azərbaycanda 5G infrastrukturunun qurulması və geniş tətbiqi məqsədilə 5G Strategiyasının hazırlanması üzrə tədbirlər planı çərçivəsində yaradılıb. İşçi Qrupunda ölkədə 5G şəbəkəsinin tətbiqində maraqlı olan bazar iştirakçılarının, o cümlədən ölkədə fəaliyyət göstərən mobil operator, telekommunikasiya sahəsində fəaliyyət göstərən bir sıra şirkətlərin nümayəndələri təmsil olunur.

İşçi Qrupun əsas məqsədi Azərbaycanda qarşıdakı illər ərzində rəqəmsal cəmiyyətin davamlı inkişafını təmin etmək məqsədilə ən müasir və yeni yaranan texnologiyaların yayılması üzrə tələbləri özündə əks etdirən vahid 5G Strategiyasını hazırlamaqdır.

5G Strategiyasının məqsədi ölkədə təhlükəsiz və dayanıqlı beşinci nəsil (5G) infrastrukturunun inkişafı və tətbiqi üçün bütün maraqlı tərəflərin yanaşmalarını nəzərə alınmaqla, strateji yanaşma formalaşdırmaq və müştəri təcrübəsində əhəmiyyətli təkmilləşdirmələrə nail olmaqdır.

Işçi Qrupun iştirakı ilə mütəmadi görüşlər keçiriləcək, 5G Strategiyasının hazırlanması zamanı vacib olan mərhələlər və onların icrası ilə bağlı görüləcək işlərə dair müzakirələr aparılacaq.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycan Respublikasının Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi və Gürcüstanın Milli Kommunikasiya Komissiyası arasında əldə olunmuş razılaşmaya əsasən, hər iki ölkənin mütəxəssislərinin iştirakı ilə 2-5 iyun 2023-cü il tarixlərində sərhədyanı bölgələrdə birgə radiomonitorinqlər keçirilib.

Məqsəd sərhədyanı ərazilərdə mobil rabitə şəbəkələrinin və televiziya-radio yayımlarının tənzimlənməsi, yeni texnologiyalara keçidlə əlaqədar radiotezlik resurslarından səmərəli istifadə və qarşılıqlı maneə təsirlərinin qarşısının alınmasıdır.

Radiomonitorinqlərin nəticələrinə əsasən 6-7 iyunda Tbilisi şəhərində mütəxəssislər arasında sərhədyanı ərazilərdə televiziya və radio yayımlarının beynəlxalq tələblərə və ikitərəfli protokollara uyğunluğu və yeni nəsil texnologiyalarının (5G, DAB+ və s.) tətbiqi üçün radiotezlik kanallarının razılaşdırılması üzrə müzakirələr aparılıb.

Sözügedən texnologiyaların sərhədyanı ərazilərdə tənzimlənməsi ilə əlaqədar hər iki tərəfdən müvafiq tədbirlərin görülməsi razılaşdırılıb.

Qeyd olunan birgə radiomonitorinq və müzakirələrdə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi, Dövlət Radiotezliklər İdarəsi və mobil rabitə operatorlarının mütəxəssisləri iştirak ediblər.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Azərbaycan Respublikasının Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) həyata keçirdiyi internet operator və provayderlərin uçota alınması elektron sistem vasitəsilə davam edir.

Bu günə kimi artıq 107 internet operator və provayder, o cümlədən host provayder uçota alınıb. 

Uçotdan keçməyən operator və provayderlər, o cümlədən host provayderlər “Elektron hökumət” portalında https://e-gov.az/az/services/read/3731/ linki vasitəsilə autentifikasiyadan keçərək uçota durmaq üçün ərizə göndərməlidirlər.

Uçota durmamaq Azərbaycan Respublikası İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 370-1-ci maddəsinə əsasən uçot qaydalarının pozulmasına görə inzibati məsuliyyətə səbəb ola bilər.

Uçota alınma bu sahənin hesabatlılıq səviyyəsini, eləcə də tənzimləmə imkanlarını genişləndirəcək, genişzolaqlı internetə çıxış səviyyəsini maksimum həddə çatdırılması üçün inkişaf konsepsiyalarının və məqsədli proqramların hazırlanmasında istifadə olunacaq, istehlakçılar və tənzimlənən subyektlər arasında münasibətlərin inkişaf etdirilməsində, xidmət bazarlarını təhlil etmək və onların formalaşdırılması və şəffaflığın təmin edilməsi istiqamətində  mühüm rol oynayacaqdır.

Növbəti mərhələdə Tənzimləyici qurum uçot prosesi zamanı toplanmış məlumatları, o cümlədən  internet telekommunikasiya sahəsində göstərilən xidmətlərin növləri, abunəçilərlə bağlanmış müqavilələrin minimum tələblərə uyğunluğu, fəaliyyətin əhatə dairəsi, əlaqə vasitələri, eləcə də vebsaytların müştəriyönümlü olması və məlumatlılığı kimi parametrlər üzrə təhlillər aparılacaq, onları vizual formada sistemləşdirəcək və qiymətləndirəcək.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli, 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin (RİNN) tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) nümayəndəsi Ravil İskəndərov İrlandiyanın Dublin şəhərində keçirilmiş Avropa İttifaqının Şərq Tərəfdaşlığı Ölkələrinin Elektron Kommunikasiya üzrə Tənzimləyicilər Şəbəkəsinin (EaPeReg) 21-ci plenar iclasınds iştirak edib.

19 ölkənin telekommunikasiya üzrə tənzimləyici qurumunun 50-dən çox nümayəndəsinin iştirak etdiyi iclasda, 2023-cü ilin birinci yarısında görülmüş işlər, Şəbəkə çərçivəsində yaradılmış işçi qrupların fəaliyyətləri, cair iş planlarına dair tədbir iştirakçılarına geniş məlumat verilib.

RİNN-in nümayəndələri tərəfindən tədbir iştirakçılarına Azərbaycanda yaradılan və tənzimləyici funksiyaları yerinə yetirəcək İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi barədə məlumat verilib. Azərbaycanın Şəbəkə ilə əməkdaşlığı çərçivəsində bu ilin sentyabr ayında Bakıda müvafiüq sahədə tənzimləmə məsələlərinə dair tədbirin keçiriləcəyi diqqətə çatdırılıb.

Qeyd edək ki, “EU4Digital” heyəti ilə əldə edilmiş razılığa əsasən, şəbəkə vasitəsilə “EU4Digital” layihəsinin 1-ci fazasında icra edilən tövsiyə sənədlərinin geniş təhlili məqsədilə İKTA ilə əlavə görüşlərin keçirilməsi nəzərdə tutulur.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) ölkədə fəaliyyət göstərən bir sıra internet operator və provayderlərinin nümayəndələri ilə ilk dəfə dəyirmi masa ətrafında görüş keçirib.

Tədbirin məqsədi internet operator və provayderləri ilə internet telekommunikasiya sahəsində mövcud vəziyyəti müzakirə etmək və qarşılıqlı əməkdaşlığın yaradılmasına nail olmaqdır.

Tədbiri giriş sözü ilə açan İKTA-nın rəhbəri Nail Mərdanov bildirib ki, internet telekommunikasiya sahəsinin tənzimlənməsi, eləcə də buradakı xidmət bazarlarının təhlili və formalaşdırılması hər bir bazar iştirakçısı üçün şəffaflığın və ədalətli yanaşmanın təmin edilməsində mühüm rol oynayır.

Görüş İKTA-nın yaradılması və fəaliyyətinə dair təqdimatla davam edib.

İştirakçılara tənzimləyici qurumun fəaliyyətə başladığı qısa müddət ərzində gördüyü işlər barədə məlumat verilib. İnternet operator və provayderlərinin öz davamlı fəaliyyətlərinin təmin edilməsi istiqamətində qarşılaşdıqları çətinliklər və bu çətinliklərin aradan qaldırılması yolları birgə müzakirə olunub. İnternet operator və provayderlərinin nümayəndələrinin sualları cavablandırılıb.

Nəzərə çatdırılıb ki, bu kimi görüşlər digər internet operator və provayderləri ilə də mütəmadi qaydada təşkil olunacaq.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Mayın 9-12-də Azərbaycan və Rusiya rabitə administrasiyaları arasında TV, radio və digər yerüstü xidmətlərin koordinasiyası ilə bağlı Quba şəhərində iclas keçirilib. İclasda Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA)Tənzimləmə departamentinin Radiospektr idarəçiliyi şöbəsinin müdiri Vüsal Süleymanov da iştirak edib.

İclas çərçivəsində sərhədyanı ərazilərdə FM radio yayım stansiyalarının tezlikləri və digər texniki parametrləri razılaşdırılıb, 700 MHs, 3.4-3.7 QHs və Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı tərəfindən nəzərdə tutulan digər tezlik diapazonlarında yeni nəsil mobil rabitə xidmətlərinin təşkili müzakirə edilib. Eyni zamanda qarşılıqlı maneə təsirlərinin yaranmaması və keyfiyyətli mobil rabitə xidmətlərinin göstərilməsi üçün hər iki tərəfin mobil rabitə operatorları tərəfindən istifadə olunacaq mobil rabitə şəbəkələrinin texniki parametrləri razılaşdırılıb.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) hüquq və sənədlərlə iş departamentinin direktoru Oktay Məhərrəmov mayın 10-11-də Şərq Tərəfdaşlığı Ölkələrinin Elektron Kommunikasiya üzrə Tənzimləyicilər Şəbəkəsinin qurumlarının müstəqilliyi və genişzolaqlı internet üzrə ekspert işçi qrupunun Parisdə keçirilən 14-cü iclasında iştirak edib.

Görüşdə Aİ-də genişzolaqlı internetin xərclərin azaldılmasına dair direktivə yenidən baxılması məsələsi, tənzimləyici qurumların müstəqil olmalarına dair tövsiyələrin icrasına nəzarət, beynəlxalq bağlantı sahəsində (beynəlxalq sualtı kabellərin) birgə əməkdaşlığın mümkünlüyü, Aİ Ölkələri Tənzimləyici Qurumlarının Birliyi (BEREC) ilə əməkdaşlıq məqsədilə Şərq Tərəfdaşlığı Tənzimləyici qurumlarının təklif etdiyi mövzulara dair onlayn görüşlərdə birgə iştirakı kimi məsələlər geniş müzakirə edilib.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) rəhbəri Nail Mərdanov və beynəlxalq əlaəqlər üzrə əməkdaşı Ravil İsgəndərov Dünya Bankının İqtisadi İnkişafın Qlobal İndikatorlar Qrupunun təşkilatçılığı ilə Şərqi Avropa və Mərkəzi Asiya ölkələri üçün “B-Ready” layihəsi üzrə mayın 8-9-da Varşavada keçirilmiş regional tədbirdə iştirak edib.

Tədbirin əsas məqsədi “B-Ready” layihəsi üzrə konseptual yanaşmanın təqdim olunması, yeni layihənin detallarının və indikatorlar üzrə metodologiyanın ətraflı izah olunması, yeni layihə barədə məlumatlılıq və hazırlıq səviyyəsinin daha da yüksəldilməsi və bu sahədə müzakirələrin aparılması olub.

2021-ci ildən etibarən dərci dayandırılan Dünya Bankının "Doing Business" hesabatı “Business Ready” hesabatı ilə əvəzlənib. Yeni layihə ölkələrin biznes və investisiya mühitinin qiymətləndirilməsinə daha şəffaf və balanslı yanaşmanı təmin edəcək. 2024-cü ilin yazında dərc olunacaq ilk buraxılışında "B-Ready" hesabatı 60 iqtisadiyyatı əhatə edəcəkdir. Növbəti 3 il ərzində hesabata 180 ölkənin daxil edilməsi nəzərdə tutulur.

"B-Ready" hər hansı şirkətin fəaliyyətinin başlanma, davam etmə, bağlanma və yaxud yenidən təşkili mərhələlərini, eləcə də biznesə giriş, biznesin yerləşməsi, kommunal xidmətlər, əmək münasibətləri, maliyyə xidmətləri, beynəlxalq ticarət, vergi, bazarda rəqabət, mübahisələrin həlli və müflisləşmə kimi 10 mövzuya fokuslanacaq.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) Tənzimləmə departamentinin Radiospektr idarəçiliyi şöbəsinin müdiri Vüsal Süleymanov mayın 2-4-də Praqada keçirilmiş Avropa Komissiyasının təşkilatçılığı ilə Şərq Tərəfdaşlığı Ölkələrinin Elektrik Rabitəsi Tənzimləyiciləri Şəbəkəsinin Tezliklər üzrə Ekspert İşçi Qrupunun 15-ci iclasında iştirak edib.

İclasda Şərq Tərəfdaşlığına daxil olan ölkələrin tənzimləyici qurumların, eləcə də digər qurumların nümayəndələri 5G pioner zolaqların istifadəsi, 5G təhlükəsizlik alətləri, İMT şəbəkələrində xidmət keyfiyyəti və texniki ölçmələr, Aİ-yə üzv dövlətlərdə 5G şəbəkəsindən istifadəyə dair geniş təqdimatlar dinlənilib, müzakirələr aparılıb.

Bundan başqa, Azərbaycan tərəfinin təklifi ilə iclasın gündəliyinə daxil edilmiş Rəqəmsal Radio Yayımı (DAB+) texnologiyasının tətbiqində mövcud problemlər, analoq FM yayımında aktual vəziyyət, gələcək T-DAB yayımı, T-DAB planın yenilənməsi və s. barədə Slovakiya Elektrik Rabitəsi və Poçt Xidmətləri Tənzmiləyici Qurumu  tərəfindən  geniş təqdimat olub, dəyirmi masa ətrafında müzakirələr aparılıb. Bununla yanaşı, Çexiya və Macarıstan  Telekommunikasiya Birliklərinin mövzu ilə bağlı təcrübələrinə dair təqdimatlar nümayiş etdirilib, müzakirələr aparılıb.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) nümayəndəsi aprelin 12-19-də ABŞ-ın Vaşinqton və Dallas şəhərlərində radio giriş şəbəkəsi üzrə təlimlərdə iştirak edib.

Təlimlər spektrum idarəçiliyi, simsiz texnologiyaları tətbiqi, milli genişzolaqlı planların hazırlanması, milli kibertəhlükəsizlik strategiyalarını həyata keçirilməsi yönündə inkişaf etməkdə olan ölkələrin mütəxəssislərinə təlimlər keçirilməsi üzrə ixtisaslaşan ABŞ-ın USTTI qeyri-hökümət təşkilatı tərəfindən təşkil olunub.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) nümayəndələri aprelin 4-7-də Moldovada keçirilən Şərq Tərəfdaşlığı ölkələrində Rəqəmsal İqtisadiyyat və Cəmiyyət İndeksinin (DESI) hesablanmasına dair Avropa Komissiyasının Texniki Yardım və İnformasiya Mübadiləsi Aləti (TAIEX) seminarında iştirak ediblər.

Seminarda Azərbaycan, Gürcüstan, Ermənistan, Moldova və Ukraynadan 60-dan çox nümayəndə, 13 ekspert iştirak edib. 

Seminarın məqsədi proqrama üzv dövlətlərin nümayəndələrinə DESI üçün tələb olunan məlumatların toplanması ilə bağlı institusional şərtlərin yaradılmasına dair məsləhət verilməsi olub. Seminar çərçivəsində DESI üçün müvafiq göstəricilərin metodologiyaya uyğun əldə edilməsi, bu istiqamətdə Avropa İttifaqına üzv dövlətlərin təcrübələrinin öyrənilməsi, genişzolaqlı rabitə xərclərinin azaldılması direktivinin praktiki tətbiqi, tənzimləyicilərin müstəqilliyinə dair tövsiyələrin icrası kimi məsələlərdə əldə olunan nəticələr müzakirə olunub.