Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt sahəsində tənzimləyici qurumu olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) mütəxəssisləri ölkədə fəaliyyət göstərən internet provayder və operatorların nümayəndələri üçün təlim keçiblər.

Məqsəd internet xidməti təchizatçıları tərəfindən İKTA-ya öz fəaliyyətləri barədə səhih statistik məlumatların verilməsinin təmin edilməsi olub. 

Qeyd edək ki, məlumatların səhihliyinin avtomatik yoxlanılması üçün İKTA əməkdaşları xüsusi proqram hazırlayıblar. Təlimdə iştirakçılara bu proqramdan istifadə qaydaları və tələb edilən statistik göstəricilər izah olunub, onların sualları cavablandırılıb.

Təlimin sonunda indiyədək internet xidməti təchizatçılarının məlumatların verilməsində qarşılaşdıqları çətinliklərin müəyyənləşdirilməsi və gələcəkdə proqramdan istifadənin effektivliyinin ölçülməsi məqsədilə onlayn sorğu təşkil olunub.

Xatırladaq ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.
 

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 102-ci ildönümünə həsr olunan tədbir keçirilib. 

İştirakçılar Ulu Öndərin xatirəsinə hörmət və ehtiramlarını birdəqiqəlik sükutla ifadə ediblər. 

Tədbirdə çıxış edən İKTA-nın İdarə heyətinin sədri Nail Mərdanov Ümummilli Liderin Azərbaycan xalqı üçün göstərdiyi əvəzsiz  xidmətlər haqqında danışıb.

Qurum rəhbəri qeyd edib ki, Ulu Öndər Azərbaycanı bir dövlət kimi zamanın ağır və sərt sınaqlarından çıxara bilib, ölkənin gələcək inkişaf strategiyasını müəyyən edib və onun həyata keçirilməsi üçün mühüm addımlar atıb.   

Nail Mərdanov bildirib ki, Heydər Əliyevin fəaliyyətində iqtisadi inkişafın təmin edilməsi və bu istiqamətdə islahatlar aparılması prioritet sahələr olub. Hələ Ulu Öndərin Azərbaycana ilk rəhbərliyi dövründə respublikanın dinamik inkişafı üçün kompleks proqramlar işlənib hazırlanıb və həyata keçirilib.

Sonra İKTA kollektivi inzibati binanın foyesində Ulu Öndərin xatirəsinə həsr olunmuş guşəni ziyarət edib.

Cari ilin yanvar-mart aylarında İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) tərəfindən 42 hüquqi və fiziki şəxs tərəfindən ixrac (idxal) nəzarətinə düşən 11 626 ədəd müxtəlif markalı və modelli avadanlıqlara xüsusi icazə verilməsi ilə bağlı edilən müraciətlərə baxılıb. 

Qanunauyğun olaraq həmin müraciətlər üzrə 8 085 ədəd avadanlığın idxalı ilə bağlı xüsusi icazə sənədinin verilməsi təmin olunub.

Eyni zamanda 6 müraciət üzrə 3 504 ədəd avadanlıq üçün edilən müraciətlərdə təqdim edilən sənədlər düzgün tərtib olunmadığından düzəliş edilərək yenidən müraciət üçün metodiki yardım edilib.

Bununla yanaşı, 36 ədəd avadanlıq üzrə icazə tələb olunmaması barədə müraciətçilər məlumatlandırılıb. Həmçinin 1 ədəd avadanlıq üçün edilən müraciət qanunauyğun olaraq aidiyyəti üzrə baxılma mərhələsindədir.

Qeyd olunan dövrdə hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən 454 ədəd avadanlığın mülki dövriyyəsinə xüsusi icazələrin alınması, o cümlədən onlara verilmiş icazələrin ləğvi üçün 58 müraciət edilib. 353 ədəd avadanlıq üçün edilən 43 müraciətə müsbət cavab verilib. 12 müraciət üzrə 84 ədəd avadanlığın mülki dövriyyəsinə tələb olunan sənədlər düzgün təqdim edilmədiyi üçün düzəliş olunaraq yenidən müraciət olunması barədə metodiki yardım edilib.

Bununla yanaşı, 8 ədəd avadanlıq üçün xüsusi icazə verilməsi ilə bağlı edilən 3 müraciət qanunauyğun olaraq aidiyyəti üzrə baxılma mərhələsindədir. Həmçinin verilmiş icazənin ləğvi üçün edilən müraciətlər üzrə 9 avadanlığın xüsusi icazəsinin ləğv olunması təmin edilib.

Xatırladaq ki, 2024-cü ilin mart ayında İKTA tərəfindən “Radioelektron vasitələrə verilən icazələr” elektron xidməti (https://e-permission.icta.az) istifadəyə verilib. Elektron xidmətin tətbiqi müraciətlərin daha sürətli və effektiv cavablandırılmasını mümkün edib.

Həmçinin 2025-ci ilin yanvar-mart ayları ərzində “Lisenziyalar və icazələr haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 19.6.4-cü maddəsinə uyğun olaraq sürətli poçt xidmətinin göstərilməsi üçün 75 müraciət üzrə lisenziyanın alınması üçün təqdim edilən ərizəyə əlavə olunan sənədlərdə göstərilən məlumatların uyğunluğunun qiymətləndirilməsi təmin olunub.

Nəticədə 72 ünvanda sürətli poçt xidmətinin göstərilməsi üçün müraciətlərə müsbət cavab verilib. Digər 3 müraciətlə bağlı isə müsbət rəy verilməyib.

Qeyd edək ki, telekommunikasiya və poçt rabitəsi sahəsində tənzimləyici olan İKTA bu sahələrin inkişafı üçün qanunvericilik və nizamnamə çərçivəsində fəaliyyətini davam etdirəcək.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt sahəsində tənzimləyici qurumu olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) mart ayından ölkədə internet telekommunikasiya xidməti göstərən operator və provayderlər tərəfindən quraşdırılmış “Ookla” şirkətinin “Speedtest” serverlərinin performans və əməliyyat göstəricilərinin qiymətləndirilməsinə başlayıb. Hazırda mövcud olan 38 serverdə aşkarlanmış nöqsanlar operator və provayderlərə təqdim olunub. Bu çatışmazlıqların aradan qaldırılması üçün təlimlər və müzakirələr keçirilib. 

Bəzi “Speedtest” serverlərində performans və əməliyyat göstəricilərinin çatışmazlıqları aşkarlanıb, məsələn, şəbəkəyə bağlantı sürətinin, operativ yaddaş tutumunun çox aşağı olduğu, server proqram təminatının köhnə olduğu, SSL sertifikatlarının yenilənmədiyi hallar olub. 

Qeyd olunan hallar abunəçilər tərəfindən internet sürətinin ölçmələri zamanı reallığı əks etdirməyən ölçmə nəticələrinə səbəb olurdu.

Qısa müddət ərzində tənzimləyici qurumun dəstəyi və profilaktik tədbirlər vasitəsilə performans və əməliyyat göstəricilərindəki çatışmazlıqların aradan qaldırılmasına nail olunub. 

Tənzimləyici qurum tərəfindən sözügedən istiqamətdə tədbirlər davam etdirilir. Aşkar edilmiş boşluq və çatışmazlıqların aradan qaldırılması üçün operator və provayderlərlə birgə addımlar atılır. 

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) İdarə heyəti sədrinin müavini Ceyhun Hüseynzadə Qırğızıstanın paytaxtı Bişkekdə keçirilən beynəlxalq forumda iştirak edib.

Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı (ITU) tərəfindən təşkil edilən Müstəqil Dövlətlər Birliyi (MDB) ölkələrinin Regional İnkişaf Forumunda (RDF) regionda rəqəmsal transformasiya və inkişafla bağlı trendlər, imkanlar və çağırışlar müzakirə olunub.

Ceyhun Hüseynzadə “Rəqəmsal transformasiyanı sürətləndirmək üçün əlverişli hüquqi və tənzimləyici mühitin yaradılması” panelində və “Rabitə infrastrukturu və rəqəmsal inkişafın sürətləndirilməsi məqsədilə tərəfdaşlığın genişləndirilməsinin təşviqi” mövzusunda keçirilən dəyirmi masada iştirak edib. Çıxış edən İKTA rəsmisi Azərbaycanın bu istiqamətdəki təcrübəsini paylaşıb.

C.Hüseynzadə forum çərçivəsində keçirilən “MDB regionu üzrə Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqının regional təşəbbüsləri” adlı dəyirmi masada da iştirak edib. Tədbirdə yeni texnologiyaların tətbiqində innovasiyaların və tərəfdaşlığın təşviqi məqsədilə infrastrukturun inkişaf etdirilməsi məsələləri müzakirə olunub.

Tədbirdə əşyaların interneti, sənaye interneti, “ağıllı” şəhərlər və icmalar, 5-ci nəsil mobil şəbəkə (5G), gələcəyin interneti və şəbəkə texnologiyaları (NET-2030), rabitə şəbəkələri, kvant texnologiyaları, süni intellekt, rəqəmsal səhiyyə, rəqəmsal bacarıqlar və ətraf mühitin mühafizəsi kimi sahələr üzrə fikir mübadiləsi aparılıb.

İKTA rəsmisi həmçinin MDB regionu üzrə Regional Hazırlıq Toplantısında (RPM-CIS) iştirak edib.

Toplantıda 2025-ci ilin noyabrında Bakıda baş tutacaq Ümumdünya Telekommunikasiya İnkişaf Konfransına (WTDC-25) hazırlıq məsələləri, eləcə də telekommunikasiya və İKT sahəsində regional prioritetlərin müəyyənləşdirilməsi, üzv dövlətlərin və sektor üzvlərinin ehtiyaclarının qiymətləndirilməsi, həmçinin gələcək fəaliyyət planlarının müzakirəsi həyata keçirilib.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt sahəsində tənzimləyici qurumu olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi Yay Təcrübə Proqramı elan edir.

Proqram tənzimləmə, radiospektr idarəçiliyi, informasiya texnologiyaları, hüquq, xidmət bazarlarına nəzarət və istehlakçı hüquqları, ictimaiyyətlə əlaqələr istiqamətlərini əhatə edir.

Proqramda iştirak etmək üçün namizədlər yerli və ya xarici dövlətlərin ali təhsil müəssisələrinin 4-cü kurs bakalavriat pilləsi, yaxud 1-ci və 2-ci kurs magistratura pilləsi üzrə təhsil almalı, magistratura pilləsində təhsil alan namizədlərin bakalavr pilləsi üzrə yekun ümumi orta müvəffəqiyyət göstəricisi 75-80 baldan yuxarı olmalıdır.

Təcrübə proqramına qoşulan tələbələr nəzəri biliklərini tətbiq etmək, telekommunikasiya sahəsində praktiki bilik və bacarıqların formalaşdırılması məqsədilə keçiriləcək təlimlərə qatılmaq imkanı əldə edəcəklər.

Proqramda iştirak etmək üçün Agentliyin rəsmi veb-saytının “Karyera” bölməsi vasitəsilə cari il 19 mayadək müraciət etmək mümkündür.

Proqrama seçim 3 mərhələdən ibarət olacaq:

• Sənəd qəbulu üzrə ilkin yoxlamanın aparılması
• Müsahibə
• Namizədlərin tapşırıq əsaslı qiymətləndirilməsi

Yay təcrübə proqramı 1 iyuldan 29 avqustadək davam edəcək.

Qeyd edək ki, müraciətlər zamanı yaranan suallar hr@icta.az elektron poçt ünvanına göndərilə bilər.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt sahəsində tənzimləyici qurumu olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) abunəçilərin internet xidmətlərindən istifadəsi üzrə növbəti şikayət indeksi və şikayətlərin orta cavablandırılma müddəti hesabatını dərc edib.

Hesabatda 2025-ci ilin I rübü ərzində “E-Şikayət” sistemi vasitəsilə internet operator və provayderlərinə ünvanlanmış müraciətlərlə bağlı şikayət indeksi və indeks üzrə dinamika əksini tapıb. Belə ki, 2024-cü ilin IV rübü üzrə hesabatla cari hesabatın müqayisəsi aparılıb və operator, yaxud provayderin indeks dəyişiklik dinamikası müəyyən olunub.

Eyni zamanda hesabatda təqdim edilən şikayətlərin orta cavablandırılma müddəti məlumatı “E-Şikayət” sisteminə I rübdə daxil olan müraciətlərin telekommunikasiya operator və provayderləri tərəfindən icra müddətini əks etdirir və bazar payının 90%-dək hissəsini təşkil edən şirkətlərə daxil olmuş müraciətlər əsasında formalaşıb.

İKTA bəyan edir ki, ictimai nəzarətin formalaşması, şəffaflıq və xidmət keyfiyyətinin yüksəldilməsi baxımından şikayət indeksinin və şikayətlərin orta cavablandırılma müddəti hesabatının hazırlanması zəruri addımdır. Bu, telekommunikasiya sektorunda real mənzərəni müəyyən etməyə, tənzimlənmə prosesini daha asan və tez həyata keçirməyə imkan yaradacaq.

Məlumat üçün bildirək ki, “E-Şikayət” sistemi 2023-cü ilin noyabrında istifadəyə verilib. Bu günə qədər vətəndaşlar tərəfindən adıçəkilən sistem vasitəsilə telekommunikasiya və poçt xidmətləri ilə bağlı 6000-ə yaxın müraciət daxil olub.

2024-cü ilin martından isə artıq “Android” və “iOS” əməliyyat sisteminə malik cihazların istifadəçiləri müvafiq olaraq “Google play”dən və “APP store”dan “E-Şikayət”in mobil tətbiqini yükləmək imkanı əldə ediblər. Mobil tətbiqin istifadəyə verilməsi xidmətdən istifadənin miqyasını genişləndirməklə yanaşı, platformanı da daha əlçatan edir.

Agentlik şikayət indeksi və şikayətlərin orta cavablandırılma müddəti hesabatının dərcinin davamlı olacağını və geniş ictimaiyyətə rüblük təqdim ediləcəyini bir daha bəyan edir. İKTA gələcək fəaliyyətində bu cür ictimai iştirakçılıq vasitələrindən tənzimləmə və nəzarət mexanizmlərinin qurulmasında geniş istifadəni strateji məqsədlərindən biri olaraq müəyyənləşdirib.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Dünyaca tanınmış “Ookla” şirkətinin nümayəndələri Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) olublar.

Görüşdə “Ookla”nın Yaxın Şərq və Afrika üzrə baş texniki meneceri Xalid Muhamməd, Yaxın Şərq və Afrika üzrə baş satış direktoru Osaman Nayveyseh və Yaxın Şərq və Afrika üzrə müştəri xidmətləri direktoru Əhməd Nəbəvi iştirak ediblər.

İKTA-nın İdarə heyətinin sədri Nail Mərdanov qurumun “Ookla” ilə geniş əlaqələrinin olduğunu, şirkətin bir sıra xidmətlərindən Agentliyin istifadə etdiyini bildirib.

“Ookla” rəsmiləri xidmətlərdən istifadə zamanı yaranmış suallara aydınlıq gətiriblər. Görüşdə provayderlərdə quraşdırılmış “SpeedTest” serverlərinə olan performans tələbləri, serverlərin istismar qaydalarının pozuntu hallarının aşkarlanmasında dəstək, bu kimi halların real indeks göstəricilərini təhrifetmə imkanları, onların aradan qaldırılması üçün atılmalı olan tədbirlər, “Ookla”nın indeksləri hesablama metodologiyaları, “SpeedTest” indekslərinin internet telekommunikasiya xidməti göstərən operator və provayderlər üzrə ayrılıqda dərc edilmə imkanları müzakirə olunub. İKTA nümayəndələri internet keyfiyyətinin ölçüləbilən olması məqsədilə hər bir operator və provayder üzrə internetin yükləmə və endirilmə sürətlərinin ayrı-ayrılıqda aylıq dərc olunmasına başlamaq niyyətində olduqlarını bildiriblər. 

Həmçinin “Ookla” şirkəti tərəfindən istifadəyə verilən yeni xidmətlərin təqdimatı keçirilib.

Görüşdə İKTA əməkdaşlarına təlimlərin keçirilməsi və qaldırılan sualların geniş müzakirə edilməsi qərara alınıb.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt sahəsində tənzimləyici qurumu olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) tərəfindən 2023-cü ilin noyabr ayında yaradılan “E-Şikayət” sistemi üzərindən edilən vətəndaş müraciətlərinin sayı və dinamikası artmaqdadır.

İnternet telekommunikasiya xidməti göstərən operator və provayderlərin də təklifləri nəzərə alınmaqla təkmilləşdirilən bu platforma üzərində hər bir operator və provayderin şəxsi kabineti mövcuddur. İstehlakçılardan daxil olan şikayətlər birbaşa operator və provayderlərin şəxsi kabinetlərində əks olunur. Agentlik isə xidmət üzərindən prosesləri izləmək və təhlil etmək imkanı əldə edir.

2023-cü ilin oktyabr ayında operator və provayderlərə, 2024-cü ilin mart ayında isə poçt (karqo) rabitəsi operatorlarına İKTA tərəfindən xidmətdən istifadənin effektivliyinin artırılması üçün “E-Şikayət” elektron xidməti üzrə təlimlər keçirilib. Eyni zamanda “E-Şikayət” sistemi üzrə operator, provayderlər və poçt rabitəsi operatorları üçün təlimatlar hazırlanıb. İstehlakçılardan operator və provayderlərə ünvanlanmış şikayətlərin icra vəziyyətinin son statusunu izləmək üçün Agentlik tərəfindən onlayn rejimdə mütəmadi yenilənən şikayətlərin izləmə sistemi qurulub.

2025-ci il aprelin 1-nə olan məlumata görə, “E-Şikayət” platformasına 5 863 müraciət daxil olub. Bu da gün ərzində orta hesabla 12 müraciət deməkdir. Həmin müraciətlərdən 5 354-ü (91,32%) telekommunikasiya, 509-u (8,68%) isə poçt rabitəsi sahəsi ilə bağlı olub.

Ötən ilin noyabr ayında “E-Şikayət” sisteminin mobil tətbiqi istifadəyə verilib və qısa müddət ərzində abunəçilərin şikayətlərinin 266-sı, yaxud 4,54%-i bu üsulla edilib. Müraciətlərin 88,35%-i telekommunikasiya, 11,65%-i isə poçt rabitəsi ilə bağlı olub.

Şikayətlərin 78,9%-i kişilər, 21,1%-i isə qadınlar tərəfindən ünvanlanıb.

“E-Şikayət” sisteminə daxil olan şikayətlərin 98,77%-i cavablandırılıb, 1,23%-i isə icra mərhələsindədir.

Müraciət sayının artması sistemin zaman keçdikcə daha da aktuallaşmasına və istifadəçilərlə operator və provayderlər arasında körpü rolu oynamasına səbəb olub.

Telekommunikasiya sahəsində fəaliyyət göstərən (ümumilikdə 4 sahə – “İnternet telekommunikasiya xidmətləri (GPON, ADSL və s.)”, “Mobil internet”, “Mobil rabitə” və “Telefon rabitəsi”) 140 operator və provayderin şəxsi kabinetinə şikayətlər daxil olub. Şikayətlərin 64,61%-i sabit internet xidmətlərini əhatə edir. Mobil rabitə barəsində olan şikayətlər 19,31%, telefon rabitəsi barədə olan şikayətlər 12,96% və mobil internet barəsində olan şikayətlər isə 3,10% təşkil edir.

Şikayətlər xarakterinə görə müxtəlif mövzular üzrə qruplaşdırılıb.

“İnternet telekommunikasiya xidmətləri (GPON, ADSL və s.)” üzrə ən geniş yayılmış “Xidmət keyfiyyəti ilə bağlı” şikayətlərdir. Bu xarakteristikaya malik şikayətlər ümumi şikayətlərin 18,02%-ni əhatə edir. İkinci yerdə 17,65%-lə “Xidmətin işləməməsi ilə bağlı” şikayətlərdir. “Əməkdaşlardan və ya xidmətdən narazılıq” alt kateqoriyası üzrə şikayətlərin həcmi 8,01%-ə bərabər olmaqla ilk üçlüyü tamamlayır. Bu 3 xarakteristika üzrə daxil olan şikayətlər internet telekommunikasiya xidmətləri üzrə ümumi şikayətlərin 43,68%-ni təşkil edir.

Platforma üzərindən daxil olan şikayətlərin çoxluğuna görə “Mobil rabitə” kateqoriyası ikinci yerdə qərarlaşıb. Belə ki, vətəndaş şikayətləri daha çox “Operator və ya provayderin ümumi fəaliyyətindən narazılıq” (5,25%), “Operator dəyişdirmə (nömrədaşıma)” (5,57%), və “Tariflərlə bağlı şikayət” (3,85%) alt kateqoriyalarını əhatə edir.

“Telefon rabitəsi” sahəsi üzrə “Xidmətin işləməməsi ilə bağlı” (6,57%), “Əməkdaşlardan və ya xidmətdən narazılıq” (1,34%) və “İnfrastrukturla əlaqədar” (1,29%) alt kateqoriyaları bu kateqoriya şikayətlərinin ilk üçlüyünü təşkil edir.

“Mobil internet” sahəsi üzrə şikayətlərdə “Operator və ya provayderin ümumi fəaliyyətindən narazılıq” (0,88%), “Operator dəyişdirmə (nömrədaşıma)” (0,6%) və “Tariflərlə bağlı şikayət” (0,54%) alt kateqoriyaları ilk 3 yeri tutur.

Şikayətlərin coğrafiyasına gəldikdə, 54,37% müraciət Bakı şəhərindən edilib. Eyni zamanda Abşeron – Xırdalan üzrə şikayətlərin payı 7,71%, Sumqayıt şəhəri üzrə 4,55%, Lənkəran rayonu üzrə 2,42%, Gəncə şəhəri isə 2,27% təşkil edib. Belə ki, Agentliyə daxil olan şikayətlərin ümumilikdə 71,32%-i bu 5 ərazi vahidinin payına düşüb. Digər ərazi vahidlərinin hər biri üzrə müraciətlərin faiz göstəricisi 2%-dən aşağıdır. Amma ümumilikdə müraciətlərin 28,68%-ni təşkil edir.

2024-cü ilin aprel ayından etibarən “E-Şikayət” sistemi vasitəsilə poçt (karqo) rabitəsi operatorları ilə bağlı müraciətlərin qəbuluna da başlanıb. Son 1 ildə bu istiqamətdə 509 müraciət daxil olub. Həmin müraciətlərin 72,89%-i sürətli poçt rabitəsi, 27,11%-i isə universal poçt rabitəsi xidmətləri üzrə olub.

Radiotezliklər üzrə Dövlət Komissiyasının növbəti iclası keçirilib. İclasda gündəlikdə olan məsələlərə baxılıb.

Dövlət Komissiyasına daxil olmuş 25 müraciətə baxılaraq müvafiq qərarlar qəbul edilib. Bunlardan 3-ü radiorabitənin təşkili məqsədilə istifadə olunan radiostansiyalar, 4-ü birgə istifadə, 5-i gəmilərdə istifadə edilən radio avadanlıqlar, 5-i GNSS (Global Navigation Satellite System) məlumatlarının ötürülməsi, 1-i trank radiorabitə şəbəkəsinin təşkili üçün, 3-ü rəsmiləşdirmə, 1-i simsiz giriş şəbəkələri (Wi-Fi simsiz texnologiya (2.4 QHs)), 1-i mobil rabitə üçün, 2-si radiolokasiya üçün (radiozond) radiotezliklərin ayrılması ilə bağlı olub.

Dövlət Komissiyasının iclasında radiotezliklərin ayrılması ilə bağlı 25 müraciətin hamısı müsbət cavablandırılıb və müvafiq icazələr verilib.

Bundan başqa, Dövlət Komissiyasının müvafiq qərarları ilə əvvəlki iclaslarda tezliklərin ayrılmasına icazə verilmiş, lakin radiorabitə şəbəkələrinin istifadəsini dayandıraraq könüllü olaraq radiotezlik istifadəsindən “Lisenziyalar və icazələr haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 26.1.1-ci maddəsinə uyğun olaraq imtina edən 8, “Telekommunikasiya haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 13.2-1.2-ci maddəsinə uyğun olaraq, radiotezliklərin ayrılması haqqında qərar alındıqdan sonra 1 ay müddətində Dövlət Radiotezliklər İdarəsi ilə radiotezliklərdən istifadəyə dair müqavilə bağlamayan 10, habelə “Telekommunikasiya haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 13.2-1.3-cü maddəsinə uyğun olaraq, radiotezliklərdən istifadəyə dair bağlanılmış müqavilədə olan öhdəlikləri yerinə yetirilməyən, o cümlədən tezlik nominalları üçün mövcud tariflərə uyğun 2 il müddətində ödənişləri tam aparmayan və ayrılmış radiotezlikləri 3 ay müddətində istifadə etməyən 2 tezlik istifadəçisi üçün Dövlət Komissiyasının tezlik ayrılması barədə qərarları ləğv edilib. Ümumilikdə 20 ədəd tezlik resursu (radiotezlik nominalı) dövlət resursu kimi geri alınıb.

Dövlət Komissiyasının iclasında, həmçinin Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı tərəfindən yayımlanan ən son Radiorabitə Reqlamentinə uyğun olaraq yenilənmiş “Azərbaycan Respublikasının tezlik zolaqlarının ayrılması Cədvəli” təsdiq edilib.

Qeyd edək ki, Nazirlər Kabinetinin 2007-ci il 1 fevral tarixli 22 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş “Radiotezliklərin ayrılması, qeydiyyatı, istifadəsi və ödənişlərin təyin olunması qaydaları”na əsasən, respublika ərazisində istehsal edilən, modernizə və ya idxal olunan, həmçinin istismarı nəzərdə tutulan radioelektron vasitələr üçün radiotezlik zolaqlarının ayrılması məqsədilə hüquqi və fiziki şəxslər yazılı formada Komissiyaya müraciət etməlidirlər.

Əsasnaməsinə uyğun olaraq Dövlət Komissiyası nəzdində yaradılan və daimi fəaliyyət göstərən Katibliyin funksiyalarını Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi bilavasitə və tabeli qurumları vasitəsilə həyata keçirir. Katiblik Dövlət Komissiyası iclaslarının keçirilməsi ilə bağlı təşkilati məsələlərin həlli, mülki məqsədlər üçün radiotezliklərin ayrılmasına dair müraciətlər üzrə araşdırma aparılması, müzakirəyə çıxarılacaq məsələlərə aid sənədlərin hazırlanması, iclasların təşkili, nəticələrinin protokollaşdırılması və kargüzarlıq işlərini icra edir.

Radiospektr idarəçiliyini həyata keçirən İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi, eyni zamanda Dövlət Komissiyasının Katibliyinə də rəhbərlik edir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi (RİNN) yanında İctimai Şura üzvləri ilə görüş keçirilib.

Rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat nazirinin müşaviri Rəşad Bayramov və İKTA rəhbərliyinin iştirakı ilə keçirilən görüşü giriş sözü ilə açan Agentliyin İdarə heyətinin sədri Nail Mərdanov qurum tərəfindən 2024-cü ildə görülmüş işlər haqqında məlumat verib.

2024-cü ilin İKTA üçün məhsuldar olduğunu qeyd edən Agentlik sədri ötən il “E-Şikayət” sistemi üzrə şikayətlərin statistikasını, telekommunikasiya xidmətlərindən istifadə üzrə şikayət indeksini və şikayətlərin ortalama cavablandırılma müddətinin dərc edildiyini və bir sıra elektron xidmətlərin istifadəyə verildiyini bildirib.

Bu elektron xidmətlər sırasında radioelektron vasitələrə icazələrin verilməsi, “E-Şikayət” sistemi üzərindən poçt xidmətləri ilə bağlı müraciətlərin qəbulu, eyni zamanda məlumat toplama sisteminin genişləndirilərək poçt rabitəsi operatorlarından da hesabatların toplanıldığını qeyd etmək olar.

Qonaqlar Azərbaycanda mobil operatorların pərakəndə satış qiymətlərinin dövlət tərəfindən tənzimlənmədiyi üçün qiymətlərin yüksək olduğunu, mobil operatorların qiymətlərinin tənzimlənməsinin faydalı ola biləcəyini vurğulayıblar.

İKTA rəsmisi qeyd edib ki, bu gün qüvvədə olan qanunvericiliyə əsasən, mobil operatorlar qiymətləri özləri müəyyən edirlər və bu qiymətlər dövlət tərəfindən tənzimlənmir.

Görüşdə, həmçinin operatorlararası funksional “Local Exchange” arabağlantıların səmərəli təşkili müzakirə predmeti olub. Osman Gündüz arabağlantı çətinliklərinin olduğunu, lokal trafikin beynəlxalq mübadilə nöqtələri üzərindən “routing” olduğunu deyib. İKTA sədri bu istiqamətdə monitorinqlər aparıldığını, nəticələrin qənaətbəxş olmadığının müəyyən edildiyini, İKTA-nın nəzarəti altında arabağlantı portlarının sayının artırıldığını qeyd edib: “Hazırda ölkədə “Tier 1” operatorlararası lokal trafik mübadiləsi qənaətbəxş səviyyəyə gətirilib”. 

Eyni zamanda 5G şəbəkəsinin qurulması və yeni qanunvericilik aktlarının hazırlanaraq qəbul edilməsi istiqamətində müzakirələr aparılıb. Bildirilib ki, yeni qanun layihəsində radiotezliklərdən müştərək icazə və mobil virtual şəbəkə operatoru icazələri nəzərdə tutulub. Bu yeniliklərin ölkəmizdə mobil telekommunikasiya xidmətinin inkişafına impulsiv təkan verməsi gözlənilir. 

Müzakirələrin sonunda İctimai Şura sədri Siruz Abasbəyli çıxış edərək bildirib ki, İKTA tərəfindən qısa müddətdə əhəmiyyətli layihələr həyata keçirilib və bu layihələrin daha da effektiv olması üçün ictimai maarifləndirmənin genişləndirilməsinə ehtiyac var.

Həmçinin belə görüşlərin mütəmadi keçirilməsi, layihələrin, o cümlədən normativ hüquqi akt layihələrinin hazırlanma prosesində İctimai Şura üzvlərinin də rəylərinin nəzərə alınması tövsiyə olunub.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) 2024-cü ildəki fəaliyyətinə dair hesabatını açıqlayıb.

Hesabatda qurumun ötən il ərzində gördüyü işlər haqqında geniş bəhs edilib.

Sənəddə, həmçinin icrasına ötən il başlanmış və davam edən layihələr, eyni zamanda qarşıdakı dövr üçün nəzərdə tutulan təşəbbüslərə geniş yer verilib.

Xatırladaq ki, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2021-ci il 11 oktyabr tarixli 1464 nömrəli Fərmanı ilə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində tənzimləyici qurum təsis edilib. İKTA-nın Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2022-ci il 21 oktyabr tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib və 2022-ci ilin dekabr ayından funksional fəaliyyətə başlayıb.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) ölkəmizdə internet telekommunikasiya xidməti sahəsində tənzimləyici çərçivənin hazırlıq səviyyəsini yenidən təhlil edib. Əvvəlki ildə olduğu kimi, təhlilin aparılmasında bir sıra beynəlxalq reytinq cədvəllərinin indikatorlarından istifadə edilməklə 60 sual araşdırılıb.

Yenilənmiş təhlillərin aparılmasına səbəb bir sıra beynəlxalq reytinq cədvəllərində göstərilən indikatorlar üzrə müəyyən edilən suallarda dəyişikliyin olmasıdır.

Bu səbəbdən təhlildə hər bir sual üzrə onun əhatəolunma vəziyyəti yenidən qiymətləndirilib və qiymətləndirilmədə istifadə olunmuş mənbələr qanunvericiliyə uyğun olaraq təkmilləşdirilib. Cədvəlin hazırlanmasında məqsəd ölkəmizdə internet telekommunikasiya xidməti sahəsinin tənzimləyici çərçivəsinin mövcud statusu barədə geniş auditoriyanın məlumatlandırılması və maarifləndirilməsində etibarlı mənbələrə əlçatanlığını təmin etməkdir. Yenilənmiş təhlil müvafiq predmet üzrə biznes bələdçisi kimi istifadə imkanı yaradır.

İKTA rəsmi saytında yerləşdirilən təhlil ətrafında təkliflərə və müzakirələrə tam açıq olduğunu bəyan edir.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) ilə Çinin ən böyük elektron satış platformalarından olan “Temu” rəsmiləri arasında görüş keçirilib.

Görüşdə son zamanlar bu platforma üzərindən Azərbaycana birbaşa daşımalarla bağlı vətəndaşların narahatlığının artması və narazılığının tez bir zamanda araşdırılaraq aradan qaldırılması üçün zəruri addımlardan danışılıb.

Həmçinin İKTA və “Temu” arasında əməkdaşlığın daha da genişləndirilməsi məsələləri əsas müzakirə mövzusu olub.

Bildirilib ki, tənzimləyici qurum olan İKTA xaricdən birbaşa daşımalarda həm vətəndaşların, həm də sahibkarlıq subyektləri olan poçt rabitəsi operatorlarının mənafelərinin qorunmasında maraqlıdır. Bu baxımdan yaranan şikayətlər sürətlə araşdırılmalı və operativ həll edilməlidir.

Qarşı tərəf də öz növbəsində müştəri məmnuniyyətinə xüsusi önəm verdiyini və bu kimi problemlərin qısa zamanda aradan qaldırılması üçün Azərbaycanın tənzimləyici qurumu ilə əməkdaşlıqda maraqlı olduğunu açıqlayıb.

Görüşdə, həmçinin belə müzakirələrin davamlı aparılması qərara alınıb.

“Temu” rəsmiləri, eyni zamanda İKTA vasitəsilə daxil olan müraciətlərin operativ və obyektiv araşdırılması üçün Azərbaycanın poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu ilə təmaslar quracaq xüsusi koordinatorun müəyyən olunacağını bildiriblər.

Məlumat üçün bildirək ki, bir neçə gün əvvəl İKTA vətəndaşlar tərəfindən bağlamaların ünvana çatdırılması ilə bağlı daxil olan şikayətlərin artması səbəbindən poçt rabitəsi operatorlarına xəbərdarlıq edib. Bu məqsədlə müvafiq poçt rabitəsi operatorlarının rəhbər şəxsləri İKTA-ya dəvət edilib və qeyd edilən şikayətlərlə bağlı müzakirələr aparılıb. Müzakirələr zamanı mövcud qanunvericiliyin tələbləri bir daha xatırladılıb və nöqsanların qısa zamanda aradan qaldırılması tələb edilib.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) Poçt rabitəsi şöbəsinin müdiri Vüqar Səmədov fevralın 17-21-də İsveçrənin Bern şəhərində keçirilən Ümumdünya Poçt İttifaqının (ÜPİ) Poçt Əməliyyatları Şurasının (PƏŞ) iclasında iştirak edib.

Bu tədbir 2025-ci ildə Dubayda baş tutacaq Konqresdən əvvəl son strateji görüş olaraq dünyanın 50-dən çox ölkəsindən 300-dən artıq nümayəndəni bir araya gətirib.

Bir həftə davam edən iclasda qlobal poçt xidmətlərinin gələcəyini formalaşdıracaq Dubay Dünya Poçt Strategiyası və Biznes Planının müzakirəsi aparılıb. Eyni zamanda PƏŞ-in əsas vəzifələrindən biri olaraq poçt xidmətlərinin modernləşdirilməsi və beynəlxalq əlaqələrin daha səmərəli qurulması istiqamətində mühüm addımlar atılıb.

Bu iclasın əsas məqamlarından biri ÜPİ-nin “Electronic Advanced Data” (EAD) sisteminin gücləndirilməsi ilə bağlı yeni təşəbbüsüdür. “Zonos” və “Hurricane Commerce” kimi qabaqcıl beynəlxalq texnologiya şirkətləri ilə inteqrasiyalar nəticəsində ÜPİ-nin Gömrük Bəyannaməsi Sistemi (CDS) daha da təkmilləşdiriləcək. Yeni təqdim olunan “CDS 2024 Service Pack 1” poçt rabitəsi operatorlarına gömrük prosedurlarını daha effektiv idarə etməyə imkan yaradacaq.

Dubay Konqresinin yaxınlaşması ilə bu iclas ÜPİ-nin növbəti strategiya dövrü üçün siyasət və prioritetlərin müəyyən olunması baxımından həlledici məqamdır.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) sabit genişzolaqlı internet xidmətlərindən istifadə edən vətəndaşları istifadə etdikləri “Wi-Fi” cihazlarını seçərkən diqqətli olmağa çağırıb.

İKTA bildirir ki, GPON (Gigabit Passive Optical Network) texnologiyası ilə yüksəksürətli internetdən tam yararlanmaq üçün düzgün “Wi-Fi” modem və ya marşrutlayıcının (Router) seçimi vacibdir. Bir çox istifadəçi internetin zəif işlədiyini düşünür, lakin problem internet xidmətində deyil, istifadə olunan köhnə və ya uyğun olmayan “Wi-Fi” avadanlığında ola bilər.

İstifadəçilərə internetin keyfiyyətini və dayanıqlılığını təmin etmək məqsədilə ən son texnoloji tələblərə cavab verən 5-ci və 6-cı nəsil (“Wi-Fi 5” və “Wi-Fi 6”) modem və marşrutlayıcılardan (Router) istifadə etmələri tövsiyə olunur. Belə ki, əgər abunəçinin GPON internet tarifi üzrə sürəti 100 Mbps ətrafındadırsa, ən azı “Wi-Fi 5” modemi istifadə etməsini, eləcə də daha yüksək performans, daha az gecikmə və eyni anda daha çox cihaz dəstəyi üçün isə “Wi-Fi 6” seçim etməsi məqsədəuyğundur.

Həmçinin avadanlıq seçimi edərkən onun hansı məkanda istifadə edilməsinə diqqət yetirilməli, eyni zamanda internetin istifadə məqsədləri də nəzərə alınmalıdır. Belə ki, yüksəkkeyfiyyətli videolara baxmaq, onlayn videooyunlar, sosial şəbəkələrdəki və internet üzərində olan canlı yayımlar, konfranslar üçün bəzi hallarda artıq “Wi-Fi 4” cihazları kifayət etmir. 

Əgər daha yüksək sürət, gecikmənin az olması, həmçinin böyükölçülü SMART TV, onlayn oyunlar, HD, 4K və daha keyfiyyətli canlı izləmələr istifadə olunan hallar, həmçinin eyni anda daha çox cihazın qoşulmasını təmin etmək üçün “Wi-Fi 5” və ya “Wi-Fi 6” cihazlarının istifadəsi tövsiyə olunur. Eləcə də “dual-band Wi-Fi” tipli son istifadəçi cihazlara üstünlük verilməsi daha faydalı ola bilər.

Aşağıdakı sadə təlimat sizə doğru “Wi-Fi” modemini seçməkdə və “Wi-Fi 5” və “Wi-Fi 6” arasındakı fərqləri anlamaqda kömək edəcək.
 

İstifadəçilərə “Wi-Fi” modem seçərkən və ya provayderlər tərəfindən təklif olunduğu halda yüksəksürətli interneti tam ötürə bilməyən artıq qocalmış texnologiya sayılan yalnız “Wi-Fi 4”-ü dəstəkləyən modemləri almamaq, satıcıdan və provayderdən uyğunluq sertifikatı və ya ən azı mənşə sertifikatı olmayan keyfiyyətsiz və tanınmamış markaları seçməmək, eləcə də “Single-band router”ləri seçməkdən çəkinmələri tövsiyə edilir. Bu cür hallarla rastlaşdıqda isə İKTA-nın “E-Şikayət” platforması üzərindən müraciət etməyiniz xahiş olunur.

Müştəri məmnuniyyətini, xidmətin keyfiyyətini və ölkənin beynəlxalq reytinqlərdə mövqeyinin möhkəmləndirilməsinə müsbət təsirini nəzərə alaraq, Agentlik tərəfindən Azərbaycan ərazisində fəaliyyət göstərən və müştərilərini modem və marşrutlayıcılarla təchiz edən internet operator və provayderlərinə öz abunəçilərinə yeni nəsil “Wi-Fi” cihazlarını (“Wi-Fi 5” və ya “Wi-Fi 6”) təqdim etmələri tövsiyə olunur.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahəsində tənzimləməni və nəzarəti (keyfiyyətə nəzarət daxil olmaqla), eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.
 

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) çoxmənzilli yaşayış binalarında sakinlərin internet operator və provayderini sərbəst seçmək hüququnun pozulması ilə bağlı müraciətlərə həssas yanaşır.

Belə ki, internet xidmət provayderləri və vətəndaşlar tərəfindən daxil olan son müraciətlərdə Bakı şəhəri Yasamal rayonu Həsən bəy Zərdabi prospekti 3166-cı məhəllədə yerləşən yaşayış kompleksində qeyri-sağlam rəqabətin olması və bəzi bazar iştirakçılarına üstünlüyün verilməsi ilə bağlı iddialar səsləndirilib.

Bu şikayətləri nəzərə alaraq, İKTA həmin ünvanda fəaliyyət göstərən operator və provayderlərlə müzakirələr aparıb, onların nəzərinə abunəçilərin hüquqlarının məhdudlaşdırılmasının yolverilməz olduğu çatdırılıb.

Görüş zamanı qeyd edilib ki, son zamanlar Agentliyə çoxmənzilli yaşayış binalarında sakinlərin (abunəçilərin) keyfiyyətli telekommunikasiya (telefon və internet) xidmətlərindən tam istifadəsinə maneələrin yaradılması ilə yanaşı, bir çox binalarda operator və provayderlərə ayrıseçkilik nümayiş etdirilməklə süni maneələrin yaradılması barədə məlumatlar daxil olmaqdadır.

İKTA bəyan edir ki, “Telekommunikasiya haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa əsasən, abunəçilərin operator və provayderləri sərbəst seçmək hüququ var və bu hüququn təmin edilməsinə müvafiq şərait yaradılmalıdır.

Operatorların, provayderlərin və istehlakçıların mənafeyinə zidd olaraq istifadəçilərin maraq və hüquqlarının pozulmasına səbəb olan digər operator və provayderlərin fəaliyyətinə maneə törədərək tək fəaliyyət göstərən operator və provayderlər barəsində də qanunvericiliyə uyğun tədbirlərin görülməsi istiqamətində İKTA tərəfindən müvafiq addımlar atılacaq.

İKTA vətəndaşları və provayderləri fəal olmağa, müvafiq halla rastlaşdıqda rəsmi şikayətlə İKTA-ya müraciət etmələrini tövsiyə edir.

Eyni zamanda bildirilir ki, 2023 – 2024-cü illər ərzində qeyd edilən məsələlərlə bağlı internet operator və provayderləri tərəfindən İKTA-ya 30-a yaxın müraciət daxil olub və Agentliyin aidiyyəti strukturlarla birgə atdığı addımlar nəticəsində bu müraciətlərin əksəriyyəti müsbət həllini tapıb. Bir sıra müraciətlərlə bağlı isə işlər davam etdirilir.

Agentlik bəyan edir ki, qanunvericiliyə uyğun olaraq istifadəçilərin maraq və hüquqlarının pozulmasına, yaxud qanunazid olan hər hansı digər əməllərə yol verən şəxslər qanunvericiliklə müəyyən olunmuş qaydada məsuliyyət daşıyırlar.

Xatırladaq ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) vətəndaşlar tərəfindən bağlamaların ünvana çatdırılması ilə bağlı daxil olan şikayətlərin artması səbəbindən poçt rabitəsi operatorlarına xəbərdarlıq edib.

Daxil olan vətəndaş müraciətlərində bildirilir ki, son zamanlar Türkiyə və Çindən istifadəçinin ünvanına çatdırılma həyata keçirən poçt rabitəsi operatorları daşıma şərtlərini pozaraq istifadəçilərdən poçt göndərişlərini poçt obyektindən təhvil almalarını təklif edirlər. Bu təkliflər ya SMS şəklində, ya da birbaşa zəng şəklində edilir.

Müvafiq poçt rabitəsi operatorlarının rəhbər şəxsləri İKTA-ya dəvət edilib və onlarla qeyd edilən şikayətlərlə bağlı müzakirələr aparılıb. Müzakirələr zamanı mövcud qanunvericiliyin tələbləri bir daha xatırladılaraq, nöqsanların qısa zamanda aradan qaldırılması ilə bağlı xəbərdarlıq edilib. Bildirilib ki, daşıma şərtlərinə zidd SMS-lərin göndərilməsi dayandırılmalıdır. Qeyd olunub ki, müştəri onlayn alış-veriş zamanı evə çatdırılma seçərək ödəniş etdiyi halda poçt operatorunun evə çatdırılmanı müxtəlif vasitələrlə əngəlləməsi yolverilməzdir və bu, operatorun əlavə qazanc əldə etməsinə şərait yaratmaqla məsuliyyət yaradan hal hesab edilə bilər.

Görüşdə, həmçinin qeyd edilib ki, bir sıra sürətli poçt xidməti göstərən şirkətlərin əməkdaşları çatdırılma zamanı eyniləşdirmə üçün müştərinin şəxsiyyət vəsiqəsindən başqa, digər sənədlər də tələb edirlər. Poçt rabitəsi operatoru yalnız şəxsiyyət vəsiqəsinə vizual baxış keçirməklə bağlamanı təhvil alan şəxslə sifarişçinin eyni şəxs olmasını yoxlaya bilər.

İKTA bəyan edir ki, poçt rabitəsi operatorları Azərbaycan Respublikasının müvafiq qanunvericiliyinin tələblərinə əməl etməlidirlər. Eyni zamanda vətəndaşlar sürətli poçt rabitəsi xidmətlərindən istifadə etməzdən əvvəl istifadəçisi olduğu poçt rabitəsi operatorunun lisenziyasının olub-olmamasına diqqət yetirməlidirlər. Həmçinin xidmətindən narazı qaldıqları poçt rabitəsi operatorları ilə bağlı İKTA-nın “E-Şikayət” sisteminə müraciət edə bilərlər. Bunun üçün vətəndaşlar onlayn qaydada https://e-complaint.icta.az saytına daxil olmaqla, yaxud “Android” və “iOS” əməliyyat sisteminə malik cihazların istifadəçiləri müvafiq olaraq “Google play”dən və “APP store”dan “E-Şikayət”in mobil tətbiqini yükləməklə şikayətlərini ilk olaraq xidmətindən istifadə etdikləri poçt rabitəsi operatoruna və tənzimləyici quruma yönəldə bilərlər.

Qeyd edək ki, sürətli poçt xidməti üzrə lisenziyası olan poçt rabitəsi operatorlarının dinamik siyahısı İKTA-nın rəsmi saytında yerləşdirilib. Bu günə olan məlumata əsasən, 262 poçt rabitəsi operatorunun aktiv olan ümumi 934 lisenziyası (lisenziya əlavəsi) mövcuddur.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) internet telekommunikasiya xidməti göstərən operator və provayderlərin nümayəndələri ilə görüş keçirilib.

Görüş abunəçilərə təqdim edilən internetin sürətinin, həmçinin təqdim olunan xidmətin digər keyfiyyət göstəricilərinin etibarlı olaraq təqdim edilməsinə və Azərbaycanın beynəlxalq reytinqlərdə mövqeyinin yaxşılaşdırılmasına həsr edilib.

İKTA İdarə heyətinin sədri Nail Mərdanov görüşü giriş sözü ilə açaraq Agentlik tərəfindən aparılmış müşahidə və monitorinqlərin nəticələrini açıqlayıb. Natiq qeyd edib ki, tənzimləyici qurum “Ookla” şirkəti ilə rəsmi əməkdaşlıq edir. Rəsmi razılıq əsasında ölkə ərazisində şirkət tərəfindən aparılan bütün ölçmələrin cihaz qeydləri Agentliyə təqdim edilir. Agentlik böyük həcmdə məlumatların (Big DATA) təhlilləri əsasında bir sıra araşdırmalara başlayıb. Belə ki, aparılan müşahidələrə görə, bu gün Azərbaycanda 36 operator və provayderdə “Ookla”nın “Speedtest” serverləri mövcuddur. Amma müəyyən səbəblərdən onların istifadəsinə nəzarət istənilən səviyyədə deyil. Bu isə ümumilikdə ölkədə internetin sürətinin ölçmə nəticələrinin 10-20%-dək təhrif olunmasına səbəb olur. Nəticədə isə bu hal ölkəmizin internetin sürəti ilə bağlı beynəlxalq reytinqlərdə irəliləməsinə mənfi təsir göstərir.

İKTA sədri, eyni zamanda operator və provayderlər arasında məlumat mübadiləsi üçün qurulan və internet sürətinə təsir edən “Local Exchange” arabağlantıların yaxşılaşdırılmasına ehtiyac olduğunu bildirib.

Nail Mərdanov ölkəmizi qlobal internetə bağlayan 3 əsas “Backbone” operator arasında arabağlantının şərtlərinin Agentlik tərəfindən nəzərdən keçirildiyini və ən qısa müddətdə 3 əsas operator arasında arabağlantı resurslarının təcili şəkildə artırılmasının zəruri olduğunu vurğulayıb.

O əlavə edib ki, “Ookla” sponsor serverlərinin performans və əməliyyat göstəriciləri nəzarətdən kənar qaldığı üçün İKTA bunun biznes fəaliyyətinə təsiri olmadığını, ölkənin isə beynəlxalq reytinq cədvəllərində mövqeyinə birbaşa təsirini nəzərə alaraq müştərək baxışın keçirilməsini məqsədəuyğun hesab edir:

“Bu səbəbdən də ilkin olaraq mövcud serverlərin minimal texniki tələblərə uyğunluğunu müəyyən etmək üçün serverlərə birlikdə baxış keçiriləcək, operator və provayderlər qarşısında yeni tələblər qoyulacaq. Bütün serverlərin texniki parametrlərinə yenidən baxılmalı və tələb olunan sazlamalar həyata keçirilməlidir. Tənzimləyici qurum tərəfindən tələblərə uyğun qurulmayan serverlərin fəaliyyətinin uyğunlaşdırılması tələb ediləcək. Şəbəkə dayanıqlılığı layihəsi çərçivəsində ölkə ərazisində fəaliyyət göstərən “Ookla” sponsor serverlərinin əsas fəaliyyət göstəriciləri (KPI) barədə dövri hesabatlıq tələb olunacaq. Növbəti hesabat dövründən etibarən operator və provayderlərdən serverlərin əməliyyat və performans göstəriciləri ilə də bağlı məlumatların toplanılması həyata keçiriləcək”, – deyə Nail Mərdanov əlavə edib.

Tədbirdə çıxış edən internet operator və provayderlərin nümayəndələri qarşılaşdıqları çətinliklər və çağırışlarla bağlı fikirlərini bölüşüblər. Bildirilib ki, “Local Exchange” arabağlantıların imkanlarının artırılmasına və fəaliyyətin tənzimlənməsinə ehtiyac var. Arabağlantı münasibətlərində trafik mübadiləsinə görə operatorlararası hesablaşma məsələləri internetin inkişaf prinsipləri nəzərə alınmaqla həll edilməlidir.

Çıxış edənlər, eyni zamanda alternativ sürətölçmə alətlərinin yaradılmasına, yaxud inteqrasiya edilməsinə ehtiyac olduğunu və bu prosesdə dövlətin dəstəyinə ehtiyac yarandığını bildiriblər.

Qarşılıqlı dialoq şəraitində keçən görüşdə şəbəkələrin inkişafının təmin edilməsi üçün dövlət-özəl tərəfdaşlığı modelindən istifadə imkanları da müzakirə edilib, ümumilikdə belə müzakirələrin davamlı keçirilməsi qərara alınıb.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) 2023-cü ilin sonlarında “E-Şikayət” elektron xidmətini istifadəyə verib. Vətəndaşlar həmin elektron xidmət vasitəsilə xidmətlərindən narazı qaldıqları telekommunikasiya operator və provayderlərinə, həmçinin tənzimləyici quruma elektron hökumət portalı üzərindən real vaxt rejimində müraciət edə bilirlər.

2024-cü ilin aprelindən “E-Şikayət”in əhatə dairəsi genişləndirilməklə poçt rabitəsi operatorları ilə bağlı müraciətlərin də qəbuluna başlanıb. 2024-cü il noyabrın 27-dən etibarən xidmətin mobil versiyası da istismara verilib. Belə ki, “Android” və “iOS” əməliyyat sisteminə malik cihazların istifadəçiləri müvafiq olaraq “Google play”dən və “APP store”dan “E-Şikayət”in mobil tətbiqini yükləmək imkanı əldə ediblər. Mobil tətbiqin istifadəyə verilməsi xidmətdən istifadənin miqyasını genişləndirməklə yanaşı, platformanı da daha əlçatan edir.

2025-ci il yanvarın 1-nə olan məlumata görə, “E-Şikayət”ə edilən müraciətlərin sayı 4500-ə çatıb. Onların 90,9%-i ilkin müraciət mərhələsində icra edilib, 6,5% civarında olan müraciətlər subyektlər tərəfindən icra mərhələsindədir. Yalnız müraciətlərin 2,6%-lik hissəsi vətəndaşların ilk icradan narazı qalması səbəbindən tənzimləyici qurumun araşdırmasındadır.

2024-cü ilin dekabrından etibarən telekommunikasiya sahəsində şəffaflığın təmin edilməsi və xidmət səviyyəsinin yüksəldilməsi məqsədilə agentlik tərəfindən yeni layihənin icrasına başlanıb. Belə ki, artıq agentlik “E-Şikayət” sisteminə daxil olan müraciətlərin sayı və onun icra müddətini özündə əks etdirən abunəçilərin internet xidmətlərindən istifadəsi üzrə növbəti şikayət indeksini və şikayətlərin ortalama cavablandırılma müddətini dərc edir. Təqdim edilən şikayət indeksi və şikayətlərin ortalama cavablandırılma müddəti 2024-cü ilin oktyabr-dekabr ayları (4-cü rüb) üzrə olmaqla, bazar payının 90%-ni təşkil edən şirkətlərə daxil olmuş müraciətlər əsasında formalaşıb.

Bu hesabatdan başlayaraq agentlik həm də internet operator və provayderlərinin şikayət indeksi ilə bağlı dinamikasını da dərc edib. Belə ki, ötən rüb üzrə hesabatla cari hesabatın müqayisəsi aparılır və operator, yaxud provayderin sıralamada yerdəyişmə dinamikası müəyyən edilir.

Agentlik şikayət indeksinin və şikayətlərin ortalama cavablandırılma müddətinin dərcinin davamlı olacağını və geniş ictimaiyyətə rüblük təqdim ediləcəyini bir daha bəyan edir. İKTA gələcək fəaliyyətində bu cür ictimai iştirakçılıq vasitələrindən tənzimləmə və nəzarət mexanizmlərinin qurulmasında geniş istifadəni strateji məqsədlərindən biri olaraq müəyyənləşdirib.

Beynəlxalq metodologiyaya uyğun olaraq, şikayət indeksi və şikayətlərin ortalama cavablandırılma müddəti telekommunikasiya operator və provayderlərinə daxil olan şikayətlər üzrə bazar payının onların abunəçilər üzrə bazar payına olan nisbəti kimi hesablanır.

Şikayət indeksi hazırlanarkən mənbə sənədi kimi İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatının (OECD) indikatorların hazırlanması üzrə metodologiya və istifadəçi təlimatına, Uyğunluq Standartlarının Hesablanması qaydasına və Azərbaycan Mərkəzi Bankı tərəfindən hazırlanan şikayət indeksinə diqqət yetirilib.

Hər bir telekommunikasiya operator və provayderin şikayətlər üzrə bazar payı isə həmin qurum üzrə şikayət sayının ümumi şikayət sayına nisbətinə bərabərdir.

Agentliyin rəsmi saytında şikayət indeksinin hesablanma qaydası da dərc edilib.

Agentlik bəyan edir ki, ictimai nəzarətin formalaşması, şəffaflıq və xidmət keyfiyyətinin yüksəldilməsi baxımından şikayət indeksinin və şikayətlərin ortalama cavablandırılma müddətinin hazırlanması zəruri addımdır. Bu, telekommunikasiya və poçt rabitəsi sektorunda real mənzərəni müəyyən etməyə, tənzimlənmə prosesini daha asan və tez həyata keçirməyə imkan yaradacaq.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) tərəfindən elan edilmiş “Rəqəmsal dövrdə internet xidmətlərinin tənzimlənməsi” mövzusunda yazı müsabiqəsində iştirak üçün qeydiyyatdan keçmiş iştirakçılarla görüş keçirilib.

Görüş zamanı iştirakçılara müsabiqənin mahiyyəti haqqında ətraflı məlumat verilib, şərtlər bir daha diqqətə çatdırılıb. Görüş çərçivəsində, eyni zamanda birinci mərhələdən uğurla qeydiyyatdan keçmiş müsabiqə iştirakçılarının sualları cavablandırılıb.

İKTA rəsmiləri qeyd edib ki, müsabiqənin keçirilməsində əsas məqsəd ölkəmizdə internet telekommunikasiya xidməti sahəsində tənzimləyici çərçivənin mövcud statusu barədə media nümayəndələrinin, ekspertlərin, eləcə də geniş auditoriyanın məlumatlandırılması və maarifləndirilməsidir.

Bildirilib ki, müsabiqə iştirakçıları seçdikləri mövzular üzrə qarşılaşdıqları çətinliklərlə bağlı müxtəlif kommunikasiya kanallarından istifadə etməklə İKTA-ya müraciət edə bilərlər.

Qeyd edək ki, yazı müsabiqəsinin 2024-cü ilin 23-30 dekabr tarixlərini əhatə edən birinci mərhələdə 60-a yaxın iştirakçı uğurla qeydiyyatdan keçib.

Qeydiyyatdan keçən iştirakçılar “Telekommunikasiya sahəsində tənzimləyici çərçivə və informasiya təhlükəsizliyi məsələləri”, “İnternet telekommunikasiya infrastrukturundan istifadə imkanları, məlumatların əlçatanlığı və şəffaflığı” və “İnternetin xidmət keyfiyyətini müəyyən edən göstəricilər, sahə üzrə elektron xidmətlərin əlçatanlığı” mövzularından birini seçərək yazı hazırlamalıdırlar.

Aralarında jurnalistlərin, telekommunikasiya operator və provayderlərinin əməkdaşlarının, ali təhsil müəssisələrinin müəllim və tələbələrinin, müstəqil ekspertlərin, ayrı-ayrı dövlət və özəl müəssisələrdə çalışan şəxslərin də olduğu iştirakçılar yazılarını 31 yanvar 2025-ci il 18:00-dək qeydiyyatdan keçdikləri link vasitəsilə müsabiqə komissiyasına təqdim edə bilərlər.

Təqdim ediləcək yazıların hazırlanması zamanı iddiaçılar “İnternet telekommunikasiya xidməti sahəsində tənzimləyici çərçivənin hazırlıq səviyyəsinin təhlili”ndən yararlana bilərlər.

Müsabiqə şərtləri ilə burada tanış olmaq mümkündür.

Xatırladaq ki, müsabiqəyə təqdim edilən yazılar İKTA əməkdaşları və müstəqil ekspertlərdən ibarət münsiflər heyəti tərəfindən qiymətləndiriləcək. Qalibləri İKTA tərəfindən təqdim ediləcək mükafat və qiymətli hədiyyələr gözləyir.

2024-cü ilin aprel-dekabr aylarında İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) tərəfindən 375 hüquqi və fiziki şəxs tərəfindən ixrac (idxal) nəzarətinə düşən 44 416 ədəd müxtəlif markalı və modelli avadanlıqlara xüsusi icazə verilməsi ilə bağlı edilən müraciətlərə baxılması təmin edilib.

Qanunauyğun olaraq həmin müraciətlər üzrə 40 963 ədəd avadanlığın idxalı ilə bağlı xüsusi icazə sənədi verilib.

Eyni zamanda 51 müraciət üzrə 206 ədəd avadanlıq üzrə edilən müraciətlərdə təqdim edilən sənədlər düzgün tərtib olunmadığından düzəliş edilərək yenidən müraciət olunması üçün geri qaytarılıb.

Bununla yanaşı, 3 181 ədəd avadanlıq üzrə icazə tələb olunmadığı üçün bu barədə müraciətçilər məlumatlandırılıb. Həmçinin 66 ədəd avadanlıq üçün edilən müraciətlər qanunauyğun olaraq aidiyyəti üzrə baxılma mərhələsindədir.

Qeyd edilən dövrdə hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən 166 müraciət üzrə 2 659 ədəd avadanlığın mülki dövriyyəsinə xüsusi icazələrin alınması, o cümlədən onlara verilmiş icazələrin ləğvi üçün müraciətlər edilib. Onlardan 111 müraciət üzrə 1 782 ədəd avadanlıq üçün edilən müraciətə müsbət cavab verilib, 36 müraciət üzrə 795 ədəd avadanlığın mülki dövriyyəsinə tələb olunan sənədlər düzgün təqdim edilmədiyi üçün düzəliş edilərək yenidən müraciət olunması barədə metodiki yardım edilib.

Bununla yanaşı, 1 müraciət üzrə 8 ədəd avadanlığa icazənin tələb olunmadığı barədə müraciətçiyə məlumat verilib. Eyni zamanda 18 müraciət üzrə 63 ədəd avadanlıq xüsusi icazə verilməsi üçün qanunauyğun olaraq aidiyyəti üzrə baxılma mərhələsindədir. Həmçinin verilmiş icazənin ləğvi üçün edilən müraciətlər üzrə 11 avadanlığın xüsusi icazəsi ləğv edilib.

Xatırladaq ki, 2024-cü ilin mart ayında İKTA tərəfindən “Radioelektron vasitələrə verilən icazələr” sistemi (https://e-permission.icta.az) istifadəyə verilib. Onlayn sistemin tətbiqi müraciətlərin daha sürətli və effektiv cavablandırılmasını mümkün edib.

Həmçinin bu ilin yanvar-dekabr ayları ərzində “Lisenziyalar və icazələr haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 19.6.4-cü maddəsinə uyğun olaraq 522 müraciət üzrə lisenziyanın alınması üçün təqdim edilən ərizəyə əlavə olunan sənədlərdə göstərilən məlumatların uyğunluğu yerində qiymətləndirilib. Nəticədə 510 ünvanda sürətli poçt xidmətinin göstərilməsi üçün uyğun şərait olduğu müəyyən edilib və həmin müraciətlərə müsbət cavab verilib. Digər 12 müraciətlə bağlı isə müsbət rəy verilməyib.

Qeyd edək ki, telekommunikasiya və poçt rabitəsi sahəsində tənzimləyici olan İKTA bu sahələrin inkişafı üçün qanunvericilik və nizamnamə çərçivəsində fəaliyyətini davam etdirəcək.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) tərəfindən elan edilmiş “Rəqəmsal dövrdə internet xidmətlərinin tənzimlənməsi” yazı müsabiqəsinə qeydiyyat mərhələsi başa çatıb.

2024-cü il 23-30 dekabrda keçirilən qeydiyyat mərhələsində ümumilikdə 56 iştirakçının müraciəti uğurla tamamlanıb.

Qeydiyyatdan keçən iştirakçıların mövzular üzrə məlumatlılığının daha da artırılması məqsədilə növbəti həftə ərzində İKTA mütəxəssisləri tərəfindən təlim xarakterli görüşlər keçiriləcək.

Müsabiqəyə yazıların təqdim edilməsi üçün son tarix 2025-ci il yanvarın 31-i müəyyən edilib. Belə ki, iştirakçılar qeyd edilən tarixə qədər müsabiqə üçün yaradılmış müvafiq linkə daxil olaraq yazılarını sistemə yükləyə bilərlər.

Qeyd edək ki, müsabiqənin keçirilməsində əsas məqsəd ölkəmizdə internet telekommunikasiya xidməti sahəsində tənzimləyici çərçivənin mövcud statusu barədə media nümayəndələrinin, ekspertlərin, eləcə də geniş auditoriyanın məlumatlandırılması və maarifləndirilməsidir.

Qeydiyyatdan keçən iştirakçılar “Telekommunikasiya sahəsində tənzimləyici çərçivə və informasiya təhlükəsizliyi məsələləri”, “İnternet telekommunikasiya infrastrukturundan istifadə imkanları, məlumatların əlçatanlığı və şəffaflığı” və “İnternetin xidmət keyfiyyətini müəyyən edən göstəricilər, sahə üzrə elektron xidmətlərin əlçatanlığı” mövzularından birini seçərək yazı hazırlamalıdırlar.

Təqdim ediləcək yazıların hazırlanması zamanı iddiaçılar “İnternet telekommunikasiya xidməti sahəsində tənzimləyici çərçivənin hazırlıq səviyyəsinin təhlili”ndən yararlana bilərlər.

Eyni zamanda müsabiqə iştirakçılarına dəstək üçün növbəti həftə (14-15 yanvar) seminarların keçirilməsi nəzərdə tutulur. Seminarda müsabiqə mövzuları ətrafında iştirakçıların sualları cavablandırılacaq və metodiki yardım göstəriləcək. Məqsəd predmet üzrə araşdırmaların düzgün istiqamətdə aparılmasına dəstək olmaqdır.

Müsabiqə şərtləri ilə burada tanış olmaq mümkündür.

Xatırladaq ki, müsabiqəyə təqdim edilən yazılar İKTA əməkdaşları və müstəqil ekspertlərdən ibarət münsiflər heyəti tərəfindən qiymətləndiriləcək. Qalibləri İKTA tərəfindən təqdim ediləcək mükafat və qiymətli hədiyyələr gözləyir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) “Rəqəmsal dövrdə internet xidmətlərinin tənzimlənməsi” yazı müsabiqəsini elan edir.

Müsabiqənin keçirilməsində əsas məqsəd ölkəmizdə internet telekommunikasiya xidməti sahəsində tənzimləyici çərçivənin mövcud statusu barədə media nümayəndələrinin, ekspertlərin, eləcə də geniş auditoriyanın məlumatlandırılması və maarifləndirilməsidir. Müsabiqə aşağıdakı mövzuları əhatə edəcək: 

1. “Telekommunikasiya sahəsində tənzimləyici çərçivə və informasiya təhlükəsizliyi məsələləri”; 
2. “İnternet telekommunikasiya infrastrukturundan istifadə imkanları, məlumatların əlçatanlığı və şəffaflığı”; 
3. “İnternetin xidmət keyfiyyətini müəyyən edən göstəricilər, sahə üzrə elektron xidmətlərin əlçatanlığı”.

Təqdim ediləcək yazıların hazırlanması zamanı iddiaçılar “İnternet telekommunikasiya xidməti sahəsində tənzimləyici çərçivənin hazırlıq səviyyəsinin təhlili”ndən yararlana bilərlər.

Qaliblərin və aktiv iştirakçıların müvafiq mükafat və diplomlarla təltif olunmaları nəzərdə tutulur. Müsabiqə şərtləri ilə https://icta.az/competition linkindən tanış olmaq və qeydiyyatdan keçmək olar.

Müsabiqədə iştirak üçün 30 dekabr 2024-cü il saat 18:00-dək qeydiyyatdan keçmək mümkündür. Qeydiyyatdan keçən iddiaçılardan yazıların qəbulu üçün son tarix 31 yanvar 2025-ci il saat 18:00 müəyyən edilib.

İKTA mövzular ətrafında yaranacaq sualların şərhi və izahı üçün qeydiyyatdan keçmiş iştirakçılara əlavə təlimlərin keçirilməsini planlaşdırır. Müsabiqənin detalları barədə əlavə məlumat almaq üçün İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) media ilə əlaqə üzrə məsul əməkdaşı Tural İbadlı ilə (pr@icta.az, 012 498-11-22) əlaqə saxlamaq olar.

Müsabiqəyə təqdim edilən yazılar İKTA əməkdaşlarından və müstəqil ekspertlərdən ibarət münsiflər heyəti tərəfindən qiymətləndiriləcək və qalibləri İKTA tərəfindən təqdim edilən mükafat və qiymətli hədiyyələr gözləyir. 

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) 2023-cü ilin sonlarında “E-Şikayət” elektron xidmətini istifadəyə verib. Vətəndaşlar həmin elektron xidmət vasitəsilə xidmətlərindən narazı qaldıqları telekommunikasiya operator və provayderlərinə, həmçinin tənzimləyici quruma elektron hökumət portalı üzərindən real vaxt rejimində müraciət edə bilirlər.

2024-cü ilin aprelindən “E-Şikayət”in əhatə dairəsi genişləndirilməklə poçt rabitəsi operatorları ilə bağlı müraciətlərin də qəbuluna başlanıb. 2024-cü ilin noyabrın 27-dən etibarən xidmətin mobil versiyası da istismara verilib. Belə ki, “Android” və “iOS” əməliyyat sisteminə malik cihazların istifadəçiləri müvafiq olaraq “Google play”dən və “APP store”dan “E-Şikayət”in mobil tətbiqini yükləmək imkanı əldə ediblər. Mobil tətbiqin istifadəyə verilməsi xidmətdən istifadənin miqyasını genişləndirməklə yanaşı, platformanı da daha əlçatan edir.

Bu il dekabrın 1-nə olan məlumata görə, “E-Şikayət”ə edilən müraciətlərin sayı 3700-ü ötüb. Onların 92,6%-i ilkin müraciət mərhələsində icra edilib, 5,7% civarında olan müraciətlər subyektlər tərəfindən icra mərhələsindədir. Yalnız müraciətlərin 1,7%-lik hissəsi vətəndaşların ilk icradan narazı qalması səbəbindən tənzimləyici qurumun araşdırmasındadır.

Cari ilin dekabrından etibarən telekommunikasiya sahəsində şəffaflığın təmin edilməsi və xidmət səviyyəsinin yüksəldilməsi məqsədilə agentlik tərəfindən yeni layihənin icrasına başlanıb. Belə ki, agentlik fəaliyyət dövründə ilk dəfə olaraq “E-Şikayət” sisteminə daxil olan müraciətlərin sayı və onun icra müddətini özündə əks etdirən abunəçilərin internet xidmətlərindən istifadəsi üzrə şikayət indeksini və şikayətlərin ortalama cavablandırılma müddətini dərc edir. Təqdim edilən şikayət indeksi və şikayətlərin ortalama cavablandırılma müddəti 2024-cü ilin iyul-sentyabr ayları üzrə olmaqla, bazar payının 90%-ni təşkil edən şirkətlərə daxil olmuş müraciətlər əsasında formalaşıb. 

Agentlik şikayət indeksinin və şikayətlərin ortalama cavablandırılma müddətinin dərcinin davamlı olacağını və geniş ictimaiyyətə rüblük təqdim ediləcəyini bəyan edir. İKTA gələcək fəaliyyətində bu cür ictimai iştirakçılıq vasitələrindən tənzimləmə və nəzarət mexanizmlərinin qurulmasında geniş istifadəni strateji məqsədlərindən biri olaraq müəyyənləşdirib. 

Beynəlxalq metodologiyaya uyğun olaraq, şikayət indeksi və şikayətlərin ortalama cavablandırılma müddəti telekommunikasiya operator və provayderlərinə daxil olan şikayətlər üzrə bazar payının onların abunəçilər üzrə bazar payına olan nisbəti kimi hesablanır.

Şikayət indeksi hazırlanarkən mənbə sənədi kimi İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatının (OECD) indikatorların hazırlanması üzrə metodologiya və istifadəçi təlimatına, Uyğunluq Standartlarının Hesablanması qaydasına və Azərbaycan Mərkəzi Bankı tərəfindən hazırlanan şikayət indeksinə diqqət yetirilib.

Hər bir telekommunikasiya operator və provayderin şikayətlər üzrə bazar payı isə həmin qurum üzrə şikayət sayının ümumi şikayət sayına nisbətinə bərabərdir. 

Agentliyin rəsmi saytında şikayət indeksinin hesablanma qaydası da dərc edilib.

Agentlik bəyan edir ki, ictimai nəzarətin formalaşması, şəffaflıq və xidmət keyfiyyətinin yüksəldilməsi baxımından şikayət indeksinin və şikayətlərin ortalama cavablandırılma müddətinin hazırlanması zəruri addımdır. Bu, telekommunikasiya və poçt rabitəsi sektorunda real mənzərəni müəyyən etməyə, tənzimlənmə prosesini daha asan və tez həyata keçirməyə imkan yaradacaq.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycan Respublikasının telekommunikasiya və poçt sahəsində tənzimləyici qurumu olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) tərəfindən 2023-cü ilin noyabr ayında yaradılan “E-Şikayət” sistemi üzərindən edilən vətəndaş müraciətlərinin sayı və dinamikası artmaqdadır.

İnternet telekommunikasiya xidməti göstərən operator və provayderlərin də təklifləri nəzərə alınmaqla təkmilləşdirilən bu platforma üzərində hər bir operator və provayderin şəxsi kabineti var. İstehlakçılardan daxil olan şikayətlər birbaşa operator və provayderlərin şəxsi kabinetlərində əks olunur. Agentlik isə xidmət üzərindən prosesləri izləmək və təhlil etmək imkanı əldə edir.

2023-cü ilin oktyabr ayında operator və provayderlər, 2024-cü ilin mart ayında isə poçt (karqo) rabitəsi operatorları tərəfindən xidmətdən istifadənin effektivliyinin artırılması üçün “E-Şikayət” elektron xidməti üzrə təlimlər keçirilib. Eyni zamanda “E-Şikayət” sistemi üzrə operator, provayderlər və poçt rabitəsi operatorları üçün təlimatlar hazırlanıb. İstehlakçılardan operator və provayderlərə  ünvanlanmış şikayətlərin son statusunu izləmək üçün agentlik tərəfindən onlayn rejimdə mütəmadi yenilənən şikayətlərin izləmə sistemi qurulub.

2024-cü il dekabrın 1-nə olan məlumata görə, “E-Şikayət” platformasına 3 745 müraciət daxil olub. Bu da gün ərzində orta hesabla 10 müraciət deməkdir. Həmin müraciətlərdən 3526-sı (94,15%) telekommunikasiya, 219-u (5,85%) isə poçt rabitəsi sahəsi ilə bağlı olub.

Şikayətlərin dövrlər üzrə artım tempi sistemin zaman keçdikcə daha da aktuallaşmasına və istifadəçilərlə operator və provayderlər arasında körpü rolu oynamasına səbəb olub.

Telekommunikasiya sahəsində (ümumilikdə 4 sahə  –  “İnternet telekommunikasiya xidmətləri  (GPON, ADSL və s.)”, “Mobil internet”, “Mobil rabitə” və “Telefon rabitəsi”), 117  operator və provayderin şəxsi kabinetinə şikayətlər daxil olub. Şikayətlərin 66,28%-i sabit internet xidmətlərini əhatə edir. Mobil rabitə barəsində olan şikayətlər 20,49%, telefon rabitəsi barədə olan şikayətlər 10,31% və mobil internet barəsində olan şikayətlər isə yerdə qalan 2,97%-i təşkil edir.

Şikayətlər xarakterinə görə müxtəlif mövzular üzrə qruplaşdırılıb. “İnternet telekommunikasiya xidmətləri  (GPON, ADSL və s.)” üzrə ən geniş yayılmış “Xidmət keyfiyyəti ilə bağlı” şikayətlərdir. Bu xarakteristikaya malik şikayətlər ümumi şikayətlərin 18,88%-ni əhatə edir. İkinci yerdə 17,28%-lə “Xidmətin işləməməsi ilə bağlı” şikayətlərdir. “Əməkdaşlardan və ya xidmətdən narazılıq” alt kateqoriyası üzrə şikayətlərin həcmi 6,65%-ə bərabər olmaqla ilk üçlüyü tamamlayır. Bu 3 xarakteristika üzrə daxil olan şikayətlər internet telekommunikasiya xidmətləri üzrə ümumi şikayətlərin 42,81%-ni təşkil edir.

Platforma üzərindən daxil olan şikayətlərin çoxluğuna görə “Mobil rabitə” kateqoriyası ikinci yerdə qərarlaşıb. Belə ki, vətəndaş şikayətləri daha çox “Operator dəyişdirmə (nömrədaşıma)” (6,52%), “Tariflərlə bağlı şikayət” (4,27%) və “Operator və ya provayderin ümumi fəaliyyətindən narazılıq” (3,87%) alt kateqoriyalarını əhatə edir.

“Telefon rabitəsi” sahəsi üzrə “Xidmətin işləməməsi ilə bağlı” (4,54%), “Əməkdaşlardan və ya xidmətdən narazılıq” (1,31%) və “İnfrastrukturla əlaqədar” (1,04%) alt kateqoriyaları bu kateqoriya şikayətlərinin ilk üçlüyünü təşkil edir.

“Mobil internet” sahəsi üzrə şikayətlərdə “Operator dəyişdirmə (nömrədaşıma)” (0,83%), “Operator və ya provayderin ümumi fəaliyyətindən narazılıq” (0,75%) və “Tariflərlə bağlı şikayət” (0,37%) alt kateqoriyaları ilk 3 yeri tutur.

Şikayətlərin coğrafiyasına gəldikdə, 52,55% müraciət Bakı şəhərindən edilib. Eyni zamanda Abşeron – Xırdalan üzrə şikayətlərin payı 8,49%, Sumqayıt şəhəri üzrə 4,75%, Lənkəran rayonu və Gəncə şəhərinin hər biri üzrə 2,22% təşkil edib. Belə ki, Agentliyə daxil olan şikayətlərin ümumilikdə 70,23%-i bu 5 ərazi vahidinin payına düşüb. Digər ərazi vahidlərinin hər biri üzrə müraciətlərin faiz göstəricisi 2,2%-dən aşağıdır. Amma ümumilikdə müraciətlərin 29,77%-ni təşkil edir.

Cari ilin aprel ayından etibarən “E-Şikayət” sistemi vasitəsilə poçt (karqo) rabitəsi operatorları ilə bağlı müraciətlərin qəbuluna da başlanıb. Belə ki, qısa zamanda bu istiqamətdə 219 müraciət daxil olub. Həmin müraciətlərin 62,56%-i sürətli poçt rabitəsi xidmətləri üzrə, 37,44%-i isə universal poçt rabitəsi xidmətləri üzrə olub.

Müraciətlərin təhlili onu göstərir ki, “E-Şikayət” sisteminə daha çox kişilər müraciət edir. Belə ki, ümumi şikayətlərin 82,78%-i kişilər, 17,22%-i isə qadınlar tərəfindən edilib.

Telekommunikasiya sahəsində edilən şikayətlərin 84,69%-i kişilərə, 15,31%-i qadınlara məxsusdur. Poçt rabitəsi sahəsindəki şikayətlərə diqqət etsək, burada kişi və qadınların nisbətinin bərabərliyə daha yaxın olduğunu görərik. Belə ki, qeyd edilən sahədə müraciət edənlərin 52,05%-i kişi olduğu halda 47,95% şikayətçi qadındır.

Qeyd edək ki, tənzimləyici qurumun monitorinq və hesabatlılıq mexanizmi işə düşdükdən sonra qeyd edilən kateqoriyalar üzrə vətəndaşların narazı qaldıqları məqamlar məlum olub. Qarşıdakı dövrlərdə aparılacaq müqayisəli təhlillər isə xidmət keyfiyyətinin artırılması və narazılıq yaradan məsələlərin aradan qaldırılması üzrə atılan addımların effektivliyinin hansı dərəcədə olduğunu müəyyən etməyə imkan yaradacaq.

6 dekabr – Rabitə və informasiya texnologiyaları sahəsi işçilərinin peşə bayramı günü münasibətilə İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) əməkdaşlarla görüş keçirilib.

Açılış nitqi ilə çıxış edən agentliyin İdarə Heyətinin sədri Nail Mərdanov əməkdaşları peşə bayramı münasibətilə təbrik edib. Bildirib ki, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2005-ci ildə imzaladığı müvafiq Sərəncamla artıq 18 ildir ki rabitəçilər dekabrın 6-nı öz peşə bayramları kimi qeyd edirlər.

Bu isə ölkə rəhbərliyinin rabitə və informasiya sahəsində çalışanlara göstərdiyi diqqət və qayğının nəticəsidir.

Natiq əlavə edib ki, texnologiyanın inkişaf etdiyi bir dövrdə tənzimləyici çərçivənin formalaşdırılması və bu inkişafın cəmiyyətin mənafeyinə yönəlməsi istiqamətində agentlik əməkdaşlarının üzərinə böyük vəzifə düşür.

Daha sonra İKTA-da çalışan qocaman rabitəçi, agentliyin Sənədlərlə iş şöbəsinin müdiri Elman Qədirov çıxış edərək müstəqillik dönəmində Azərbaycan rabitəsinin keçdiyi inkişaf yolundan danışıb.

Dekabrın 2-də İsveçrənin Cenevrə şəhərində Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqının (BTİ) Ümumdünya Radiorabitə Seminarı keçirilib.

Tədbirdə Dövlət Radiotezliklər İdarəsi və Azərkosmosun nümayəndələri ilə yanaşı, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) əməkdaşı Elvin Muradzadə də iştirak edib.

Dekabrın 6-dək davam edən tədbir çərçivəsində təşkil edilən plenar iclaslar radiorabitə ilə bağlı ümumi məsələləri, BTİ radio qaydalarının tətbiqləri və müxtəlif radiorabitə xidmətlərindəki tendensiyaları əhatə edib.

İlk plenar iclas zamanı, həmçinin Radio Tənzimləmələri Şurasının, Radiorabitə Assambleyasının (RA) və Ümumdünya Radiorabitə Konfransının (ÜRK) fəaliyyəti və işi ilə bağlı təqdimatı, eləcə də “ÜRK-23”ün nəticələrinin müzakirəsi baş tutub.

Yerüstü və kosmik radioxidmətlərə həsr edilən ikinci plenar iclasda isə iştirakçılara kosmos və yerüstü xidmətlərlə bağlı yeniliklər və məlumatlardan istifadə üzrə təlimlər keçilib.

İştirakçılar, eyni zamanda BTİ-nin məlumatlandırma prosedurları, eləcə də Radiorabitə Bürosu (RB) tərəfindən BTİ-yə təqdim edilən proqram təminatı, verilənlər bazası və elektron nəşrlərlə bağlı məlumat əldə ediblər.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) 2023-cü ilin əvvəllərindən başlayaraq operator və provayderlərdən onların telekommunikasiya xidmətləri üzrə keyfiyyət (QoS) göstəriciləri üzrə məlumatların toplanması prosesinə başlayıb.

Bu məqsədlə İKTA tərəfindən müvafiq elektron xidmət və informasiya sistemi – DCS (data collection system) hazırlanaraq istifadəyə verilib.

Agentliyin topladığı məlumatlardan telekommunikasiya sahəsində zəruri təhlillərin aparılması və xidmət bazarlarının formalaşdırılması istiqamətində müvafiq tədbirlər görmək üçün istifadə olunur.

Elektron sistem vasitəsilə təqdim olunan hesabatlar üzrə müxtəlif telekommunikasiya xidmətlərinin fəaliyyətinin və etibarlılığının qiymətləndirilməsi üçün 2024-cü ilin I rübü üzrə 273 hesabat, 2024-cü ilin II rübü üzrə isə 266 hesabat daxil olub.
 

Bu hesabatlar bir sıra əsas QoS parametrlərini, o cümlədən telefon (məftilli), sellülar (mobil), internet və müştəri xidmətləri ilə bağlı məsələləri əhatə edir.
 

İnternet xidmətlərinin keyfiyyət göstəriciləri xidmət bazarlarının formalaşdırılması istiqamətində tədbirlərin görülməsi üçün hazırlanıb. İnternet xidmətləri üzrə “Xidmətə qoşulma müddəti”, “Fakturalanmış yükləmə-endirmə qabiliyyəti”, “İP paket itkisi”, “Jitter”, “DATA-nın yükləmə-endirmə zamanı kimi xidmət keyfiyyət göstəriciləri” təhlil olunub. “Xidmətə qoşulma müddəti”  göstəricisi üzrə orta xidmət müddəti 3 günə bərabərdir.

Qeyd edək ki, müvafiq göstərici üzrə hesablanmış rəqəm hədəf olaraq müəyyən edilən 6 gün  müddətini 2 dəfə qabaqlayır. Operator və provayderlərin 98%-i qeyd olunan hədəfə çatıb. “Fakturalanmış yükləmə-endirmə qabiliyyəti” göstəricisi üzrə provayderlərin 78%-i hədəfə çatıb. Təqdim olunmuş hesabatlara əsasən, müvafiq göstərici üzrə orta nəticə hədəf olaraq müəyyən edilmiş minimum 75% göstəricidən 5% yüksək olmaqla 80%-ə bərabər olub.
2024-cü ilin I rübü və 2024-cü ilin II rübü üzrə toplanan hesabatlarda müəyyən olunub ki, “Bərpa səviyyəsi” və “Jitter” göstəricisi üzrə provayderlərin 78%-i qeyd olunan hədəfə çatıb.
 

Müştəri xidmətlərinə dair “Çağrı mərkəzinin cavab müddəti”, “Şikayətlərin aradan qaldırılma müddəti”, “İstehlakçı şikayəti sıxlığı” kimi xidmətlərin keyfiyyət göstəriciləri təhlil edilib.  “Çağrı mərkəzinin cavab müddəti” üzrə provayderlərin 72%-i hədəfə çatıb. “İstehlakçı şikayət sıxlığı” (hesab faktura ilə bağlı) göstəricisi üzrə provayderlərin 59%-i qeyd olunan hədəfə çatıb.
 

Həmçinin ölkəmizdə rəqabətli və keyfiyyətli telekommunikasiya bazarının formalaşmasına xidmət edən normativ hüquqi akt Azərbaycan Respublikasının Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin Kollegiyasının 2023-cü il 21 dekabr tarixli 3-27/3-7-18/2023 nömrəli Qərarı ilə “Rabitə və yüksək texnologiyalar sahəsi üzrə xidmətlərin, o cümlədən internet xidmətlərinin keyfiyyət göstəriciləri” təsdiq edilib və müvafiq sənəd Azərbaycan Respublikasının Hüquqi Aktların Dövlət Reyestrinə daxil edilib (https://e-qanun.az/framework/56001). Sənəd telefon (məftilli) və sellülar (mobil) rabitə, internet xidmətləri, eləcə də bu xidmətlər üzrə müştəri xidmətlərinə dair xidmət keyfiyyət göstəricilərini müəyyən etməklə provayder və operatorların göstərdikləri xidmətin keyfiyyətinin təmin edilməsini və bu göstəricilərin tələb olunan səviyyədən aşağı olmamasını tələb edir. Bu da öz növbəsində ümumilikdə müştəri məmnuniyyətinin artırılmasına, həmçinin sağlam rəqabət mühitinin formalaşmasına şərait yaradacaq.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi müvafiq xidmətlərin keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi və yüksəldilməsi ilə bağlı fəaliyyətini davam etdirəcək.

 

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt rabitəsi sahəsində tənzimləyici qurumu olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) “E-Şikayət”in mobil əlavəsini istifadəyə verib.

“Android” və “iOS” əməliyyat sisteminə malik cihazların istifadəçiləri müvafiq olaraq “Google play”dən və “APP store”dan “E-Şikayət”in mobil əlavəsini yükləyərək istifadə edə bilərlər.

İstifadəçilərin rahatlığının təmin edilməsi məqsədilə mobil əlavədə bir sıra funksiyalar yaradılıb. Belə ki, menyuda yerləşdirilən “Sürət testi” vasitəsilə istifadəçi “Ookla” şirkətinin rəsmi lisenziyalı “Speedtest” aləti vasitəsilə hazırda istifadə etdiyi internetin sürətini ölçə bilər. Mobil əlavə vasitəsilə mobil, yaxud sabit genişzolaqlı internetin sürətindən şikayət məktubu yazan şəxs müraciət formasının içərisində yerləşdirilən “İnternetin sürətini ölç” düyməsinə klikləməklə real sürəti haqqında internet provayderinə və tənzimləyici quruma müraciət edə bilər.

Eyni zamanda “E-Şikayət”in mobil əlavəsində vətəndaşlara səsli şikayət etmək imkanı da yaradılıb. Belə ki, müraciət zamanı istifadəçi “Şikayətin mətni” bölməsində yerləşdirilən xüsusi düyməni sıxmaqla öz şikayətini səsli şəkildə bildirə bilər. Müraciətçiyə seçim hüququnun verilməsi vaxt itkisinin qarşısını almaqla yanaşı, vətəndaşın fikirlərini daha rahat bildiyi üsulda ifadə etməyə imkan yaradır.

İKTA xidmət keyfiyyətini və vətəndaş məmnunluğunu artırmaq məqsədilə rəqəmsal transformasiyanı daha da genişləndirmək niyyətindədir və bu prosesdə istifadəçilərin rəyləri mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

“E-Şikayət” vasitəsilə ümumilikdə “İnternet (GPON, ADSL, LTE və s.)”, “Telefon rabitəsi”, “Mobil rabitə”, “Mobil internet”, “Universal poçt rabitəsi xidmətləri” və “Sürətli poçt rabitəsi xidmətləri” üzrə şikayətlərin qəbulu mümkündür.

2023-cü ilin noyabrında istifadəyə verilən sistem üzərindən vətəndaşlar tərəfindən bu günə qədər ümumilikdə 3700-dən çox müraciət daxil olub.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) əməkdaşları Latviyanın paytaxtı Riqa şəhərində keçirilən Spektr üzrə Ekspertlərin İşçi Qrupunun (SEWG) görüşündə iştirak ediblər.

Sayca 18-ci olan bu tədbirdə müxtəlif ölkələrdən olan spektr tənzimləyiciləri, mühəndislər və beynəlxalq ekspertlər bir araya gələrək telekommunikasiyanın gələcəyini istiqamətləndirəcək önəmli qərar və strategiyaları müzakirə ediblər.

İKTA əməkdaşlarının da iştirak etdiyi müzakirələrdə Rəqəmsal Audio Yayımı (Digital Audio Broadcasting – DAB), DAB+ və Rəqəmsal Multimedia Yayımı (Digital Multimedia Broadcasting – DMB) texnologiyalarının müqayisəli texniki təhlili həyata keçirilib.

Toplantıda hər bir texnologiyanın imkanları müzakirə edilməklə yanaşı, spektrin səmərəli istifadəsi, şəbəkə resurslarının optimallaşdırılması, eləcə də Avropa Telekommunikasiya Standartları İnstitutu (ETSI) və Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı (ITU) standartlarına uyğunluq məsələlərinə də diqqət yetirilib.

Eyni zamanda bu texnologiyaların fövqəladə hallar zamanı tətbiq imkanları və ictimai təhlükəsizlik sahəsindəki əhəmiyyəti haqqında da məruzələr dinlənib.

Görüşdə, həmçinin yeni radio texnologiyaları ilə bağlı görülən işlər, bu istiqamətdə standartların müəyyən edilməsi, 2027-ci il Ümumdünya Radiokommunikasiya Konfransına (WRC-27) hazırlıq çərçivəsində hədəflər nəzərdən keçirilib.

Tədbir iştirakçıları fikir mübadiləsini dəyirmi masa müzakirələri ilə davam etdiriblər. Bu görüşlərdə əsasən regiona aid aktual spektr məsələləri ətrafında danışıqlar aparılıb.

Belə fikir mübadiləsi spektr idarəçiliyində vahid yanaşmanı gücləndirərək, telekommunikasiya sahəsində yaranan ehtiyaclara cavab verən qabaqlayıcı tənzimləyici tədbirlərin əhəmiyyətini bir daha ortaya qoyur.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Ceyhun Şirzad oğlu Hüseynzadə İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) İdarə Heyəti sədrinin müavini təyin edilib.

Bu təyinata qədər Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin Strateji təhlil, innovasiya və rəqəmsallaşma şöbəsinin müdiri olan Ceyhun Hüseynzadə iqtisadi inkişaf, layihələrin idarəedilməsi və strategiyaların hazırlanması sahəsində 10 ildən çox təcrübəyə malikdir.

Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin (bakalavr) və “Bowling Green State University”nin (magistr) məzunu olan sədr müavini müxtəlif illərdə Azərbaycan Mərkəzi Bankı, İslam İnkişaf Bankı Qrupu və “Paşa Bank” ASC-də müxtəlif vəzifələrdə çalışıb.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Bu ilin 11-22 noyabr tarixlərində Bakıda keçiriləcək BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasında (COP29) iştirak edəcək bir sıra yerli media qurumlarının COP29 Radiospektrin idarəedilməsi elektron portalı üzərindən qeydiyyatdan keçirdikləri radiotezliklərlə çalışan avadanlıqların test olunması və etiketlərin vurulması prosesinə start verilib.

Bu məqsədlə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) inzibati binasında xüsusi qərargah yaradılıb.

Qərargahda İKTA-nın, Dövlət Radiotezliklər İdarəsinin (DRİ) və COP29 Azərbaycan Əməliyyat Şirkətinin əlaqəli mütəxəssisləri və əməkdaşlarının iştirakı ilə Azərbaycanda fəaliyyət göstərən yerli televiziya və radio şirkətlərinin, media agentliklərinin, eyni zamanda ölkəmizdə akkreditasiyadan keçmiş xarici media qurumlarının radiotezliklərlə çalışan avadanlıqlarının test edilməsi və etiketlənməsi həyata keçirilməyə başlanılıb.

Bu günədək 30-a yaxın media qurumunun 100-dən artıq radioelektron vasitəsinin etiketlənməsi həyata keçirilib.

Prosesin növbəti mərhələsi konfrans məkanı Bakı Stadionunda icra ediləcək. Belə ki, COP29-a qoşulacaq media nümayəndələrinin bu vaxta qədər qeydiyyatı təsdiq edilməyən radioelektron vasitələrinin etiketlənməsi davam etdiriləcək.

Qeyd edək ki, COP29 Radiospektrin idarəedilməsi elektron portalı media nümayəndələri tərəfindən COP29-da istifadə ediləcək radioelektron vasitələrin qeydiyyatdan keçirilərək, təyin edilmiş tezlik nominallarının həmin radioelektron vasitələrinə köklənməsi tələb olunur. Xatırladaq ki, COP29 Azərbaycan Əməliyyat Şirkəti tərəfindən konfrans tələblərinə uyğunlaşdırılmaqla istifadəyə verilən COP29 Radiospektrin idarəedilməsi elektron portalı üzərindən bu günə qədər ümumi olaraq 1000-dən artıq avadanlığın qeydiyyatı üçün 350-yə yaxın müraciət daxil olub.

Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi tabeliyində İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) əməkdaşları tərəfindən Azərbaycan və digər MDB ölkələrinin internet göstәricilәrinin müqayisəli təhlili aparılıb.

Təhlildə 2023-cü ilin iyunundan 2024-cü ilin avqustuna qәdәr olan dövrdә MDB-yə daxil olan Azәrbaycan, Ermәnistan, Belarus, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Moldova, Rusiya, Tacikistan vә Özbәkistanda internet performans göstәricilәri әtraflı araşdırılıb.

Eyni zamanda “Ookla”nın hər ay açıqladığı “Speedtest Global Index” mәlumatlarından istifadә edilәrәk median vә orta (mean) göstәricilәr әsasında sabit genişzolaqlı vә mobil internet sürәtlәri, hәmçinin gecikmә (latency) tәhlil edilib.

Sözügedən dövr ərzində sabit genişzolaqlı internetin orta “download” sürətinin ən yüksək artımı (76,25%) vә orta “upload” sürətinin ən yüksək artımı (68,38%) Azərbaycanda müşahidə olunub. Qeyd edək ki, təhlil dövründə Azərbaycanda internet abunəçilərinin sayı 2,1 milyondan çox olub.

İllik müqayisədə mobil internetin sürətində də artım mövcuddur. Belə ki, 2023-cü ilin sentyabrında ölkəmizdə mobil internetin median sürəti (download) 44,88 Mb/s olduğu halda bu ilin analoji dövründə həmin göstərici 23,93% artaraq 55,62 Mb/s-yə çatıb.

Qeyd edilən dövr üzrə mobil internetin median sürəti (upload) 2,09 Mb/s, yaxud 15,94% yüksələrək 13,11 Mb/s-dən 15,20 Mb/s-yə çatıb. Bu göstəricilər isə faktiki olaraq ölkəmizin 8 pillə irəliləyərək 56-cı yerdən 48-ci pilləyə qalxması deməkdir.

Cari təhlildə Azәrbaycanın internetin orta sürәti ilә bağlı qoyduğu hәdәflәrә 2024-cü ilin yanvar ayından nail olduğu hüquqi cәhәtdәn vә mәlumat bazası әsasında sübuta yetirilib.

Xüsusәn “Ookla”nın internetin orta sürəti ilә bağlı indikatorlarda dәyişiklik etmәsinin orta sürәt anlayışı ilә bağlı necә anlaşılmazlıq yaratdığı göstәrilib.

Qeyd edək ki, 2023-cü ilin aprel ayından etibarәn “Ookla” orta sürәt mәlumatları əvəzinə, median sürәtlәrin tәqdim edilmәsinә başlayıb.

Buna baxmayaraq xüsusi proqram vasitәsilә orta sürәt mәlumatları әldә edilib vә әldә olunan mәlumatların müqayisәli statistik tәhlili aparılıb.

Tәhlillәr göstәrir ki, Azәrbaycan internet göstәricilәrindә әhәmiyyәtli irәlilәyişlәr nümayiş etdirib. Belə ki, Azәrbaycan son bir ildә baxdığımız bütün göstәricilәr üzrә yalnız irәlilәyiş әldә edib vә heç biri üzrә gerilәmәmiş üç MDB ölkәsindәn biridir.

Qeyd edək ki, bu hesabat tәdqiqatçılar üçün MDB regionunda internet bağlantısının cari vәziyyәtini vә perspektivlәrini anlamağa yardım edәcək.

Hesabatın tam mətni ilə buradan tanış ola bilərsiniz.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) “Caspian Energy Club”ın rəhbərliyi ilə görüş keçirilib.

Tədbiri giriş sözü ilə açan agentliyin İdarə Heyətinin sədri Nail Mərdanov rəhbərlik etdiyi qurumun fəaliyyəti haqqında ətraflı məlumat verərək bildirib ki, İKTA-da ilk dəfə internet telekommunikasiya xidməti sahəsində tənzimləyici çərçivənin hazırlıq səviyyəsinin təhlili aparılıb. Məqsəd ölkəmizdə internet telekommunikasiya xidməti sahəsinin tənzimləyici çərçivəsinin mövcud statusu barədə geniş auditoriyanın, biznes nümayəndələrinin   və ekspertlərin məlumatlandırılması və maarifləndirilməsi üçün biznes bələdçisinin hazırlanmasıdır. Aparılmış təhlil Azərbaycan Respublikasının Biznes Mühiti və Beynəlxalq Reytinqlər üzrə Komissiyasının və İKTA-nın rəsmi saytında dərc olunub. Bu isə qeyd edilən sahədə həm biznes nümayəndələrinin, həm də ekspertlərin işinin asanlaşmasına səbəb olacaq.

Görüşdə ötən ilin noyabrından istifadəyə verilən “E-Şikayət” sisteminə 3000-dən artıq müraciətin daxil olduğu qeyd olunaraq, daxil olan şikayətlərin sayı, bazar payına mütənasibliyi, operator və provayderlər tərəfindən icra müddətlərinin dövri olaraq provayder və operatorlara şəxsi kabinetləri vasitəsilə göndərildiyi bildirilib. Bunun isə operator və provayderlərin şikayətlərin icra səviyyəsini yaxşılaşdırması ilə nəticələndiyi diqqətə çatdırılıb.

Həmçinin qeyd edilib ki, artıq iki ildir fəaliyyət göstərən agentlikdə mütəmadi olaraq müxtəlif biznes strukturları, konsaltinq şirkətləri, yerli və beynəlxalq maliyyə və vətəndaş cəmiyyəti institutlarının nümayəndələri ilə görüşlər keçirilir, onların təklifləri toplanaraq aidiyyəti üzrə tətbiqi həyata keçirilir.

“Caspian Energy Club”ın sədri və qrupun baş icraçı direktoru Telman Əliyev Azərbaycanda biznes mühitinin inkişafı üçün münbit şərait yaradıldığını, bu səbəbdən də həm yerli, həm də xarici investorların ölkəmizə marağının artdığını vurğulayıb. Belə ki, nəticədə bir sıra xidmət sahələri kimi, telekommunikasiya   sahəsində də təqdim edilən xidmətlərdən istifadə imkanları genişlənib.

Qonaqlar, eyni zamanda İKTA tərəfindən istifadə edilən “Ookla” şirkətinin “Speedtest İntelligence” onlayn monitorinq sisteminin fəaliyyəti ilə tanış olublar. Sistem üzərindən ölkənin müxtəlif ərazilərində fərqli provayder və operatorların internet xidmətlərinin performans və digər keyfiyyət göstəriciləri müqayisəli olaraq nümayiş etdirilib, xidmət keyfiyyətinin daha da yaxşılaşdırılması istiqamətində görülən tədbirlərdən danışılıb. 

Görüş zamanı telekommunikasiya sahəsində biznes subyektləri üçün yarana biləcək suallara aydınlıq gətirmək üçün İKTA rəhbərliyi ilə “Caspian Energy Club” üzvlərinin onlayn və birbaşa görüşlərinin keçirilməsi qərara alınıb.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankının (AYİB) “Competition Safeguards” layihəsi çərçivəsində növbəti təlim keçirilib.

2023-cü ilin sentyabrından silsilə şəklində təşkil edilən təlimlər “Salience Consulting” şirkətinin nümayəndələri tərəfindən həyata keçirilir və bu müzakirələrdə ümumilikdə İKTA-nın 40-dan çox əməkdaşı iştirak edib.

Ümumilikdə layihə çərçivəsində 3 istiqamətdə – Bazar təhlili metodologiyası, Sabit genişzolaqlı bazar araşdırması və Mobil bazar araşdırmaları həyata keçirilib, eyni zamanda metodologiya hazırlanıb.

AYİB tərəfindən dəstəklənən bu təlimlər İKTA-nın potensialını gücləndirməklə yanaşı, yeni tənzimləmə çərçivəsinin formalaşdırılmasında, eyni zamanda rəqabət səviyyəsinin təhlili və müəyyən edilməsi üçün metodologiyanın hazırlanmasında agentliyin fəaliyyətinə yardımçı olacaq.

İKTA-nın potensialının artırılması xüsusi prioritet olaraq lisenziyalaşma, şəbəkəyə giriş, spektr idarəçiliyi və bazar təhlili kimi konsepsiyaların həyata keçirilməsi üçün praktik tədbirlərə imkan yaradır.

Bu təlimlər, eyni zamanda İKTA-ya bazar təhlilini aparmasına dəstək verməklə məlumat toplanması qaydalarının hazırlanmasına, onların təhlili və tətbiqinə, eləcə də qabaqcıl telekommunikasiya tənzimlənmə çərçivəsinə uyğunlaşdırılmasına imkan verəcək.

Bazar təhlili metodologiyasının hazırlanaraq tətbiq edilməsi telekommunikasiya sektorunda effektiv rəqabət mühitinin formalaşmasına mühüm təsir edən amillərdən hesab edilir.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Bakıda təşkil olunacaq BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasına (COP29) hazırlıq işləri çərçivəsində Dövlət Radiotezliklər İdarəsi (DRİ) və İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) tərəfindən radiotezlik sahəsində görüləcək işlərin aparılmasında iştirak edəcək könüllülərə təlimlər keçirilib.

DRİ və İKTA-nın müvafiq rəhbər şəxsləri və aidiyyəti mütəxəssisləri tərəfindən keçirilən təlimlər COP29-un Könüllülər Mərkəzində gün ərzində 2 dəfə növbəli şəkildə təşkil olunub.

Təlim proqramına əsasən, könüllülərə COP29-un keçiriləcəyi Bakı Olimpiya Stadionunda və ətraf ərazilərdə istifadə olunacaq radioelektron vasitələri (REV) və radiotezlik komandası tərəfindən istifadə olunacaq radiomonitorinq avadanlıqları barədə ətraflı məlumat verilib. Eyni zamanda COP29 Radiospektrin idarə edilməsi portalı vasitəsilə müvafiq avadanlıqların qeydiyyatı, etiketlənməsi və bu proseslərin əhəmiyyəti barədə   təqdimatlar edilib.

İnteraktiv formada təşkil olunan təlimlərdə könüllülərə COP29 tədbiri üçün akkreditə olunmuş yerli və xarici istifadəçi qrupları tərəfindən məkana gətiriləcək simsiz avadanlıqların qeydiyyatının və etiketlənməsinin yoxlanılması, məlumat mərkəzlərinə yönləndirilməsi və digər proseslərlə bağlı zəruri köməkliyin göstərilməsi üçün lazım olan prosedurlar izah olunub.

Təlim müddətində tədbir zamanı istifadə ediləcək radiomonitorinq avadanlıqlarının iş prinsipi nümayiş etdirilib və könüllülər tərəfindən ünvanlanan suallar cavablandırılıb. 

Keçirilmiş təlimlər könüllülərin bilik və bacarıqlarını artırmaqla yanaşı, müvafiq avadanlıqlara və praktiki işlərə dair daha ətraflı anlayış əldə etmələrində də faydalı olub.

2024-cü ilin aprel-sentyabr aylarında İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) tərəfindən 231 hüquqi və fiziki şəxs tərəfindən ixrac (idxal) nəzarətinə düşən 29,564 ədəd müxtəlif markalı və modelli avadanlıqlara xüsusi icazə verilməsi ilə bağlı edilən müraciətlərə baxılması təmin edilib.

Qanunauyğun olaraq həmin müraciətlər üzrə 29,503 ədəd avadanlığın idxalı ilə bağlı xüsusi icazə sənədi verilib.

Eyni zamanda 61 ədəd avadanlıq üzrə edilən müraciətlərdə təqdim edilən sənədlər düzgün tərtib olunmadığından düzəliş edilərək yenidən müraciət olunması üçün geri qaytarılıb.

Həmçinin 8 ədəd avadanlıq üçün edilən 3 müraciət qanunauyğun olaraq aidiyyəti üzrə baxılma mərhələsindədir.

Qeyd edilən dövrdə hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən 74 adda 923 ədəd avadanlığın mülki dövriyyəsinə xüsusi icazələrin alınması, o cümlədən onlara verilmiş icazələrin ləğvi üçün müraciətlər edilib. Onlardan 914 ədəd avadanlıq üçün edilən müraciətə müsbət cavab verilib, 9 ədəd avadanlığın mülki dövriyyəsinə tələb olunan sənədlər düzgün təqdim edilmədiyi üçün düzəliş edilərək yenidən müraciət olunması barədə metodiki yardım edilib və verilmiş icazənin ləğvi üçün edilən müraciətlər üzrə 13 avadanlığın xüsusi icazəsi ləğv edilib.

Xatırladaq ki, 2024-cü ilin mart ayında İKTA tərəfindən “Radioelektron vasitələrə verilən icazələr” sistemi (https://e-permission.icta.az) istifadəyə verilib. Onlayn sistemin tətbiqi müraciətlərin daha sürətli və effektiv cavablandırılmasını mümkün edib.

Həmçinin bu ilin yanvar-sentyabr ayları ərzində “Lisenziyalar və icazələr haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 19.6.4-cü maddəsinə uyğun olaraq 440 müraciət üzrə lisenziyanın alınması üçün təqdim edilən ərizəyə əlavə olunan sənədlərdə göstərilən məlumatların uyğunluğu yerində qiymətləndirilib. Nəticədə 432 ünvanda sürətli poçt xidmətinin göstərilməsi üçün uyğun şərait olduğu müəyyən edilib və həmin müraciətlərə müsbət cavab verilib. Digər 8 müraciətlə bağlı isə müsbət rəy verilməyib.

Bundan əlavə, 2024-cü ilin 3-cü rübü ərzində lisenziya   verilməsi üçün 2 subyekt üzrə müxtəlif telekommunikasiya xidmətlərinin göstərilməsi ilə bağlı təqdim edilən 2 müraciətə baxılaraq rəy verilib.

Qeyd edək ki, telekommunikasiya və poçt rabitəsi sahəsində tənzimləyici olan İKTA bu sahələrin inkişafı üçün qanunvericilik və nizamnamə çərçivəsində fəaliyyətini davam etdirəcək.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) və “AzInTelecom” MMC-nin əməkdaşlarından ibarət Azərbaycanın nümayəndə heyəti Ankaraya səfər edib.

Məqsəd Türkiyənin telekommunikasiya sektorunda tənzimləyici qurumu olan İnformasiya Texnologiyaları və Rabitə İdarəsi (BTK) ilə təcrübə mübadiləsi aparmaq olub.

8-9 oktyabr tarixlərini əhatə edən səfər çərçivəsində Azərbaycan nümayəndə heyəti BTK rəsmiləri ilə bir sıra görüşlər keçirib.

Görüşlərdə əsas müzakirə edilən məsələlər “klon”laşdırılmış IMEI kodların aşkar edilməsi və ona qarşı mübarizə tədbirləri, eyni zamanda Mobil Cihazların Qeydiyyatı Sisteminin (MCQS)  müasir standartlara uyğun təkmilləşdirilməsi ilə bağlı olub.

Səfər çərçivəsində, həmçinin “klon”laşdırılmış IMEI-lərin aşkarlanması və mobil cihazların qeydiyyatı zamanı təhlükəsizlik tələbləri, məlumatların çarpaz yoxlanılması, bu sahədə tətbiq edilən texnoloji yeniliklər və hər iki ölkənin təcrübə mübadiləsinin perspektivləri müzakirə olunub.

Görüşlərdə o da vurğulanıb ki, mobil cihazların qeydiyyatı prosesinin sadələşdirilməsi, təhlükəsizliyin təşkili, bu sahədə fırıldaqçılığın qarşısının alınması, mobil telefonlardan başqa IMEI kod olan digər cihazların qeydiyyatının təkmilləşdirilməsi ilə bağlı addımların atılması vacib məsələdir.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

2024-cü ilin iyun-sentyabr aylarında Radiotezliklər üzrə Dövlət Komissiyasına 17 müraciət daxil olub.

Onlardan 6-sı radiorabitənin təşkili məqsədilə istifadə olunan radiostansiyalar, 3-ü simsiz giriş şəbəkələri, 1-i gəmilərdə istifadə edilən radio avadanlıqlar, 4-ü GNSS (Global Navigation Satellite System) məlumatlarının ötürülməsi üçün radiotezliklərin ayrılması, 3-ü hüquqi şəxsin adında dəyişikliklə əlaqədar olub.

Bundan başqa, Dövlət Komissiyasının müvafiq qərarları ilə əvvəlki iclaslarda tezliklərin ayrılmasına icazə verilmiş, lakin radiorabitə şəbəkələrinin istifadəsini dayandıraraq könüllü olaraq radiotezlik istifadəsindən “Lisenziyalar və icazələr haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 26-cı maddəsinə uyğun olaraq imtina edən 3 hüquqi şəxs üçün Dövlət Komissiyasının tezlik ayrılması barədə qərarları ləğv edilib. Ümumilikdə 7 ədəd tezlik resursu (radiotezlik nominalı) dövlət resursu kimi geri alınıb.

Beləliklə, Dövlət Komissiyasının iclasında 17 müraciət müsbət cavablandırılıb və müvafiq qərarlar verilib.

Həmçinin Dövlət Komissiyasının iclasında Ümumavropa Poçt və Telekommunikasiya Administrasiyalarının Konfransının Elektron Kommunikasiya Komitəsinin (20) 01 nömrəli qərarı (ECC Decision (20) 01) və beynəlxalq təcrübə nəzərə alınaraq “Radio Lokal Şəbəkələr (RLAN) daxil olmaqla, Simsiz Giriş Sistemlərinin (WAS) 5945-6425 MHs radiotezlik zolağından istifadə şərtləri” təsdiq edilib.

Qeyd edək ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 2021-ci il 4 may tarixli 2622 nömrəli Sərəncamına əsasən yaradılmış Radiotezliklər üzrə Dövlət Komissiyası radioelektron vasitələrdən və yüksəktezlikli qurğulardan istifadənin səmərəliliyinin artırılması məqsədilə radiotezlik spektrinin bölünməsi və ayrılması sahəsində vahid siyasəti hazırlayır, həyata keçirir, həmçinin beynəlxalq təşkilatlarda Azərbaycan Respublikası radioxidmət idarələrinin hüquq və mənafelərinin müdafiəsi ilə bağlı işləri təşkil edir.

Nazirlər Kabinetinin 2007-ci il 1 fevral tarixli 22 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş “Radiotezliklərin ayrılması, qeydiyyatı, istifadəsi və ödənişlərin təyin olunması qaydaları”na əsasən, respublika ərazisində istehsal edilən, modernizə və ya idxal olunan, həmçinin istismarı nəzərdə tutulan radioelektron vasitələr üçün radiotezlik zolaqlarının ayrılması məqsədilə hüquqi və fiziki şəxslər yazılı formada Komissiyaya müraciət etməlidirlər.

Əsasnaməyə uyğun olaraq Dövlət Komissiyası nəzdində daimi fəaliyyət göstərən Katiblik yaradılıb. Katibliyin funksiyalarını Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi bilavasitə və tabeli qurumları vasitəsilə həyata keçirir. Katiblik Dövlət Komissiyası iclaslarının keçirilməsi ilə bağlı təşkilati məsələlərin həlli, mülki məqsədlər üçün radiotezliklərin ayrılmasına dair müraciətlər üzrə araşdırma aparılması, müzakirəyə çıxarılacaq məsələlərə aid sənədlərin hazırlanması, iclasların təşkili, nəticələrinin protokollaşdırılması və kargüzarlıq işlərini icra edir. 

Radiospektr idarəçiliyini həyata keçirən İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) İdarə Heyətinin sədri, eyni zamanda Dövlət Komissiyası Katibliyinin rəhbəri funksiyasını yerinə yetirir.

Sentyabrın 23-28-i tarixlərində Gəncə şəhərində Azərbaycan Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi və Gürcüstanın Milli Kommunikasiya Komissiyası nümayəndələrinin birgə iştirakı ilə sərhədyanı ərazilərdə radio, televiziya yayımı və mobil rabitə şəbəkələrinin birgə radio monitorinqi və koordinasiyası üzrə görüş keçirilib.

Görüşdə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin və Dövlət Radiotezliklər İdarəsinin (DRİ) nümayəndələri ilə yanaşı İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) radiospektr idarəçiliyi şöbəsinin aparıcı mütəxəssisi Elvin Muradzadə iştirak edib.

Birgə radio monitorinqlərin nəticələrinə əsasən, hər iki tərəfdə televiziya və radio yayımlarının koordinasiya şərtlərinə uyğun həyata keçirildiyi və hər hansı maneə təsirinin olmadığı müəyyən edilib. Mobil rabitə şəbəkələrinin tənzimlənməsi ilə bağlı hər iki ölkənin operatorları tərəfindən müvafiq tədbirlər görülsə də, əlavə texniki tənzimləmə işlərinin görülməsi barədə razılıq əldə olunub.

Görüşdə Azərbaycan Respublikası ərazisində radio yayım şəbəkəsinin genişləndirilməsi üçün maliyyə vəsaitinin ayrılması haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq Sərəncamına əsasən, sərhədyanı ərazilərdə quraşdırılmış FM radio yayım stansiyalarının maneəsiz istismarı məqsədilə Gürcüstanla koordinasiya işlərinin həyata keçirilməsi müzakirə edilib.

DAB+ standartlı rəqəmsal radio yayımına keçidlə əlaqədar respublikanın qərb və şimal qərb bölgələrində quraşdırılacaq DAB+ standartlı rəqəmsal radio yayım stansiyalarının da tezliklərinin ilkin koordinasiyası həyata keçirilib.

Müzakirələr zamanı 5-ci nəsil (5G) texnologiyasına keçidlə əlaqədar hər iki ölkədə aparılan işlər və mobil operatorlara ayrılmış radiotezliklər və onlardan istifadə şərtləri barədə təcrübə mübadiləsi aparılıb.

Bu gün Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) media nümayəndələri üçün “Azərbaycanda telekommunikasiya sahəsində tənzimləmə: layihələr və planlar” adlı təlim keçirilib.

Tədbiri giriş sözü ilə rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat nazirinin müşaviri Rəşad Bayramov açıb. Nazirlik rəsmisi media ilə münasibətlərin şəffaf qurulmasında maraqlı olduqlarını və bu istiqamətdə təlimlərin davamlı keçirildiyini vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, İKTA-nın təşkil etdiyi bu görüş Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi və onun tabeli qurumları ilə medianın münasibətlərinin möhkəmlənməsi baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir və belə görüşlərin davamlı olması arzuolunandır.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin İdarə Heyətinin sədri Nail Mərdanov isə çıxışında qurumun qısa müddətdə gördüyü işlərə toxunub və həyata keçirilən layihələr haqqında geniş məlumat verib.

İKTA sədri bildirib ki, agentlik tərəfindən ölkəmizdə internet telekommunikasiya xidməti sahəsində tənzimləyici çərçivənin hazırlıq səviyyəsinin təhlili aparılaraq ümumilikdə 60 sual araşdırılıb.

Təhlil zamanı bir sıra beynəlxalq reytinq cədvəllərinin indikatorlarından istifadə edilməklə hər bir sual üzrə onun əhatə olunma vəziyyəti qiymətləndirilib. Eyni zamanda qiymətləndirilmədə istifadə olunmuş mənbələr göstərilib.

Nail Mərdanov əlavə edib ki, cədvəlin hazırlanmasında məqsəd ölkəmizdə internet telekommunikasiya xidməti sahəsinin tənzimləyici çərçivəsinin mövcud statusu barədə geniş auditoriyanın məlumatlandırılması və maarifləndirilməsində  etibarlı mənbələrə əlçatanlığını təmin etməkdir. Təhlildən müvafiq predmet üzrə biznes bələdçisi kimi istifadə oluna bilər.

İKTA rəhbəri qurumun rəsmi saytında yerləşdirilən təhlil ətrafında təkliflərə və müzakirələrə açıq olduqlarını bəyan edib.

Agentlik sədrinin sözlərinə görə, tənzimləyici qurumun əsas məqsədi istehlakçı hüquqlarının qorunması ilə yanaşı telekommunikasiya və poçt rabitəsi sahəsində ədalətli şəffaf mühitin formalaşdırılmasıdır. Bu istiqamətdə isə hökumətə müxtəlif təkliflər verilib. Eyni zamanda “Elektron kommunikasiya haqqında” qanun layihəsi də hazırdır və müxtəlif dövlət qurumlarında müzakirə mərhələsindədir. Yeni qanunun qəbulu telekommunikasiya sektorunda yeni və innovativ yanaşmanın tətbiqinə şərait yaradacaq. Nəticədə həm istehlakçı, həm operator və provayderlər, həm də tənzimləyici qazanacaq.

Qarşılıqlı diskussiya şəraitində keçirilən görüşdə media nümayəndələrinin sualları cavablandırıldı.

Ümumdünya Poçt İttifaqı (ÜPİ) sentyabrın 16-17-də Türkiyənin paytaxtı Ankara şəhərində Avropa və Mərkəzi Asiya ölkələrini əhatə edən Regional Strateji Forum keçirib.

Tədbirdə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) və “Azərpoçt” MMC-nin təmsilçiləri iştirak ediblər. İKTA-nı Poçt rabitəsi şöbəsinin müdiri Vüqar Səmədov təmsil edib. 

Forumun məqsədi ÜPİ-nin 2026-2029-cu illər üzrə nəzərdə tutulan strategiya sənədinin dövlət rəsmiləri, tənzimləyici qurumlar və poçt operatorları ilə müzakirəsini təşkil etmək, region ölkələrində ən son texnoloji həllərin tətbiqi və əməkdaşlığın genişləndirilməsi ilə bağlı fikir mübadiləsi aparmaq olub.

Azərbaycan nümayəndələri tədbir çərçivəsində ÜPİ-nin Baş direktoru Masahiko Metoki, Türkiyənin Poçt və Teleqraf Təşkilatının rəhbəri Hakan Gültenlə də görüşüblər. Görüşlərdə ÜPİ-nin təqdim etdiyi strategiya, eyni zamanda Azərbaycanın ÜPİ və Türkiyə ilə poçt rabitəsi sahəsindəki əməkdaşlığının genişləndirilməsi imkanları müzakirə edilib.

ÜPİ-nin müəyyən etdiyi proqrama əsasən, iyun-sentyabr aylarında müxtəlif regionlarda belə forumlar təşkil edilib. Asiya və Sakit Okean regionunu əhatə edəcək sonuncu tədbir sentyabrın 25-26-da Monqolustanın Ulan-Bator şəhərində keçiriləcək. 

Azərbaycan Respublikasının telekommunikasiya və poçt  sahəsində tənzimləyici qurumu olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) tərəfindən 2023-cü ilin noyabr ayında yaradılan “E-Şikayət” sistemi üzərindən edilən vətəndaş müraciətlərinin sayı və dinamikası artmaqdadır.

İnternet telekommunikasiya xidməti göstərən operator və provayderlərin də təklifləri nəzərə alınmaqla təkmilləşdirilən bu platforma üzərində hər bir operator və provayderin şəxsi kabineti var. İstehlakçılardan daxil olan şikayətlər birbaşa operator və provayderlərin şəxsi kabinetlərində əks olunur. Agentlik isə xidmət üzərindən prosesləri izləmək və təhlil etmək imkanı əldə edir.

2023-cü ilin oktyabr ayında operator və provayderlər, 2024-cü ilin mart ayında isə poçt (karqo) rabitəsi operatorları tərəfindən xidmətdən istifadənin effektivliyinin artırılması üçün “E-Şikayət” elektron xidməti üzrə təlimlər keçirilib. Eyni zamanda “E-Şikayət” sistemi üzrə operator, provayderlər və poçt rabitəsi operatorları üçün təlimatlar hazırlanıb. İstehlakçılardan operator və provayderlərə  ünvanlanmış şikayətlərin son statusunu izləmək üçün Agentlik tərəfindən onlayn rejimdə mütəmadi yenilənən şikayətlərin izləmə sistemi qurulub.

2024-cü il avqustun 1-nə olan məlumata görə, “E-Şikayət” platformasına 1362 müraciət daxil olub. Bu da gün ərzində orta hesabla 6 müraciət deməkdir. Həmin müraciətlərdən 1328-i telekommunikasiya, 34-ü isə poçt rabitəsi sahəsi ilə bağlı olub.

Şikayətlərin dövrlər üzrə artım tempi sistemin zaman keçdikcə daha da aktuallaşmasına və istifadəçilərlə operator və provayderlər arasında körpü rolu oynamasına səbəb olub.

Telekommunikasiya sahəsində (ümumilikdə 4 sahə  –  “İnternet telekommunikasiya xidmətləri  (GPON, ADSL və s.)”, “Mobil internet”, “Mobil rabitə” və “Telefon rabitəsi”), 91  operator və provayderin şəxsi kabinetinə şikayətlər daxil olub. Şikayətlərin 63,4%-i sabit internet xidmətlərini əhatə edir. Mobil rabitə barəsində olan şikayətlər 22,9%, telefon rabitəsi barədə olan şikayətlər 11,2% və mobil internet barəsində olan şikayətlər isə yerdə qalan 2,5%-i təşkil edir.

Şikayətlər xarakterinə görə müxtəlif mövzular üzrə qruplaşdırılıb. “İnternet telekommunikasiya xidmətləri  (GPON, ADSL və s.)” üzrə ən geniş yayılmış “Xidmət keyfiyyəti ilə bağlı” şikayətlərdir. Bu xarakteristikaya malik şikayətlər ümumi şikayətlərin 19,8%-ni əhatə edir. İkinci yerdə 18,8%-lə “Xidmətin işləməməsi ilə bağlı” şikayətlərdir. “Əməkdaşlardan və ya xidmətdən narazılıq” və “İnfrastrukturla əlaqəli şikayətlər” alt kateqoriyaları üzrə şikayətlərin həcmi 6,6%-ə bərabər olmaqla ilk üçlüyü tamamlayır. Bu dörd xarakteristika üzrə daxil olan şikayətlər ümumi şikayətlərin 51,8%-ni təşkil edir.

Platforma üzərindən daxil olan şikayətlərin çoxluğuna görə “Mobil rabitə” kateqoriyası ikinci yerdə qərarlaşıb. Belə ki, vətəndaş şikayətləri daha çox “Operator dəyişdirmə (nömrə daşıma)” (9,7%), “Operator və ya provayderin ümumi fəaliyyətindən narazılıq” (4,1%) və “Xidmətin keyfiyyəti ilə bağlı şikayət” (3,4%) alt kateqoriyalarını əhatə edir.

“Telefon rabitəsi” sahəsi üzrə “Xidmətin işləməməsi ilə bağlı” (5%), “Əməkdaşlardan və ya xidmətdən narazılıq” (1,7%) və “İnfrastrukturla əlaqədar” (1,4%) alt kateqoriyaları bu kateqoriya şikayətlərinin ilk üçlüyünü təşkil edir.

“Mobil internet” sahəsi üzrə şikayətlərdə “Operator və ya provayderin ümumi fəaliyyətindən narazılıq” (1,1%) və “Xidmətin işləməməsi ilə bağlı şikayətlər” (0,6%) alt kateqoriyaları ilk iki yeri tutur. Bu qrupda ən çox şikayət olunan 3-cü alt sahə isə “Ödənişlərlə, korreksiya ilə bağlı şikayət (faktura alınma)” (0,4%) bölməsidir.

Şikayətlərin coğrafiyasına gəldikdə, 48% müraciət Bakı şəhərindən edilib. Eyni zamanda Abşeron – Xırdalan üzrə şikayətlərin payı 7,9%, Sumqayıt şəhəri üzrə 3,8%, Cəlilabad rayonu üzrə 3,5%, Lənkəran rayonu üzrə isə 3,1% təşkil edib. Belə ki, Agentliyə daxil olan şikayətlərin ümumilikdə 66,3%-i bu 5 ərazi vahidinin payına düşüb. Digər ərazi vahidlərinin hər biri üzrə müraciətlərin faiz göstəricisi 3%-dən aşağıdır. Amma ümumilikdə müraciətlərin 33,7%-ni təşkil edir.

Cari ilin aprel ayından etibarən “E-Şikayət” sistemi vasitəsilə poçt (karqo) rabitəsi operatorları ilə bağlı müraciətlərin qəbuluna da başlanıb. Belə ki, qısa zamanda bu istiqamətdə 34 müraciət daxil olub. Həmin müraciətlərin 82,4%-i sürətli poçt rabitəsi xidmətləri üzrə, 17,6%-i isə universal poçt rabitəsi xidmətləri üzrə olub.

Müraciətlərin təhlili onu göstərir ki, “E-Şikayət” sisteminə daha çox kişilər müraciət edir. Belə ki, ümumi şikayətlərin 86,9%-i kişilər, 13,1%-i isə qadınlar tərəfindən edilib.

Telekommunikasiya sahəsində edilən şikayətlərin 87,6%-i kişilərə, 12,4%-i qadınlara məxsusdur. Poçt rabitəsi sahəsindəki şikayətlərə diqqət etsək, burada kişi və qadınların nisbətinin bərabərliyə daha yaxın olduğunu görərik. Belə ki, qeyd edilən sahədə müraciət edənlərin 58,8%-i kişi olduğu halda 41,2% şikayətçi qadındır.

Qeyd edək ki, tənzimləyici qurumun monitorinq və hesabatlılıq mexanizmi işə düşdükdən sonra qeyd edilən kateqoriyalar üzrə vətəndaşların narazı qaldıqları məqamlar məlum olub. Qarşıdakı dövrlərdə aparılacaq müqayisəli təhlillər isə xidmət keyfiyyətinin artırılmasının və narazılıq yaradan məsələlərin aradan qaldırılması üzrə atılan addımların effektivliyinin hansı dərəcədə olduğunu müəyyən etməyə imkan yaradacaq.

İyulun 24-də “Radisson Baku” hotelində “Dünya Bankı Qrupunun “Business Ready” hesabatının “Kommunal xidmətlər (internet)” indikatoru ilə bağlı müvafiq sahədə təkmilləşmələrin və kommunikasiyanın həyata keçirilməsinə dair 2024-cü il üzrə Yol Xəritəsi”nin təqdimatı keçirilib.

Biznes mühiti və beynəlxalq reytinqlər üzrə Komissiyanın Katibliyinin rəhbəri Vüsal Şıxəliyev çıxış edərək müvafiq Yol Xəritəsinin 3 əsas sütundan ibarət olmaqla, internetə qoşulma üzrə normativ hüquqi bazanın daha da təkmilləşdirilməsi, internetin təhlükəsizliyi, tariflər və qoşulma tələblərinin şəffaflığı, kommunal xidmət təminatçılarının qarşılıqlı fəaliyyəti, planlaşdırılan internet kəsintilərinin öncədən bəyan edilməsi və digər əsas istiqamətlərdə 20-dən çox tədbirin icrasının nəzərdə tutulduğunu diqqətə çatdırıb.

Biznes mühiti və beynəlxalq reytinqlər üzrə Komissiyanın “İnternetə qoşulma və internet infrastrukturu” işçi qrupunun rəhbəri, rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat nazirinin müavini Şahin Babayev çıxışında bildirib ki, sözügedən işçi qrupu tərəfindən “Business Ready” hesabatının “Kommunal xidmətlər (internet)” indikatorunun bir sıra komponentləri əsasında təhlillər və diaqnostika aparılıb, həmin təhlillərin və müvafiq təkliflərin əsasında isə Yol Xəritəsi hazırlanıb.

Nazir müavini qeyd edib ki, Yol Xəritəsinin həyata keçirilməsində maraqlı tərəf olaraq biznes və ictimaiyyət nümayəndələrinin məlumatlandırılması, onların islahatların hazırlanması və həyata keçirilməsi prosesində aktiv iştirakı və rəylərin təqdim olunması üçün əlverişli imkanların yaradılması bu sahədə görüləcək kompleks tədbirlərin səmərəliliyinin artırılmasına xidmət edəcək.

Çıxışlarda sözügedən Yol Xəritəsinin əhəmiyyəti və icrasına dair qarşıda duran vəzifələr tədbir iştirakçılarının diqqətinə çatdırılıb.

Məlumat üçün bildirək ki, sözügedən Yol Xəritəsi Biznes mühiti və beynəlxalq reytinqlər üzrə Komissiyanın sədri tərəfindən 9 iyul 2024-cü il tarixində təsdiq edilib.

Eyni zamanda qeyd edək ki, Komissiyanın “İnternetə qoşulma və internet infrastrukturu” işçi qrupuna rəhbərliyi Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi həyata keçirir.

İnternet xidmətləri üzrə bazarın inkişafı biznes mühitinin əlverişliliyinə imkan yaradan sahələrdən biridir.

2023-cü ildə İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) tərəfindən bu sahə üzrə davamlı olaraq bazarın iştirakçıları ilə sorğular keçirilib, beynəlxalq təcrübənin təklif etdiyi meyarlardan istifadə edilərək məlumat bazası formalaşdırılıb və biznesin inkişafı baxımından təqdim olunan xidmətlərin keyfiyyət analizi aparılıb.

2023-cü ilin ikinci və dördüncü rübləri üzrə ən çox abunəçi sayına malik ilk 30 internet xidmət təchizatçısından (İSP) sorğular vasitəsilə məlumatlar toplanılıb. Qeyd olunan sorğu 12 sualı ehtiva edir və İSP-lərin təqdim etdiyi xidmətlərin fərqli məqamlarını dəyərləndirməyə imkan verir.

Sorğuda əhatə edilən 18 İSP-dən məlumatlar hər iki rüb üzrə toplanılıb. Hədəf olaraq seçilmiş İSP-lər abunəçi bazası üzrə müqayisəli götürdükdə internet bazarının 90,7%-ni, başqa sözlə, 1,7 milyon çox abunəçini əhatə edir. Sorğuda aşağıdakı suallar təqdim olunub:

1. Tariflər onlayn dərc olunurmu?
2. Tarif dəyişiklikləri öncədən bildirilirmi?
3. İnternetə qoşulma şərtləri onlayn dərc olunurmu?
4. İnternet kəsintiləri onlayn dərc olunurmu?
5. Onlayn şikayət mexanizmi varmı?
6. Sorğularda iştirak edənlərin cinsi soruşulurmu?
7. İnfrastrukturun Coğrafi İnformasiya Sistemi (CİS) varmı?
8. Onlayn müraciətlə qoşulmaq olurmu?
9. E-müraciətləri onlayn izləmək olurmu?
10. Qoşulma haqqını onlayn ödəmək olurmu?
11. Abunəlik haqqını onlayn ödəmək olurmu?
12. Tariflər xərclərə əsasən təyin olunurmu? 
13.  
14. ABUNƏÇİ SAYINA GÖRƏ BÖLGÜ 

15. 

1.1 qrafiki 2023-cü ilin 2-ci rübündə verilmiş cavabların abunəçi sayına görə bölgüsünü təqdim edir.

Qrafikdən aydın şəkildə görünür ki, 7 xidmət abunəçilərin mütləq əksəriyyəti üçün əlçatandır. Bu xidmətlər onlayn şəkildə tariflərin paylaşılması, xidmətə qoşulma şərtlərinin onlayn dərc olunması, onlayn şikayət mexanizminin mövcudluğu, onlayn müraciətlə xidmətə qoşulma və tarif dəyişikliklərinin əvvəlcədən bildirilməsidir. Əlavə olaraq, ödəniş məsələsinə gəldikdə isə abunəçilər həm qoşulma haqqını, həm də abunəlik haqqını onlayn şəkildə ödəyə bilirlər.

1.2 qrafikində isə 2023-cü ilin 4-cü rübü üzrə məlumatlar əks olunub. Qrafiki nəzərdən keçirsək, görərik ki, 2023-cü ilin 2-ci rübü ilə müqayisədə yalnız bir xidmətdən başqa (onlayn sorğularda cinsi mənsubiyyətin soruşulması), digərləri üzrə artım olub. İkinci rüb üzrə müsbət cavab alınan xidmətlər yenə də yüksək müsbət cavab alıb. Ən çox artım internet kəsintilərinin onlayn şəkildə dərc olunması və tariflərin xərclərə əsasən müəyyən olunması bəndlərində qeydə alınıb. Qeyd olunan son iki xidmət üzrə abunəçi bazasında, götürdükdə, 90%-dən artıq abunəçinin bu xidmətlərdən istifadəsi mümkün olub. Nəticə etibarilə isə 4-cü rüb üzrə abunəçilərin əksəriyyəti üçün əlçatan olan xidmətlərin sayı artaraq 9-a çatıb. Rüblər üzrə əldə edilmiş məlumatların müqayisəsi artımın səbəbini aydın göstərir. Belə ki, hər iki rüb üzrə sorğuda iştirak etmiş İSP-lərin 6-da müsbət cavablandırılan sualların sayı artıb. Bu, hər iki rüb üzrə sorğuda iştirak edən İSP-lərin 1/3-i deməkdir.

Qeyd olunan tendensiyaların 2024-cü ildə də vəziyyətini araşdırmaq üçün İKTA tərəfindən həm İSP-lərlə fərdi qaydada, həm də müvafiq sorğuları davam etdirməklə internet bazarının biznesə əlçatanlığının təhlili tədbirləri davam etdiriləcək.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) tərəfindən ümumilikdə 6 yeni telekommunikasiya operator və provayderi uçota alınıb.

Belə ki, “Aznet technologies” QSC, “Alnet”, “Profib”, “Volt internet”, “Sfera net” və “Caspian İT services” MMC-lərin müraciəti əsasında onların uçota alınması həyata keçirilib.

Həmçinin “Proksi fiber” və “Avirtel” MMC-lərin müraciətləri əsasında operator və internet provayder kimi fəaliyyətlərini dayandırmaları səbəbindən uçotları ləğv edilib. Bununla da uçota alınan telekommunikasiya operator və provayderlərinin sayı 163-ə çatıb.

İKTA bir daha bəyan edir ki, uçota durmayan operator və provayderlər, o cümlədən host provayderlər “Elektron hökumət” portalında bu link vasitəsilə autentifikasiyadan keçərək uçota durmaq üçün ərizə göndərməlidirlər. Uçota durma qaydalarının pozulması İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 370-1-ci maddəsinə əsasən inzibati məsuliyyətə səbəb olur.

Uçota alınma bu sahənin hesabatlılıq səviyyəsini, eləcə də tənzimləmə imkanlarını genişləndirir. Eləcə də genişzolaqlı internetə çıxış səviyyəsinin maksimum həddə çatdırılması üçün inkişaf konsepsiyalarının və məqsədli proqramların hazırlanmasında istifadə olunur. Həmçinin istehlakçılar və tənzimlənən subyektlər arasında münasibətlərin inkişaf etdirilməsi, xidmət bazarlarının təhlil edilməsi, onların formalaşdırılması və şəffaflığın təmin edilməsi istiqamətində mühüm rol oynayır.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

GSMA 2023-cü il üçün “Mobile Connectivity Index” hesabatını dərc edib. Sənəd 173 ölkə üzrə dünya əhalisinin 99%-nin mobil internetə qoşulması üzrə göstəriciləri əhatə edir.

Hesabata görə, ölkəmiz ötən il mobil internetə qoşulma üzrə 69,33 indeks xalı toplayıb. Bu da 2022-ci illə müqayisədə artım deməkdir.

Həmçinin müəyyən edilib ki, qurum tərəfindən 2022-ci il üzrə Azərbaycanla bağlı göstəricilərin hesablanmasında yanlışlığa yol verilib, nəticədə həmin il üçün ölkəmizin indeks xalı 61,2 müəyyən edilib. 

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) rəsmi müraciəti əsasında hesablamalar yenidən aparılaraq yanlışlıq aradan qaldırılıb. Beləliklə, Azərbaycanın 2022-ci il üzrə nəticələri 66,63 xala yüksəldilib.

Eyni zamanda 2023-cü ilin göstəricilərinə görə, Azərbaycan “Mobile Connectivity Index” üzrə “Keçid” (Transitioner) qrupundan, “İnkişaf etmiş” (Advanced) qrupuna daxil edilib.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt rabitəsi üzrə tənzimləyici qurumu olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi yanında İctimai Şuranın üzvləri ilə görüş keçirilib.

Görüşdə çıxış edən İKTA sədri Nail Mərdanov rəhbərlik etdiyi qurumun gördüyü işlər və gələcək fəaliyyəti haqqında məlumat verib.

İKTA sədri əlavə edib ki, Agentlik qısa müddətdə 5 elektron xidmət istifadəyə verib və həmin xidmətlər telekommunikasiya sahəsində fəaliyyət göstərən operator və provayderlərin, həmçinin poçt operatorlarının fəaliyyətinin səmərəliliyinin artırılmasına xidmət edir.

Görüşdə çıxış edən İctimai Şura sədri Siruz Abasbəyli və Şura üzvləri İKTA-nın fəaliyyətini izlədiklərini, təqdim edilən elektron xidmətlərin, xüsusən də “E-Şikayət” sisteminin əhatə dairəsinin genişləndirilməsinin vacibliyini vurğulayıblar.

Sonda səmərəli əməkdaşlığın davamlı olması üçün belə görüşlərin mütəmadi keçirilməsi qərara alınıb.

Azərbaycanın telekommunikasiya sahəsində tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) Elektromaqnit sahəsinin (EMS) insan sağlamlığına potensial təsiri mövzusunda ətraflı araşdırma aparıb. Araşdırmalar zamanı Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı (İTU), Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST), Qeyri-İonlaşdırıcı Radiasiyadan Mühafizə üzrə Beynəlxalq Komissiya (ICNIRP), Elektrik və Elektron Mühəndisləri İnstitutu (IEEE), Beynəlxalq GSM Assosiasiyası (GSMA) və s. bu kimi nüfuzlu təşkilatların yayımladığı materiallar, o cümlədən beynəlxalq təcrübə təhlil edilib, həmçinin beynəlxalq standartların Azərbaycan Respublikasında tətbiq olunan normalara uyğunluğu öyrənilib.

EMS elektrik və maqnit sahələrinin birləşməsi olub, həm təbii mənbələr tərəfindən, həm də süni mənbələr olan bütün radioelektron vasitələr (REV) tərəfindən ətraf mühitə yayılan elektromaqnit dalğalarının yaratdığı enerji şüalanmalarıdır. EMS-lər intensivliklərinə və tezliklərinə görə, adətən, iki kateqoriyaya bölünürlər: 1. Aşağı, orta və qismən yüksək tezlikli mənbələrdən (görünən işıq tezliklərinə qədər) yayılan qeyri-ionlaşdırıcı şüalanmalar (elektrik xətləri, radiodalğalar, mobil telefonlar, baza stansiyaları, “Wi-Fi” modemlər, mikrodalğalı sobalar, və s.). Bunlar atomları və ya molekulları ionlaşdıra bilməyən aşağı enerji səviyyələrinə görə insan sağlamlığına və ətraf mühitə təsirsiz hesab olunur; 2. Daha yüksək tezlikli mənbələrdən (ultrabənövşəyi şüalar və daha yüksək) yayılan ionlaşdırıcı şüalanmalar (günəş radiasiyası, rentgen aparatları, atom radiasiyası və s.) atomları və ya molekulları ionlaşdıraraq potensial olaraq hüceyrə və DNT zədələnməsinə səbəb ola bilir. 

Spektrin yüksək hissələri saniyədə milyardlarla dövrə qədər tezliklərə malik olan ionlaşdırıcı şüalanmaların tibdə, nüvə enerjisində və digər sahələrdə istifadəsi diqqətlə idarə olunur. Qeyri-ionlaşdırıcı elektromaqnit spektrinin orta hissəsində isə hər gün televiziya, radio, mikrodalğalı sobalar, baza stansiyaları, mobil telefonlar və digər radio texnologiyalar üçün istifadə etdiyimiz radiotezliklərdən yayılan elektromaqnit sahələri mövcuddur. Belə qeyri-ionlaşdırıcı radiodalğalar insan sağlamlığı və ətraf mühit üçün təsirsiz hesab edilir. Lakin belə radiodalğaların yaratdığı EMS-nin təsiri də şüalanmaya məruz qalma intensivliyindən, tezliyindən, müddətindən, həmçinin mənbənin gücündən və mənbəyə olan məsafədən asılı olaraq dəyişə bilər.

Bu səbəbdən istehsal olunan avadanlıqlar uzun müddət laboratoriya şəraitində yoxlanılır, beynəlxalq standartlara uyğunluqları gözlənilməklə, texniki uyğunluq sertifikatları ilə təmin olunurlar. Bu tip avadanlıqların istismarı texniki normalara uyğun aparılmalı, istismar qaydalarına ciddi riayət olunmalı, dövri olaraq texniki spesifikasiyaları yoxlanılmalıdır. İstismar norma həddindən artıq olduqda isə, bu amillərdən asılı olaraq kifayət qədər yüksək səviyyədə və uzun müddət EMS təsirinə məruz qalındığı halda radiodalğaların yaratdığı enerji sahələri insanlarda bədən hərarətinin müəyyən qədər yüksəlməsinə yol aça bilər. 

      Bunları nəzərə alaraq, ÜST 1996-cı ildə başlatdığı beynəlxalq EMS layihəsı çərçivəsində 0-300 QHs tezlik diapazonunda EMS təsirinə məruz qalmanın sağlamlığa təsirlərini araşdıraraq risklərin qiymətləndirilməsini həyata keçirir və vaxtaşırı bununla bağlı hesabatlarını dərc edir. ÜST 5G kimi yeni texnologiyaların tətbiqi zamanı və ictimai sağlamlıqla bağlı daha çox elmi nəticələr əldə olunduqca EMS təsirinə məruz qalmanın potensial sağlamlıq riskləri ilə əlaqədar elmi araşdırmalarını davam etdirir. Hazırda əsasən iki beynəlxalq təşkilat – Qeyri-İonlaşdırıcı Radiasiyadan Mühafizə üzrə Beynəlxalq Komissiya (ICNIRP) və Elektrik və Elektron Mühəndisləri İnstitutu (IEEE) EMS təsirinə məruz qalma limitləri ilə bağlı təlimatlar hazırlayır. Bir çox ölkələr bu təşkilatlar tərəfindən tövsiyə olunan təlimatlara əməl edirlər. Bu təlimatlar 300 QHs-ə qədər bütün radiotezlikləri əhatə edir. Dünyanın əksər ölkələri, o cümlədən Avropa ölkələri əsasən ICNIRP təşkilatının hazırladığı təlimatları qəbul edirlər.

       ICNIRP təşkilatının məqsədi müxtəlif növ qeyri-ionlaşdırıcı şüalanmaya məruz qalma ilə bağlı insan sağlamlığı üçün riskləri araşdırmaq, EMS təsirinə məruz qalmanın məhdudlaşdırılması üçün beynəlxalq təlimatları hazırlamaq və belə təsirlərdən mühafizə ilə bağlı digər məsələləri həll etməkdir. ICNIRP absorbasiya olunmuş (udulmuş) enerjini qiymətləndirmək üçün 100 kHs – 30 MHs aralığında Sahə gərginliyi, 30 MHs – 2000 MHs aralığında Sahə gərginliyi və Enerji selinin sıxlığı, 2000 MHs – 300 QHs aralığındakı tezliklər üçün isə sadəcə Enerji selinin sıxlığı göstəricilərinin ölçülməsini tövsiyə edir. Həmçinin BTİ-nin Radiokommunikasiya sektoru və Radio Rabitə Bürosu radiotezlik təyinatlarını müəyyən edirlər, BTİ-nin Telekommunikasiya və standartlaşdırma sektoru, ETSI (Avropa Telekommunikasiya Standartları İnstitutu) və 3GPP (3-cü Nəsil Tərəfdaşlıq Layihəsi) kimi standartlaşdırma qurumları, o cümlədən radio avadanlıqlar və son istifadəçi cihazları istehsalçıları da beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən müəyyən edilmiş EMS təsirinə məruzqalmanın maksimum səviyyələri üzrə standartlara, təlimatlara və tövsiyələrə uyğunluğu təmin edirlər. BTİ hazırladığı EMS Bələdçisini BTİ-nin 6 rəsmi dilində nəşr edir, həmçinin elektromaqnit sahələrinin ölçülməsi, monitorinqi və EMS təsirinin azaldılması vasitələrinə dair tövsiyələr hazırlayır. BTİ, eyni zamanda EMS-nin insan sağlamlığına təsiri ilə bağlı ITU-R SM.2452-0 nömrəli hesabat hazırlayıb. Hesabatda ICNIRP tövsiyələri bir çox inkişaf etmiş ölkələrin telekommunikasiya sahəsində tənzimləyici qurumları tərəfindən normativ hədlər olaraq qəbul olunub.

İctimaiyyət üçün tövsiyə olunan beynəlxalq SAR (Spesifik Absorbasiya Nisbəti) həddi 10 q kütlədə ölçülən 2 Vt/kq-dır. Ancaq ICNIRP təşkilatının son təlimatlarına əsasən, 2 QHs-dən yuxarı radiotezliklərdə elektromaqnit dalğasının bioloji toxumaya nüfuzetmə dərinliyi aşağı olduğuna görə Vt/kq ilə ölçülən ənənəvi SAR dəyəri absorbasiya olunmuş (udulmuş) enerjini qiymətləndirmək üçün istifadə edilə bilməz. Bu halda ən uyğun kəmiyyət Enerji seli sıxlığıdır (Vt/m2). Aşağıdakı cədvəldə 100 kHs – 300 QHs tezlik aralığında bədənin 30 dəqiqə ərzində EMS təsirinə məruz qalma ilə bağlı tövsiyə olunan səviyyələri qeyd olunub.

Texnologiyanın inkişaf tendensiyaları, xüsusilə mobil rabitə sahəsində yeni nəsil texnologiyaların tətbiqi, EMS təsirinə məruzqalma ilə bağlı zaman-zaman müxtəlif suallar doğurub. Bu suallar, adətən, hər on ildən bir təqdim olunan yeni mobil rabitə texnologiyaları fonunda daha da aktuallaşır və müxtəlif çevrələrdə mübahisəli diskussiyalara səbəb olur. Hazırda tətbiqinə yeni başlanılmış 5G texnologiyasının insan sağlamlığına təsiri ilə bağlı da çox sayda müzakirələrə və konspiroloji nəzəriyyələrə rast gəlmək olar. 5G-nin istifadə etdiyi aşağı və orta tezliklər özündən əvvəlki nəsillərdə istifadə olunur və EMS təsiri baxımından heç bir fərq yaratmır. Misal üçün, orta tezlik zolaqları sayılan 3500-3700 MHs tezlikləri uzun illərdir, ölkəmizdə MMDS (Çoxkanallı, Çoxfunksiyalı Paylama Xidməti) texnologiyası ilə naqilsiz Kabel TV yayım xidməti üçün, həmçinin sabit simsiz internet xidməti olan “Wi-Max” və 4G (LTE) üçün istifadə olunur. Millimetrik tezliklər (əsasən 24 QHs-dən başlayır) isə 5G tərəfindən ilk dəfə mobil rabitə sahəsində tətbiq olunmağa başlanılsa da, uzun müddətdir ki, radio rele xətləri, peyk rabitəsi, radar kimi müxtəlif radioxidmətlər tərəfindən istifadə edilməkdədir. Bu tezliklər üzrə EMS təsirinə məruzqalma hallarının insan sağlamlığına mümkün təsirləri ilə bağlı tədqiqatlar uzun illər əvvəl başlayıb. 5G texnologiyalarda istifadə olunan radio dalğalarının təsirinə məruzqalma hallarını tənzimləyən ətraflı beynəlxalq təlimatlar mövcuddur. Məruzqalma hədləri ICNIRP kimi müstəqil elmi təşkilatlar tərəfindən müəyyən edilib və bu hədlər əhalini qorumaq üçün əhəmiyyətli təhlükəsizlik normalarını ehtiva edir. Bu təlimatlar inkişaf etmiş ölkələrdə standart və tənzimləyici qaydalar olaraq geniş şəkildə qəbul edilib və həmçinin ÜST tərəfindən təsdiq olunub.

GSMA təşkilatının dərc etdiyi Elektromaqnit sahələri: Elm və Standartlar adlı hesabatda Amerika Birləşmiş Ştatlarında Mobil Telekommunikasiya Sənayesi Assosiasiyası (CTIA) və Nəzarət, Epidemiologiya və Nəticələr Proqramı (SEER) mobil cihazlardan istifadə ilə beyin xərçəngi arasında hər hansı əlaqənin olub-olmaması barədə statistik məlumatları araşdıraraq maraqlı bir nəticə əldə edib. Son bir neçə onillikdə ABŞ-də mobil telefon abunəçilərinin sayı sürətli şəkildə artıb, 1980-ci illərdə bir neçə min istifadəçidən 2019-cu ilə qədər yüz milyonlarla istifadəçiyə çatıb. Mobil cihaz istifadəsinin genişmiqyaslı artımına baxmayaraq, hər yüz min nəfərə düşən beyin xərçəngi xəstə sayı stabil tendensiya izləyib. Nəticələr xərçəng xəstəliklərinin faktiki olaraq EMS təsiri ilə bir əlaqəsinin olmadığını ortaya çıxarıb.

Mobil cihaz istifadəçiləri və beyin xərçəngi xəstələri tendensiyası

Ölkəmizdə EMS-nin insan sağlamlığına təsiri Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi Kollegiyasının 6 fevral 2015-ci il tarixli 05 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş “Ötürücü radiotexniki obyektlərin yerləşdirilməsinə və istismarına dair sanitariya normaları və qaydaları” ilə tənzimlənir. Bu qaydalar “Sanitariya-epidemioloji salamatlıq haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa uyğun olaraq hazırlanmış, həvəskar və peşəkar radiorabitə, radio yayım, televiziya və radiolokasiya kimi radiotexniki obyektlərin yaratdığı EMS-nin insan sağlamlığına göstərəcəyi mənfi təsirinin qarşısının alınmasına yönəldilib. Sanitariya qaydaları Azərbaycan Respublikasının bütün ərazisində istifadə olunan 30 kHs-300 QHs tezlik diapazonunda işləyən bütün stasionar və səyyar stansiyalara şamil edilir. Ötürücü radiotexniki obyektlərin, avadanlıqların istehsalı, idxalı və istismarı Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi yanında Respublika Gigiyena və Epidemioloji Mərkəzi tərəfindən avadanlığa verilmiş sanitariya-epidemioloji rəyin olduğu halda həyata keçirilir.

Azərbaycan Respublikası ərazisində 30 kHs-300 MHs tezlik diapazonunda işləyən radiotexniki avadanlıqların insan sağlamlığına təsiri ilə bağlı normalar (hədlər) elektrik sahə gərginliyinin effektiv qiymətlərinə görə müəyyən edilir. Ölkə ərazisində 300 MHs-300 QHs tezlik diapazonunda işləyən radiotexniki avadanlıqların insan sağlamlığına təsiri ilə bağlı normalar isə enerji selinin sıxlığının orta qiymətlərinə görə müəyyən edilir.

30 kHs-300 QHS tezlik diapazonlu elektromaqnit sahələrin əhali üçün yol verilən səviyyələri 

Azərbaycan Respublikasında tətbiq olunan “Ötürücü radiotexniki obyektlərin yerləşdirilməsinə və istismarına dair sanitariya normaları və qaydaları” hazırlanarkən daha çox Rusiya Federasiyasında istifadə olunan normalara istinad edilib. Ona görə Azərbaycan Respublikasında müəyyən olunmuş EMS təsirinə məruzqalma normaları Rusiya Federasiyasında qəbul olunmuş normalarla eynilik təşkil edir.

    2-300 QHs tezlik aralığında müəyyən olunan norma Azərbaycan Respublikasında 10 µVt/sm2 olduğu halda, ICNIRP təşkilatının tövsiyə etdiyi norma 1000 µVt/sm² (və ya 10 Vt/m²) göstərici ilə müəyyən edilib. Beləliklə, bu onu göstərir ki, Azərbaycan Respublikasında tətbiq olunan normativlər ICNIRP tövsiyələrindən 100 dəfə daha sərtdir. Başqa sözlə, ICNIRP tövsiyələri olduqca yumşaqdır və bu da onu göstərir ki, mobil operatorlara məxsus baza stansiyalarının işlədiyi tezlik zolaqlarında EMS-nin insan sağlamlığına təsiri tövsiyə olunan norma həddindən çox aşağıdır. Misal üçün, Respublika Gigiyena və Epidemioloji Mərkəzi tərəfindən mobil operatorların istismar etdiyi radiobaza stansiyalarına verilən sanitar-epidemioloji rəylərdə radiodalğa siqnallarının enerji selinin sıxlığı maksimum 1.5 µVt/sm2 olaraq müşahidə edilib. Əksər hallarda isə radiobaza stansiyalarının radiodalğa siqnallarının enerji selinin sıxlığı 0.1 µVt/sm2-0.5 µVt/sm2 arasında dəyişir. Bu isə Azərbaycanda hazırda müəyyən olunmuş normadan ən azı 20 dəfə az göstərici deməkdir.

Avropa İttifaqına üzv dövlətlərdə və Böyük Britaniyada ICNIRP məhdudiyyətlərinin qəbulunda fərqli yanaşmalar mövcuddur. Almaniya, Yaponiya, İngiltərə, Avstraliya, İsveçrə və digər inkişaf etmiş bəzi ölkələr ICNIRP tövsiyələrini və müəyyən etdiyi normativləri (10 Vt/m²) olduğu kimi qəbul etdiyi halda, bəzi ölkələr isə öz normalarını tətbiq edirlər. Misal üçün, Bolqarıstanda qəbul olunmuş norma Azərbaycanla eynidir (10 µVt/sm²). Xorvatiyada bu norma ICNIRP tövsiyəsinin 16%-ni (1.6 Vt/m²), Yunanıstanda 70%-ni (7 Vt/m²) təşkil edir. Türkiyədə isə bu norma ICNIRP tövsiyəsinin təxminən 50%-nə bərabərdir (4.88 Vt/m2).

Beləliklə, Azərbaycan Respublikasında təsdiq olunmuş normalar beynəlxalq standartlarla müqayisədə kifayət qədər sərtdir və mobil rabitə şəbəkələrində qurulan bütün baza stansiyalarının, o cümlədən 5G antenalarının istismarından öncə effektiv şüalanma gücü bu sahəyə nəzarət edən qurumlar tərəfindən ölçülərək insan sağlamlığına təsiri təsdiq edilmiş normalar daxilində olmaları yoxlanılır. Normalara cavab verməyən ötürücülərin istismarı qadağandır. Azərbaycan Respublikası İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 233.2-ci maddəsinə əsasən, ətraf mühitin mühafizəsi məqsədilə elektromaqnit sahələrinin səviyyəsinin, radioaktiv şüalanmanın və başqa zərərli fiziki təsirlərin yol verilə bilən son hədlərinin normativlərinin pozulmasına görə vəzifəli şəxslər iki min beş yüz manatdan üç min beş yüz manatadək məbləğdə, hüquqi şəxslər on min manatdan on iki min beş yüz manatadək məbləğdə cərimə edilir.

İnsanların EMS təsirinə məruzqalma halları fərqli miqyaslarda baş verir. Əgər məruzqalma halları müəyyən olunmuş normalar çərçivəsində və ötürücü radiotexniki cihazlardan uyğun mühafizə məsəfəsində olarsa, bu zaman insan sağlamlığı üçün hər hansı bir təsir yaranmır. Mühafizə məsafəsi avadanlıqların çıxış gücündən, istifadə olunan tezliklərdən, antena və digər texniki parametrlərdən asılı olaraq dəyişir. Bu məsəfələr antenaların yayım istiqaməti nəzərə alınmaqla ICNIRP tərəfindən müəyyən edilmiş aşağıdakı formul ilə hesablanır:

Burada:

d: Mühafizə məsafəsi (metr)

P: Ötürücü radiotexniki cihazın çıxış gücü (Vatt)

G: Anten gücləndirmə əmsalı (dBi)

E: Elektrik sahə gərginliyi (Volt/metr)

Azərbaycanda “Ötürücü radiotexniki obyektlərin yerləşdirilməsinə və istismarına dair sanitariya normaları və qaydaları”, eyni zamanda sanitariya-mühafizə zonası adlanan ötürücü radiotexniki obyekt ilə yaşayış binası arasında əhalinin sağlamlığının qorunması məqsədilə xüsusi ayrılmış zona hesab olunan mühafizə məsafələrini də müəyyən edir. Sanitariya-mühafizə zonası və məhdudiyyət zonası, ötürücü radiotexniki obyektin tərkibində olan bütün mənbələrin yaratdığı elektromaqnit sahələrin cəmləşdirilməsi nəzərə alınmaqla, Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən təsdiq olunmuş metodik göstərişlərə əsasən təyin olunur. Sanitariya-mühafizə zonalarının və məhdudiyyət zonalarının sərhədləri hesablama metodu ilə müəyyən edilir və elektromaqnit sahələrin səviyyələrinin ölçülməsinin nəticələrinə görə dəqiqləşdirilir. Sanitariya-mühafizə zonalarının və məhdudiyyət zonalarının sərhədlərinin müəyyən olunması zamanı binaların konstruksiyalarından, kommunikasiyalardan, elektrik xətlərindən və digər elementlərdən əks oluna bilən ikincili EMS təsirindən qorunmasının zəruriliyi nəzərə alınmalıdır. Həmin təyin olunmuş zonalar yaşayış və digər sosial məqsədlər üçün istifadə oluna bilməz.

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2020-ci il 21 may tarixli 184 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Dövlət və ictimai ekoloji ekspertizanın həyata keçirilməsi qaydası”na uyğun olaraq baza stansiyalarının yaydığı elektormaqnit sahəsinin ətraf mühitə təsiri də ölçülərək qiymətləndirilir. Dövlət ekoloji ekspertizası Azərbaycan Respublikası Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin tabeliyində Dövlət Ekoloji Ekspertiza Agentliyi tərəfindən həyata keçirilir və müvafiq ekoloji ekspertiza rəyi verilir.

Qeyd edək ki, elektromaqnit dalğalarının insan sağlamlığına və ətraf mühitə təsirini qiymətləndirən digər səlahiyyətli qurumlarla yanaşı, müvafiq sahədə tənzimləyici qurum olan İKTA da gələcəkdə qanunvericilik çərçivəsində mülki təyinatlı radiorabitə şəbəkələrində, iş yerlərində və digər qapalı məkanlarda EMS təsirini vaxtaşırı ölçərək riayət edilməli olan hədlərə uyğunluğunun müəyyən edilməsi istiqamətində tədbirlər görməyi planlaşdırır. BTİ-nin tövsiyələrinə və beynəlxalq təcrübəyə uyğun olaraq yaxın gələcəkdə EMS təsirinin riayət edilməli olan hədlərinin, o cümlədən mühafizə məsafələrinin ICNIRP təşkilatının qəbul etdiyi norma və standartlara uyğunlaşdırılması ilə bağlı ictimai müzakirələrin aparılması nəzərdə tutulur. Həmçinin baza stansiyalarının və digər radioötürücülərin qanunvericiliyə uyğun şəkildə quraşdırılması, o cümlədən qəbul edilmiş normalar daxilində fəaliyyət göstərmələri üçün ciddi tənzimləmə və nəzarət mexanizmlərinin yaradılması Agentliyin hədəfləri arasında yer alır.

2024-cü ilin aprel-may aylarında 53 hüquqi və fiziki şəxs tərəfindən ixrac (idxal) nəzarətinə düşən 10 395 ədəd müxtəlif markalı və modelli avadanlıqlara xüsusi icazə verilməsi üçün müraciət daxil olub.

Qanunauyğun olaraq həmin müraciətlər üzrə 10 325 ədəd avadanlığın gömrük rəsmiləşdirilməsinə icazə sənədi verilib.

Eyni zamanda 64 ədəd avadanlıq üzrə edilən müraciətlərdə təqdim edilən sənədlər düzgün tərtib edilmədiyindən düzəliş edilərək yenidən müraciət edilməsi üçün geri qaytarılıb.

Həmçinin 6 ədəd avadanlıq üçün edilən 5 müraciət qanunauyğun olaraq aidiyyəti üzrə baxılma mərhələsindədir.

Qeyd edilən dövrdə hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən 16 adda 364 ədəd avadanlığın mülki dövriyyəsinə xüsusi icazələrin alınması, o cümlədən onlara verilmiş icazələrin ləğvi üçün müraciətlər edilib. Onlardan 349 ədəd avadanlıq üçün edilən müraciətə müsbət cavab verilib, 9 ədəd avadanlığın mülki dövriyyəsinə tələb olunan sənədlər düzgün təqdim edilmədiyi üçün qanunamüvafiq olaraq geri qaytarılıb və verilmiş icazənin ləğvi üçün edilən müraciətlər üzrə 4 avadanlığın xüsusi icazəsi ləğv edilib.

Eyni zamanda 1 müraciət üzrə 2 avadanlığın idxalı ilə bağlı araşdırma aparılır.

Xatırladaq ki, 2024-cü ilin mart ayında Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi yanında İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) tərəfindən “Radioelektron vasitələrə verilən icazələr” (e-permission.icta.az) sistemi istifadəyə verilib. Onlayn sistemin tətbiqi müraciətlərin daha sürətli və effektiv cavablandırılmasını mümkün edib.

Həmçinin bu ilin yanvar-may ayları ərzində “Lisenziyalar və icazələr haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 19.6.4-cü maddəsinə uyğun olaraq 301 müraciət üzrə lisenziyanın alınması üçün təqdim edilən ərizəyə əlavə olunan sənədlərdə göstərilən məlumatların uyğunluğu yerində qiymətləndirilib. Nəticədə 296 ünvanda sürətli poçt xidmətinin göstərilməsi üçün uyğun şərait olduğu müəyyən edilib və həmin müraciətlərə müsbət cavab verilib. Digər 5 müraciətlə bağlı isə müsbət rəy verilməyib.

Bundan əlavə, ölkədaxili telekommunikasiya kanallarının təşkili üzrə 2, məlumatların ötürülməsi (data) xidmətinin təşkili üzrə 1 müraciətə baxılıb. Ölkədaxili telekommunikasiya kanallarının təşkili üzrə 1, məlumatların ötürülməsi (data) xidmətinin təşkili üzrə 1 müraciətə müsbət rəy verilib. Digər müraciət isə sənədlərin təkmilləşdirilməsi məqsədilə təkrar təkmilləşmə üçün mənfi cavablandırılıb. 

Qeyd edək ki, telekommunikasiya və poçt rabitəsi sahəsində tənzimləyici olan İKTA bu sahələrin inkişafı üçün qanunvericilik və nizamnamə çərçivəsində fəaliyyətini davam etdirəcək.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) internet xidmətlərindən istifadə edən istehlakçılar arasında “İnternet xidmətləri üzrə istehlakçı təcrübəsi sorğusu”nun keçirilməsinə başlayıb.

Sorğunun keçirilməsində əsas məqsəd adıçəkilən sektorda xidmət səviyyəsinin və vətəndaş məmnuniyyətinin ölçülməsi, şəffaflığın təmin edilməsidir. Bu səbəbdən agentlik vətəndaşları bu prosesdə fəal olmağa, qarşılaşdıqları çətinlikləri, irad və təkliflərini qeyd etməyə çağırır.

Qeyd edək ki, İKTA 2023-cü ilin əvvəlindən başlayaraq internet telekommunikasiya xidməti göstərən operator və provayderlərin uçotunun aparılmasını həyata keçirir. Agentliyin bu istiqamətdə həyata keçirdiyi fəaliyyət nəticəsində 159 internet provayder və operatorun uçota alınması tamamlanıb. Onu da qeyd edək ki, proses tamamilə rəqəmsal şəkildə “Elektron hökumət” portalında bu link vasitəsilə həyata keçirilir.

Qarşıdakı günlərdə oxşar sorğunun poçt rabitəsi (karqo) xidmətlərindən istifadə edən istehlakçılar arasında da keçirilməsi nəzərdə tutulur.

Xatırladaq ki, ötən ilin sonlarından etibarən İKTA, həmçinin “E-Şikayət” sistemi vasitəsilə telekommunikasiya və poçt rabitəsi (karqo) sahəsində istehlakçı müraciətlərini qəbul edir. İndiyədək bu sistem vasitəsilə 900-ə yaxın vətəndaş müraciəti qeydə alınıb və onların böyük əksəriyyəti qısa zamanda həll edilib.

2024-cü ilin əvvəlindən bu günə qədər Radiotezliklər üzrə Dövlət Komissiyasına 25 müraciət daxil olub.

Onlardan 11-i radiorabitənin təşkili məqsədilə istifadə olunan radiostansiyalar, 4-ü simsiz giriş şəbəkələri, 4-ü gəmilərdə istifadə edilən radio avadanlıqlar, 5-i GNSS (Global Navigation Satellite System) məlumatlarının ötürülməsi üçün radiotezliklərin ayrılması ilə bağlı olub. 1 müraciət isə hüquqi şəxsin adında dəyişikliklə əlaqədar edilib. 

Dövlət Komissiyasının iclasında 19 müraciət müsbət cavablandırılıb və müvafiq icazələr verilib. 5 müraciətçiyə isə alternativ tezlik resurslarından istifadə etmək təklif edilib. 

Bundan başqa, Dövlət Komissiyasının müvafiq qərarları ilə əvvəlki iclaslarda tezliklərin ayrılmasına icazə verilmiş, lakin radiorabitə şəbəkələrinin istifadəsini dayandıraraq könüllü olaraq radiotezlik istifadəsindən “Lisenziyalar və icazələr haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 26-cı maddəsinə uyğun olaraq imtina edən 3 hüquqi şəxs üçün Dövlət Komissiyasının tezlik ayrılması barədə qərarları ləğv edilib. Ümumilikdə 7 ədəd tezlik resursu (radiotezlik nominalı) dövlət resursu kimi geri alınıb.

Həmçinin Dövlət Komissiyasının iclasında “T-DAB (DAB+) standartlı yerüstü rəqəmsal səs yayımı stansiyalarının 174-230 MHs radiotezlik zolağından istifadə şərtləri” təsdiq edilib. 

Qeyd edək ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 2021-ci il 4 may tarixli 2622 nömrəli Sərəncamına əsasən yaradılmış Radiotezliklər üzrə Dövlət Komissiyası radioelektron vasitələrdən və yüksəktezlikli qurğulardan istifadənin səmərəliliyinin artırılması məqsədilə radiotezlik spektrinin bölünməsi və ayrılması sahəsində vahid siyasətin hazırlanmasını, həyata keçirilməsini təmin edir, həmçinin beynəlxalq təşkilatlarda Azərbaycan Respublikası radioxidmət idarələrinin hüquq və mənafelərinin müdafiəsi ilə bağlı işləri təşkil edir.

Nazirlər Kabinetinin 2007-ci il 1 fevral tarixli 22 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş “Radiotezliklərin ayrılması, qeydiyyatı, istifadəsi və ödənişlərin təyin olunması qaydaları”na əsasən, respublika ərazisində istehsal edilən, modernizə və ya idxal olunan, həmçinin istismarı nəzərdə tutulan radioelektron vasitələr üçün radiotezlik zolaqlarının ayrılması məqsədilə hüquqi və fiziki şəxslər yazılı formada Komissiyaya müraciət etməlidirlər.

Əsasnaməyə uyğun olaraq Dövlət Komissiyası nəzdində daimi fəaliyyət göstərən Katiblik yaradılıb. Katibliyin funksiyalarını Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi bilavasitə və tabeli qurumları vasitəsilə həyata keçirir. Katiblik Dövlət Komissiyası iclaslarının keçirilməsi ilə bağlı təşkilati məsələlərin həlli, mülki məqsədlər üçün radiotezliklərin ayrılmasına dair müraciətlər üzrə araşdırma aparılması, müzakirəyə çıxarılacaq məsələlərə aid sənədlərin hazırlanması, iclasların təşkili, nəticələrinin protokollaşdırılması və kargüzarlıq işlərini icra edir. 

Radiospektr idarəçiliyini həyata keçirən İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi İdarə Heyətinin sədri Nail Mərdanov, eyni zamanda Dövlət Komissiyası Katibliyinin rəhbəri funksiyasını yerinə yetirir.

Mayın 22-23-də Rumıniyanın paytaxtı Buxarest şəhərində Şərq Tərəfdaşlığı Ölkələrinin Elektron Rabitə Tənzimləyiciləri Şəbəkəsinin (EaPeReg) növbəti 23-cü plenar iclası keçirilib.

Plenar iclasda Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində fəaliyyət göstərən İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) nümayəndələri  iştirak ediblər.

Tədbirdə 15 ölkənin telekommunikasiya üzrə tənzimləyici qurumu, Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı (BTİ), Avropa Elektron Rabitə Tənzimləyiciləri Qurumu (BEREC) və Avropa Aralıq dənizi Tənzimləyicilər Qrupundan (EMERG) 40-dan çox nümayəndə iştirak edirdi.

İclasda “EaPeReg”in builki sədri Moldova və sədr müavini Rumıniyanın tənzimləyici qurumlarının təmsilçiləri tərəfindən 2024-cü ilin birinci yarısında görülən işlər barədə məlumat verilib. Həmçinin şəbəkənin işçi qrup rəhbərləri tərəfindən görülən fəaliyyətlə bağlı hesabatları dinlənilib. Şəbəkənin İş Planı tədbir iştirakçılarının nəzərinə çatdırılıb.

İclasda, eyni zamanda “EaPeReg”in 2025-ci il üzrə sədrliyi üçün Azərbaycanın namizədliyi irəli sürülüb və bu təşəbbüs iclas iştirakçıları tərəfindən dəstəklənib.

İKTA-nın sədr müavini, sədr vəzifəsini icra edən Nail Mərdanov göstərilən etimada görə iclas iştirakçılarına təşəkkür edərək 2025-ci il ərzində “EaPeReg”in dayanıqlı işinin təmin ediləcəyini bildirib.

Belə ki, şəbəkəyə sədrlik Azərbaycanın telekommunikasiya tənzimləmə institutunun dünya tənzimləyicilər şəbəkəsinə inteqrasiyasını daha da sürətləndirəcək, tənzimləyici mühitin və tənzimləyici mexanizmlərin qurulmasında dünya təcrübəsindən daha yaxından faydalanmağa imkan verəcək.

Daha sonra Agentliyin beynəlxalq əməkdaşlıq üzrə rəsmisi Ravil İsgəndərov çıxış edərək İKTA-nın fəaliyyət istiqamətləri, ölkəmizdə telekommunikasiya sahəsində tənzimləmənin inkişafı, bazar mühitinin formalaşdırılması sahəsində həyata keçirilən işlər və planlar barədə ətraflı məlumat verib.

Tədbirin ikinci günündə İKTA-nın Tənzimləmə departamentinin direktoru Tural Zərbəliyev telekommunikasiya şəbəkələrinin digər infrastruktur obyektlərində yerləşdirilməsi üzrə tənzimləyici çərçivənin  hazırlanması istiqamətində görülən tədbirlər barədə danışıb.

“EaPeReg”in 23-cü plenar iclası çərçivəsində, həmçinin İKTA nümayəndələri Moldova və Rumıniya tənzimləyici qurumlarının rəhbərləri, eləcə də BTİ-nin nümayəndəsi ilə ikitərəfli görüşlər keçiriblər. Görüşlərdə tərəflər arasında təcrübə mübadiləsi və digər istiqamətlərdə əməkdaşlıq məsələləri müzakirə olunub.

Qeyd edək ki, “EaPeReg” 2012-ci ildə “Şərq Tərəfdaşlığı” ölkələrinin elektron rabitə tənzimləyiciləri üçün yaradılmış şəbəkədir. Platformada Azərbaycan, Ermənistan, Gürcüstan, Moldova və Ukrayna iştirakçı ölkələr olaraq fəaliyyət göstərirlər. Rumıniya, Macarıstan, Çexiya, İrlandiya tənzimləyici qurumlarının rəhbərliyi isə fəal şəkildə şəbəkənin işində iştirak edən ölkələrə dəstək verir.

“EaPeReg”in məqsədi regionda rəqabətqabiliyyətli və innovativ elektron rabitə sektorunun inkişafını təşviq etmək üçün bu ölkələrin elektron rabitə tənzimləyiciləri arasında əməkdaşlığı və ən yaxşı təcrübə mübadiləsini asanlaşdırmaqdır. Şəbəkə tənzimləyicilər üçün spektrin idarə edilməsi, genişzolaqlı rabitənin inkişafı və elektron rabitə sahəsində tənzimləyici çərçivələr kimi məsələlər üzrə məlumat və təcrübə mübadiləsi üçün platforma təqdim edir.

Gürcüstanın paytaxtı Tbilisi şəhərində Şərq Tərəfdaşlığı Ölkələrinin Elektron Kommunikasiya Tənzimləyiciləri Şəbəkəsi (EaPeReg) çərçivəsində Spektr Ekspertləri İşçi Qrupunun (SEWG) 17-ci görüşü keçirilib.

Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin və İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) əməkdaşlarının da qatıldığı tədbirdə telekommunikasiya sahəsi ilə bağlı təqdimatlar nümayiş olunub və müvafiq mövzular ətrafında müzakirələr aparılıb.

Beynəlxalq Mobil Telekommunikasiya (IMT) üçün əlavə radiotezlik zolaqlarından istifadə, mobil operatorlar tərəfindən spektrin səmərəli istifadəsinin qiymətləndirilməsi və radiotezliklərin bölüşdürülməsi məsələləri tədbirin əsas müzakirə istiqamətlərini təşkil edib.

Eyni zamanda Ümumdünya Radiorabitə Konfransının (ÜRK-23) nəticələri və ÜRK-27-nin əsas mövzuları, IMT şəbəkələrində xidmət keyfiyyəti (QoS) və bu sahədə ölçmələrin aparılması, o cümlədən coğrafi informasiya sistemləri (GIS) və Genişzolaqlı Xəritələmə qabaqcıl Avropa ölkələrini təmsil edən ekspertlərin diqqətində olub.

Tədbirdə elektromaqnit sahəsinin təsiri (EMS) ilə bağlı Qeyri-İonlaşdırıcı Şüalanmadan Qorunma üzrə Beynəlxalq Komissiyanın (ICNIRP) tövsiyə etdiyi standartların tətbiqi barədə danışılıb.

Həmçinin görüş çərçivəsində Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqının radio reqlamentində müəyyən olunmuş texniki parametrlərə və şərtlərə uyğun olaraq 5G şəbəkələrinin işinin tənzimlənməsi, 5G üçün əsas tezlik zolaqlarının harmonizasiyası, habelə qonşu ölkələrlə radiotezliklərin beynəlxalq koordinasiyası məqsədilə hazırlanmış regional spektr sazişi (RSA) sənədi üçün təqdim olunmuş təkliflərin müzakirəsi aparılıb.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) rəhbərliyi Finlandiyanın “Nokia” və Çinin “Huawei” şirkətlərinin nümayəndələri ilə görüşüb.

Qonaqlara Azərbaycanda telekommunikasiya sahəsində tənzimlənmə və İKTA-nın fəaliyyəti haqqında məlumat verilib. Bildirilib ki, Agentlik yaradılandan sonra qısa müddətdə ölkəmizdə fəaliyyət göstərən 158 internet servis provayderi (İSP) uçota alınıb və onların hesabatlılığı təmin edilib.

“Azərbaycan Respublikasında telekommunikasiya və informasiya texnologiyalarının inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsi”nə uyğun olaraq, ölkəmizdə sabit genişzolaqlı şəbəkədə bir istifadəçinin internetdən orta istifadə sürətinin 2025-ci ildə 50 Mbit/s-yə, 2025-ci ildən sonra isə inkişaf etmiş ölkələr səviyyəsinə çatdırılması nəzərdə tutulub.

İKTA rəsmiləri belə yüksək sürəti təmin etmək üçün isə GPON kimi müasir texnologiyanın tətbiqinin genişləndirilməsi ilə yanaşı, əhali və qeyri-əhalinin istismarında olan son avadanlıqların (modem və s.) keyfiyyətli olmasının da mühüm rol oynadığını qeyd ediblər. Həmçinin son zamanlar bu istiqamətdə vətəndaşlardan gələn şikayətlərin artdığı da diqqətə çatdırılıb. Bildirilib ki, şikayətlərin əsas hissəsi fərdi yaşayış evlərində istismar edilən modemlərin şəbəkəsinin əhatə dairəsinin aşağı olması ilə bağlıdır.

Tövsiyə olunub ki, şirkətlər Azərbaycandakı fəaliyyətlərinin bundan sonrakı mərhələsində bu kimi məsələlərə diqqət yetirsinlər və İKTA bu prosesdə onlara dəstək verməyə hazırdır.

Qonaqlar Azərbaycan telekommunikasiya bazarında uzun müddətdir ki, fəaliyyət göstərdiklərini, son illər ölkəmizdə rəqəmsallaşma sahəsində atılan addımları diqqətlə izlədiklərini bildiriblər. Eləcə də proseslərə dəstək verməyə və bu istiqamətdə İKTA ilə əməkdaşlığı davam etdirməyə hazır olduqlarını qeyd ediblər.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) nümayəndələri Portuqaliyanın tənzimləyici qurumu olan ANACOM-un ev sahibliyi və Şərq Tərəfdaşlığı Ölkələrinin Elektron Kommunikasiya üzrə Tənzimləyicilər Şəbəkəsinin (EaPeReg) birgə təşkilatçılığı ilə Portuqaliyanın paytaxtı Lissabon şəhərində keçirilən seminarda iştirak ediblər.

Tədbirdə İKTA-nı Hüquq və sənədlərlə iş departamentinin direktoru Oktay Məhərrəmov, İnformasiya texnologiyaları departamentinin direktoru İslam Bağırzadə və qurumun beynəlxalq əməkdaşlıq üzrə rəsmisi Ravil İsgəndərov təmsil edib.

Telekommunikasiya sahəsində geoportalların inkişafına həsr edilmiş seminarın keçirilməsində əsas məqsəd genişzolaqlı internet şəbəkələrinin xəritələnməsində təcrübə mübadiləsi aparmaq, həmçinin genişzolaqlı telekommunikasiya şəbəkələrinin yaradılması xərclərinin azaldılması təcrübəsi ilə bağlı müzakirələr təşkil etmək olub.

Bundan əlavə, müzakirələr zamanı genişzolaqlı internet şəbəkəsinin qurulması xərclərinin azaldılması üzrə mövcud təcrübədəki çatışmazlıqların aradan qaldırılmasına xidmət edən “Qiqabit İnfrastruktur Aktı” layihəsinin (GIA) təqdimatı baş tutub. Qeyd edək ki, layihənin məqsədi yüksəksürətli və keyfiyyətli telekommunikasiya xidmətlərinə artan ehtiyacları ödəmək üçün yaradılan Ultra Yüksək Tutumlu Şəbəkələrdən vaxtında və qənaətlə istifadəyə imkan yaratmaqdır.

Tədbir çərçivəsində, həmçinin İKTA rəsmiləri “EaPeReg” Tənzimləyicilərin Müstəqilliyi və Genişzolaqlı İnternetin İnkişafı üzrə Ekspert işçi qrupu üzvlərinin 16-cı görüşündə iştirak edib və Azərbaycanda telekommunikasiya sahəsinin tənzimlənməsi çərçivəsində dəyişikliklər və genişzolaqlı internetin cari vəziyyəti, əldə edilmiş nailiyyətlərlə bağlı müzakirələr aparıblar.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) “az” domeninin əhatə dairəsi və imkanlarının genişləndirilməsi məqsədilə milli inzibatçı ilə müzakirələr aparılıb.

Müzakirələrdə qeyd olunub ki, qısa müddət olmasına baxmayaraq, İSP-lərin və poçt (karqo) xidməti göstərən operatorların hesabatlılığı təmin edilib və adıçəkilən qurumlar rüblük hesabatlarını təqdim edirlər. Bu isə İKTA-ya bazardakı real vəziyyəti təhlil edərək doğru qərarlar verməyə imkan yaradır. Bu baxımdan “az” domeni ilə bağlı milli inzibatçının da hesabatlılığı təqdirəlayiq hesab edilir.

“az” domeni üzrə milli inzibatçı Faiq Fərmanov son illər Azərbaycanda rəqəmsal transformasiya sahəsində böyük irəliləyişlərin baş verdiyini və “az” domeninin idarə edilməsində də rəqəmsallaşmanın əhəmiyyətli olduğunu qeyd edib. Qarşıdakı dövr üçün “az” domeni üzrə istifadəçi məlumatlarının uyğunlaşdırılması məqsədilə elektron hökumət sisteminə inteqrasiyanın planlaşdırıldığını və bu prosesə İKTA-nın da dəstək verə biləcəyini bildirib.

Müzakirələr zamanı qarşıdakı dövr üçün yeni domen adlarında Azərbaycan əlifbasında olan hərflərdən istifadənin nəzərdə tutulduğu və bu istiqamətdə səlahiyyətli tərəflərlə müzakirələrin aparıldığı qeyd edilib. İPv6-ya keçidlə əlaqədar əməkdaşlıq edilməsi də müzakirə predmeti olub.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) bir sıra internet provayderləri ilə görüş keçirilib.

Giriş sözü ilə çıxış edən İKTA sədri vəzifəsini icra edən Nail Mərdanov bildirib ki, görüşün məqsədi Azərbaycanın dünyada internetin sürətinə görə reytinqinin yüksəlməsi üçün xidmət keyfiyyətinin artırılması istiqamətində görüləcək işlərin müzakirəsi və istehlakçı şikayətlərinin azalmasının təmin olunmasıdır.

Natiq bildirib ki, Azərbaycan Respublikasında telekommunikasiya və informasiya texnologiyalarının inkişafına dair Strateji Yol Xəritəsində ölkəmizdə sabit genişzolaqlı şəbəkədə bir istifadəçinin internetdən orta istifadə sürətinin 2025-ci ildə 50 Mbit/s-ə, 2025-ci ildən sonra isə inkişaf etmiş ölkələr səviyyəsinə çatdırılması hədəf indikatoru olaraq müəyyən edilib.

Beləliklə, bu hədəfə çatmaq məqsədilə operator və provayderlərin təqdim etdikləri internet xidmətlərinin sürətlərinin artırılması üçün tədbirlərin görülməsinə dair tövsiyələr verilib. Qeyd olunub ki, optik şəbəkə və eləcə də operator və provayderlərin istifadə etdikləri texniki vasitələr sürət artımına tam olaraq uyğundurlar. Sürət artımının pilot olaraq sınaqdan çıxarılması, nəticələrin İKTA ilə təkrar müzakirə edilməsi təklif olunub.

Görüşdə çıxış edən internet provayderlərin nümayəndələri son zamanlar daşınma xərclərinin, avadanlıqların dəyərinin və infrastruktur qiymətlərinin artırılmasının xərclərin də artmasına səbəb olduğunu qeyd ediblər.

Sürət artımının qiymət artımına təsir etməsi ehtimalının obyektiv araşdırılması məqsədilə operator və provayderlər tərəfindən internet xidmətlərinin tariflərinin necə formalaşması barədə Agentliyə məlumat verilməsi də müzakirə olunub.

Görüşdə, həmçinin telekommunikasiya şəbəkələrinin genişləndirilməsi və xidmət keyfiyyətinin yüksəldilməsində dövlət-özəl tərəfdaşlığı alətlərindən istifadə perspektivləri barədə də danışılıb.

Qarşılıqlı anlaşma şəraitində keçirilən görüşün sonunda problemlərin aradan qaldırılması məqsədilə bu tipli görüşlər, seminar və təlimlərin davamlı keçirilməsi qərara alınıb.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) “E-Şikayət” sisteminin imkanlarını genişləndirir.

Belə ki, artıq vətəndaşlar adıçəkilən sistem üzərindən xidmətindən narazı qaldıqları poçt (karqo) rabitəsi operatorlarından tənzimləyici quruma şikayət edə biləcəklər. Bunun üçün istifadəçilər əvvəlki qaydada müvafiq link vasitəsilə “E-Şikayət” sisteminə  daxil ola  bilərlər. İstifadəçilər “İdentifikasiya nömrəsi ilə” bölməsinə daxil olduqdan sonra avtomatik olaraq “Abunəçi” səhifəsinə yönləndirilirlər. Daha sonra isə vətəndaş üçün avtomatik yaradılmış “Abunəçi kabineti”ndən müraciət və ya şikayəti tənzimləyici qurum olan İKTA-ya ünvanlamaq imkanı əldə edilir.

Qeyd edək ki, hazırda həm də “E-Şikayət” sistemi vasitəsilə internet, telefon rabitəsi, mobil internet və mobil telefon kimi telekommunikasiya xidmətləri üzrə də müraciətlərin qəbulu həyata keçirilir.

“E-Şikayət” sistemindən istifadə ilə bağlı ətraflı məlumatı vizual təlimata nəzər yetirməklə əldə etmək olar. Vətəndaşlar, həmçinin sürətli poçt rabitəsi xidməti göstərən lisenziyalı poçt rabitəsi operatorlarının interaktiv siyahısı ilə İKTA-nın rəsmi saytında tanış ola bilərlər.

Adıçəkilən sistemdə vətəndaşlarla yanaşı, poçt rabitəsi operatorlarının da müvafiq səhifəyə daxil olması üçün imkan yaradılıb. Belə ki, lisenziyalı poçt rabitəsi operatorlarının sistemin idarə olunması üzrə təlimatlandırılmış əməkdaşı müraciət və ya şikayətlə tanış olmaq və onu icra etmək üçün qeyd olunan linkə keçid edərək “ASAN İmza” və ya “SİMA Token” (Elektron İmza) giriş üsullarından birini seçib şirkətin rəsmi səhifəsinə daxil ola biləcək.

Xatırladaq ki, 2023-cü ilin noyabrında yaradılan “E-Şikayət” sistemi üzrə indiyə qədər 600-dən artıq müraciət daxil olub və onların böyük əksəriyyəti müsbət həllini tapıb.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi və Dövlət Radiotezliklər İdarəsinin nümayəndələri Naxçıvan Muxtar Respublikasının Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin nümayəndələrinin iştirakı ilə muxtar respublika ərazisində mobil rabitə siqnallarının, televiziya və FM radio yayımlarının qəbul vəziyyətini radiomonitorinq edib və müvafiq infrastruktura baxış keçirib.
Məqsəd xidmət keyfiyyətinin artırılması, muxtar respublika ərazisində, o cümlədən sərhədyanı ərazilərdə zərərli radiomaneələrin aşkar edilməsi və aradan qaldırılması, həmçinin mobil rabitə  televiziya və FM radio yayım şəbəkələrində qəbulun zəif olduğu yerlərin müəyyən edilərək aidiyyəti qurumlarla birgə optimallaşdırma işlərinin həyata keçirilməsidir.
Nəticədə 3 istiqamətdə (Naxçıvan şəhəri – Şahbuz rayonu, Naxçıvan şəhəri – Ordubad rayonu və Naxçıvan şəhəri – Sədərək rayonu) yerli və xarici mobil operatorların siqnallarının əhatə dairəsi müəyyən edilib. Eyni zamanda yerli və xarici televiziya və FM radio yayımları üzrə müəyyən edilmiş nöqtələrdə radiomonitorinq işləri aparılıb.
Qeyd edək ki, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeli qurumları tərəfindən Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2023-cü il 5 iyun tarixli 3910 nömrəli Sərəncamı ilə təsdiq olunmuş “Naxçıvan Muxtar Respublikasının sosial-iqtisadi inkişafına dair 2023 – 2027-ci illər üçün Dövlət Proqramı”na uyğun olaraq zəruri tədbirlər görülür.
Həmin proqramın 2023 – 2024-cü illər üzrə Təfsilatlı Tədbirlər Planının 8.7.2.1.-ci bəndinə əsasən, Naxçıvan Muxtar Respublikasında fəaliyyət göstərən mobil operatorların telekommunikasiya şəbəkələrinin Mərkəzi Baza Sisteminə inteqrasiyası, muxtar respublikanın yaşayış məntəqələrində mobil infrastrukturun zəif inkişaf edən hissələrinin (şəbəkənin zəif olduğu və ya mövcud olmadığı yerlər) müəyyənləşdirilməsi və keyfiyyətli radio-TV yayımın təmin edilməsi istiqamətində addımlar atılır.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinə (İKTA) fəaliyyətləri barədə məlumat təqdim etməkdən yayınan “Fibernet” və “ButaTelecom.az” MMC-lər cərimələnib.

Belə ki, adıçəkilən provayderlər barəsində Azərbaycan Respublikası İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 370-2.1-ci maddəsinə (telekommunikasiya operatoru və provayderi tərəfindən sorğuların müəyyən edilmiş müddətdə cavablandırılmaması) uyğun olaraq cərimə növündə inzibati tənbeh tətbiq edilməsi haqqında məhkəmə qərarları qəbul edilib. 

İKTA bir daha vurğulayır ki, sahə üzrə məlumatların toplanması telekommunikasiya xidmət bazarlarında təhlillərin aparılması və xidmət bazarlarının formalaşdırılması istiqamətində müvafiq tədbirlərin görülməsində mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

Sorğulara vaxtında, tələb edilən qaydada və ətraflı cavab verməyən və qanunla üzərilərinə qoyulmuş digər öhdəlikləri icra etməyən operator və provayderlərə qarşı qanunvericiliyə uyğun olaraq tədbirlər görülməsi istiqamətində işlər davam etdiriləcək.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) 2023-cü ildəki fəaliyyətinə dair illik hesabatını açıqlayıb.

Hesabatda qurumun ötən il ərzində gördüyü işlər və qarşıdakı dövrdə reallaşdırılması nəzərdə tutulan layihələrdən bəhs edilib.

Məlumat üçün bildirək ki, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2021-ci il 11 oktyabr tarixli 1464 nömrəli Fərmanı ilə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində tənzimləyici qurum təsis edilib. İKTA-nın Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2022-ci il 21 oktyabr tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib və 2022-ci ilin dekabr ayından funksional fəaliyyətə başlayıb.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

5 aprel 2024-cü il tarixində Azərbaycan Respublikası Audiovizual Şurasında İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) nümayəndələri ilə görüş keçirilib.

Görüşdə iki tənzimləyici qurum arasında gələcək əməkdaşlıq perspektivləri, telekommunikasiya sahəsində qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi üzrə fəaliyyət, telekommunikasiya və audiovizual media subyektlərinin fəaliyyətinin tənzimlənməsi sahəsində, habelə audiovizual yayım üçün ayrılan radiotezliklərin istifadəyə ayrılması istiqamətində zəruri kommunikasiyanın qurulması kimi məsələlər müzakirə olunub.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) ölkədə olan operator və provayderlərlə radiotezliklər spektrinin perspektiv istifadə planı müzakirə edilib.

Radiotezliklər üzrə Dövlət Komissiyasının Katibliyinin rəhbəri, Agentliyin İdarə Heyəti sədri vəzifəsini icra edən Nail Mərdanov radiotezliklərdən səmərəli istifadənin təşkili üçün atılan addımlar haqqında məlumat verib.

Natiq bildirib ki, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin müvafiq fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasının Radiotezliklər üzrə Dövlət Komissiyası haqqında Əsasnamə”yə əsasən, Azərbaycan Respublikasının radiotezliklər spektrindən perspektiv istifadə planını və tezlik zolaqlarının ayrılma cədvəlini hazırlamaq və təsdiq etmək Dövlət Komissiyasının vəzifəsi kimi müəyyən edilib.

Nail Mərdanov əlavə edib ki, həmin Əsasnamənin 4.1.4-cü yarımbəndinə əsasən, Azərbaycan Respublikasının radiotezliklər spektrindən perspektiv istifadə planına və tezlik zolaqlarının ayrılma cədvəlinə uyğun olaraq tədbirlər görmək Dövlət Komissiyasının hüququdur.

Diqqətə çatdırılıb ki, Azərbaycan Respublikası Radiotezliklər üzrə Dövlət Komissiyasının 17 yanvar 2022-ci il tarixli iclasının 1 nömrəli protokol qərarı ilə “Azərbaycan Respublikasının radiotezliklər spektrinin perspektiv istifadə planı” təsdiq olunub.

Komissiya rəsmisi əlavə edib ki, radiotezliklərdən səmərəli istifadənin təşkili məqsədilə operator və provayderlər üçün təkliflər hazırlanıb və Komissiyanın qəbul etdiyi perspektiv istifadə planının, həmçinin həmin təkliflərin qısa müddətdə maksimum icrasının təmin edilməsi arzuolunandır.

Görüş zamanı o da bildirilib ki, Dövlət Komissiyasının əsasnaməsindən və perspektiv istifadə planından irəli gələn məsələlərin müzakirəsi davam etdiriləcək.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) rəhbərliyi ölkəmizdə fəaliyyət göstərən beynəlxalq və yerli konsaltinq və hüquq şirkətləri, həmçinin sahibkarlıq birliklərinin nümayəndələri ilə görüşüb. 

Görüşə “KPMG”, “E&Y”, “Deloitte”, Auditorlar Palatası, Azərbaycandakı Amerika Ticarət Palatası (AmCham Azərbaycan), Azərbaycan Sahibkarlar (İşəgötürənlər) Təşkilatları Milli Konfederasiyası (ASK), “Caspian Energy Club”, “MGB Law Office Azerbaijan”, “PMD Group”, “Dentons” və “PSG hüquq” şirkətlərinin təmsilçiləri qatılıblar.

İştirakçılar internet telekommunikasiya xidməti sahəsində tənzimləyici çərçivənin hazırlıq səviyyəsi ilə bağlı məlumatlandırılıb.

İKTA-nın sədri vəzifəsini icra edən Nail Mərdanov giriş sözü ilə çıxış edərək qurum haqqında məlumat verib. O bildirib ki, tənzimləyici çərçivənin hazırlıq səviyyəsinin təhlili qeyd edilən sektordakı real vəziyyəti müəyyənləşdirməyə xidmət edir: “Bu araşdırmalar, eyni zamanda Azərbaycanın bir çox beynəlxalq reytinqlərdə mövqeyinin yaxşılaşdırılması istiqamətində də mühüm əhəmiyyətə malikdir”.

Nail Mərdanov əlavə edib ki, təhlilin aparılmasında bir sıra beynəlxalq reytinq cədvəllərinin 60 indikatorundan istifadə edilib və nəticələr agentliyin rəsmi internet resurslarında yerləşdirilib.

Görüş iştirakçılarının nəzərinə çatdırılıb ki, onlar bu araşdırmaların nəticələrindən müvafiq predmet üzrə biznes bələdçisi kimi istifadə edə bilərlər.

Qeyd olunub ki, rəsmi saytda yerləşdirilən təhlillə, həmçinin Agentliyin səlahiyyət sahələri ilə bağlı təkliflərə və müzakirələrə tam açıqdırlar.

Daha sonra mövzu ətrafında müzakirələr aparılıb. Toplantı iştirakçıları ölkədə internetin sürəti və qiymətinə nəzarətin artırılmasına, telekommunikasiya sahəsində fəaliyyətə başlamaq istəyən sahibkarlara dəstək verilməsinə, bu sahədəki mövcud qanunvericiliyin yenilənməsinə ehtiyac olduğunu qeyd ediblər.

İKTA rəsmiləri bildirib ki, artıq yeni “Elektron kommunikasiya haqqında” qanun layihəsi hazırlanma mərhələsindədir.

Sonda müraciətlər nəzərə alınaraq hüquq və konsaltinq sahəsində fəaliyyət göstərən sahibkarlarla, həmçinin digər maraqlı tərəflərlə görüşlərin davam etdirilməsi qərara alınıb.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) uçota alınan operator və provayderlərin hesabatlılığı ilə bağlı fəaliyyətini davam etdirir.

Belə ki, sahə üzrə məlumatların toplanması telekommunikasiya xidmət bazarlarında təhlillərin aparılması və xidmət bazarlarının formalaşdırılması istiqamətində müvafiq tədbirlərin görülməsində mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Bildirək ki, uçota alınan operator və provayderlərin fəaliyyətini əks etdirən məlumatların verilməsinə müəyyən edilmiş müddətin bitməsinə baxmayaraq, bir neçə internet provayder həmin məlumatların təqdim edilməsindən yayınır.
Dəfələrlə xəbərdarlıq edilsə də, məlumatların təqdim edilməsindən yayınan “Fibernet” və “ButaTelecom.az” MMC-lərlə bağlı Azərbaycan Respublikasının İnzibati Xətalar Məcəlləsinin müvafiq maddəsinə uyğun olaraq, inzibati xəta haqqında protokolun tərtib edilməsi təmin edilib və baxılması üçün aidiyyəti üzrə müvafiq məhkəməyə göndərilib.
İKTA bir daha telekommunikasiya operator və provayderlərinə müraciət edərək bildirir ki, cari fəaliyyətlərini özündə əks etdirən müvafiq məlumatların tənzimləyici orqana vaxtında təqdim edilməsi məsələsinə həssas yanaşılmalıdır.
Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) radiospektr idarəçiliyini həyata keçirən səlahiyyətli orqan olmaqla yanaşı, radiotezliklərdən səmərəli istifadənin təşkili, eləcə də Azərbaycan Respublikasının radiotezlik ehtiyatlarından istifadənin tənzimlənməsində və mühafizəsinin həyata keçirilməsində iştirak edir.

Radiospektr idarəçiliyinin təşkili üçün radiotezliklərdən səmərəli istifadənin təşkili, eləcə də radiotezlik ehtiyatlarından istifadənin tənzimlənməsi və mühafizəsinin həyata keçirilməsi tələb olunur.

Bu məqsədlə  radioelektron vasitələrin və mülki dövriyyəsi məhdudlaşdırılmış əşyaların idxal-ixracı üçün mövcud prosedurların, eyni zamanda mülki dövriyyəsi məhdudlaşdırılmış əşyaların xüsusi icazələrinin, uyğunluq sertifikatı olmayan telekommunikasiya vasitələrinin və qurğularının ümumistifadəli telekommunikasiya şəbəkələrində istismarına yol verilməməsinə nəzarət mexanizminin, istismara verilən avadanlıqların qeydiyyatının vahid iş axınında əks etdirilməsi radiospektr idarəçiliyinin əsasını təşkil edir.

Qeyd edilən proseslərin optimallaşdırılması və şəffaflaşdırılması məqsədilə proseslər sadələşdirilib və bunun əsasında “Radioelektron vasitələrə verilən icazələr” adlı elektron xidmət yaradılıb.

Operator və provayderlər, o cümlədən sahibkarlar idxal etmək istədikləri radioelektron vasitələri ilə bağlı sənədləşmə işlərini “bir pəncərə” prinsipi ilə “Radioelektron vasitələrə verilən icazələr” sistemi üzərindən həll etmək imkanı qazanacaqlar. Bu, həm əlavə vaxt itkisinin qarşısının alınmasına, həm də radiotezliklərdən səmərəli istifadənin təşkilinə xidmət edir.

Belə ki, qeyd edilən avadanlıqların ölkəyə gətirilməsini həyata keçirmək istəyən şəxs portala daxil olmaqla ilk olaraq nümunə üçün gətirdiyi məhsulların parametrlərini, qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər məlumatları və Akkreditasiyadan keçmiş Sınaq Laboratoriyası (ASL) tərəfindən verilmiş sertifikatları daxil edir. Əşyaların dövriyyəsinə xüsusi icazə almaq üçün təqdim edilən sənədlər müvafiq dövlət orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş qaydada baxılır. Təqdim edilmiş sənədlərdə çatışmazlıqlar və ya imtina üçün əsas olmadıqda müvafiq dövlət orqanında sənədlər qeydə alındığı gündən başlayaraq 10 gündən gec olmayan müddətdə əşyaların dövriyyəsinə xüsusi icazə verilməsi haqqında qərar qəbul edilir. Tətbiq edilən iş axını və informasiya sistemi nəticəsində əşyaların dövriyyəsinə xüsusi icazə verilməsi üçün tələb olunan müddət minimuma endiriləcək.

Növbəti mərhələlərdə radiotezliklərin ayrılması üçün elektron müraciətlərin qəbulu da bu sistem vasitəsilə mümkün olacaq. Nəticədə radiotezliklərin, radiovasitələrin səmərəli istifadəsinin təmin olunması üçün istismarın təşkili ilə əlaqədar bütün məlumatların vahid informasiya sistemində toplanılması ilə tamamlanacaq.

Radioelektron vasitələrin idxalı ilə məşğul olan, yaxud bu proseslə maraqlanan fiziki və hüquqi şəxslər “Radioelektron vasitələrə verilən icazələr” sistemi barədə sual və təkliflərlə bağlı İKTA-nın office@icta.az elektron poçt ünvanı, yaxud (+99412) 493-38-52 telefon nömrəsi vasitəsilə əlaqə saxlaya bilərlər.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) ölkəmizdə fəaliyyət göstərən telekommunikasiya operator və provayderləri ilə internet telekommunikasiya xidməti sahəsində tənzimləyici çərçivənin hazırlıq səviyyəsinin müzakirəsi aparılıb.

Agentliyin sədri vəzifəsini icra edən Nail Mərdanov giriş sözü ilə çıxış edərək tənzimləyici mühitin formalaşması, tənzimləmə və nəzarət institutunun təkmilləşdirilməsinin zərurəti və əhəmiyyəti, bunun beynəlxalq reytinqlərə təsirinin əhəmiyyəti, həmçinin ölkəmizdə tənzimləmə sahəsində həyata keçirilən tədbirlər haqqında məlumat verib.

Nail Mərdanov, eyni zamanda tənzimləyici qurum tərəfindən görülən işlər barəsində məlumatları diqqətə çatdırıb və İKTA tərəfindən internet telekommunikasiya xidməti sahəsində tənzimləyici çərçivənin hazırlıq səviyyəsinin təhlilinin aparıldığını bildirib.

Daha sonra İKTA əməkdaşları tərəfindən internet telekommunikasiya xidməti sahəsində tənzimləyici çərçivənin hazırlıq səviyyəsi ilə bağlı təqdimat edilib. Bildirilib ki, təhlilin aparılmasında bir sıra beynəlxalq reytinq cədvəllərinin 60 indikatorundan istifadə edilib.

Qeyd edək ki, aparılan təhlil İKTA-nın internet resurslarında yerləşdirilib və ondan telekommunikasiya sahəsində fəaliyyət göstərən operator və provayderlərin nümayəndələri, ictimaiyyətin təmsilçiləri və ümumilikdə bu sahəyə maraq göstərən hər bir şəxs müvafiq predmet üzrə biznes bələdçisi kimi istifadə edə bilər.

Təqdimatdan sonra operator və provayderlərin nümayəndələri ilə müzakirələr aparılıb, onların rəy və təklifləri dinlənilib. Müzakirələrdə, həmçinin Azərbaycanda internetin sürət həddinin qaldırılması istiqamətində atılması zəruri olan məsələlər və dövlət-özəl tərəfdaşlığı imkanlarından da danışılıb. O cümlədən qeyd olunan məsələlər ətrafında mütəmadi fikir mübadiləsinin aparılmasının zəruriliyi qeyd olunub.

İKTA bir daha rəsmi saytında yerləşdirilən təhlil ətrafında təkliflərə və müzakirələrə tam açıq olduğunu bəyan edir.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinə (İKTA) istehlakçılar arasında əsassız məlumatları yaymaqla sui-istifadə hallarına yol verən bəzi provayderlərlə bağlı şikayətlər daxil olur.

İKTA-ya daxil olan şikayətlərdən müəyyən edilir ki, rəqib internet provayderlərin əməkdaşları və onların xidmətlərinin satışı ilə məşğul olan şəxslər digər provayderlərin abunəçiləri ilə fərdi qaydada görüşərək onlara xidmət göstərən provayderin təsərrüfat fəaliyyəti haqqında həqiqətə uyğun olmayan şayiələr, o cümlədən həmin provayderin fəaliyyətinin dayandırılacağı, müflis olması, külli miqdarda borclarının olması və bu kimi rəqib provayderi nüfuzdan salan müştərinin çaşdırılması və aldadılmasına yönəlmiş hərəkətlər etməklə yanlış məlumatların yayılması halları müşahidə edilir.

Agentliyə daxil olan şikayətlərdə səslənən iddialara görə, bu hərəkətlərlə həmin internet provayderləri abunəçini rəqibin xidmətindən imtina etməyə sövq edərək öz tərəflərinə çəkmək məqsədi güdürlər.

İKTA telekommunikasiya bazarında yaranmış bu cür qeyri-sağlam halların olmasından narahatdır və bəyan edir ki, internet provayderlər işgüzar münasibətlərini sağlam rəqabət və qarşılıqlı əməkdaşlıq prinsipləri əsasında qurmalıdırlar. Belə haqsız sui-istifadə üsullarından istifadə yolverilməzdir.

Eyni zamanda tənzimləyici qurum bildirir ki, Azərbaycanda internet fəaliyyəti göstərən provayderlər İKTA tərəfindən uçota alınır və yalnız fəaliyyətini hər hansı formada dayandıran şirkətlərin uçotu ləğv olunur. İstehlakçılar internet provayderlərin mövcud siyahısı ilə bu linkdə tanış ola və provayderin fəaliyyətdə olub-olmamasını müstəqil şəkildə yoxlaya bilərlər.

Yuxarıda qeyd olunan hallarla qarşılaşan istehlakçılar Agentliyin yaratdığı “E-şikayət” sistemi vasitəsilə tənzimləyici quruma müraciət edə bilərlər.

İKTA bəyan edir ki, internet provayderlərin uçota alınmadan fəaliyyəti “Telekommunikasiya haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun pozulması halıdır və belə halların qarşısının alınması məqsədilə tənzimləyici tərəfindən qanun çərçivəsində müvafiq tədbirlər görüləcək.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) internet provayder və operatorlarının uçotunun aparılması istiqamətində fəaliyyətini davam etdirir.

Bu tədbirlər çərçivəsində internetin təkrar satışı xidmətini göstərən “Robonet”, “Setnet” və “Smart Office” MMC-lərin müraciəti əsasında onların uçota alınması həyata keçirilib. Həmçinin Naxçıvanda ADSL, GPON, ETTH, Hostinq və digər internet xidmətləri göstərən Naxçıvan Muxtar Respublikasının İnternet və Yeni Texnologiyalarin Tədrisi Mərkəzinin (Naxinternet) uçota alınmaqla bağlı müraciətinə müsbət cavab verilib. Bununla da uçota alınan operator və internet provayderlərinin sayı 157-yə çatıb.

İKTA bir daha bəyan edir ki, uçota alınmayan operator və provayderlər, o cümlədən host provayderlər “Elektron hökumət” portalında bu link vasitəsilə autentifikasiyadan keçərək uçota durmaq üçün ərizə göndərməlidirlər. Uçota durmamaq İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 370-1-ci maddəsinə əsasən, uçot qaydalarının pozulmasına görə inzibati məsuliyyətə səbəb ola bilər.

Uçota alınma bu sahənin hesabatlılıq səviyyəsini, eləcə də tənzimləmə imkanlarını genişləndirir, genişzolaqlı internetə çıxış səviyyəsinin maksimum həddə çatdırılması üçün inkişaf konsepsiyalarının və məqsədli proqramların hazırlanmasında istifadə olunur. Həmçinin istehlakçılar və tənzimlənən subyektlər arasında münasibətlərin inkişaf etdirilməsi, xidmət bazarlarının təhlil edilməsi, onların formalaşdırılması və şəffaflığın təmin edilməsi istiqamətində mühüm rol oynayır.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) rəhbərliyi ilə Türkiyənin tanınmış onlayn satış platforması olan “Trendyol”un nümayəndə heyəti arasında görüş keçirilib.

Görüşdə qonaqlara İKTA və onun fəaliyyət istiqamətləri, həmçinin Azərbaycanda poçt xidmətləri sahəsində həyata keçirilən islahatlar haqqında geniş məlumat verilib.

Bildirilib ki, hazırda Azərbaycanda “Trendyol” istifadəçilərinin sayı artmaqdadır və bu, poçt operatorlarının (karqo şirkətlərinin) fəaliyyətində də özünü göstərir. Hazırda 11 poçt rabitəsi operatoruna məxsus 400-ə yaxın poçt obyektində bu satış platformasından birbaşa çatdırılma həyata keçirilir.

Qeyd edilib ki, İKTA-ya lisenziyasız poçt fəaliyyəti ilə bağlı daxil olan müraciətlər Agentlik tərəfindən araşdırılır və əldə olunan məlumatlar qanunvericiliyin tələblərinə uyğun tədbirlərin görülməsi məqsədilə İqtisadiyyat Nazirliyinə göndərilir.

Agentlik rəsmiləri istehlakçı hüquqlarının qorunması, şəffaflığın və müştəri məmnuniyyətinin artırılması naminə adıçəkilən satış platforması ilə məlumat mübadiləsinin vacib olduğunu bildiriblər.

“Trendyol” rəsmiləri çıxış edərək bildiriblər ki, təmsil etdikləri satış platforması Azərbaycan bazarına önəm verir. Şirkət İKTA və digər dövlət qurumları ilə əməkdaşlığa və məlumat mübadiləsinə hazırdır.

Qeyd edilib ki, şirkət Azərbaycanda istehsal edilən məhsulların da bu platformada satışının təşkil olunmasında maraqlıdır.

Belə təmasların hər iki tərəf üçün əhəmiyyətinin böyük olduğunu nəzərə alaraq görüşlərin davamlı keçirilməsi ilə bağlı razılıq əldə edilib.

Daha sonra qarşılıqlı maraq doğuran bir sıra məsələlər ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanda özəl internet xidməti bazarının yaranması 2000-ci illərin əvvəlinə təsadüf edir. Belə ki, 2000-ci ildən etibarən ölkənin informasiya texnologiyaları bazarının ilk şirkətləri internet xidməti təklif etməyə başlayır. İnternetə artan tələbat nəticəsində davamlı olaraq yeni internet provayderləri bazara daxil olur və genişzolaqlı internet xidmətləri – əvvəlcə DialUp, daha sonra isə öz dövrünün ən yeni texnologiyası olan asimmetrik rəqəmsal abunəçi xətti (ADSL) vasitəsilə internet xidməti təklif edirlər.

Hazırda ölkədə internet xidmətinin göstərilməsi lisenziya tələb etməyən xidmət sahəsidir. İnternet telekommunikasiya xidməti göstərən operatorlar və provayderlər xidmət göstərməyə başladıqları vaxtdan 15 gün müddətində müvafiq icra hakimiyyəti orqanında uçota durmalı, qanunvericiliyin tələblərinə uyğun olaraq öhdəlik və tələbləri icra etməli, hesabatlı olmalıdırlar.

İKTA-nın təqdim etdiyi yeni elektron xidmətlər

İnternet xidməti bazarı İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) tənzimləmə və nəzarət fəaliyyətinin mühüm tərkib hissələrindən biridir. İKTA tərəfindən internet bazarında fəaliyyət göstərən operator və provayderlərin qeydiyyatının aparılması üçün “Uçota alma” və onlardan xidmətin bir sıra əsas meyarları üzrə statistik göstəricilərin toplanmasını təmin edən “Məlumatların toplanması sistemi (DCS)” adlı 2 elektron xidmət 2023-cü ildə istifadəyə verilib. İl ərzində internet xidməti göstərən 146 operator və provayder (host provayderlər bu saya daxil deyil)  qeydiyyatdan keçib və qeyd olunan sistem üzərindən məlumatları İKTA-nın “data anbarı”na yükləməyə başlayıb.

Məlumatların sistemləşdirilmiş qaydada elektron şəkildə toplanması onların ümumiləşdirilməsini asanlaşdırdığı kimi, bu məlumatlardan istifadə edərək müqayisəli təhlillər aparmağa, internet bazarında mövcud trendləri izləməyə və tendensiyaları çevik aşkarlamağa imkan verir.

Əhalinin genişzolaqlı internetə çıxış imkanının artırılması

Son 1 ildə sabit genişzolaqlı internet abunəçilərinin sayı təxminən 28% artaraq 1,85 milyona çatıb. Abunəçilərin təxminən 64%-nə və ya 1,2 milyonuna sabit genişzolaqlı xidmətlər fiber-optik kabellər vasitəsilə təqdim edilir ki, bu da son illərin ən yaxşı göstəricisidir.

Bundan əlavə, Bakı şəhərində və regionlarda GPON texnologiyası ilə yanaşı, vətəndaşlara simsiz yüksəksürətli internetin verilməsini təmin edən LTE və “Wi-Fi” texnologiyası vasitəsilə də müasir telekommunikasiya xidmətləri göstərilir.

Sürət meyarına görə yanaşdıqda ən çox abunəçi 30 Mbit/s – 50 Mbit/s intervalına daxildir ki, bu da ümumi abunəçi bazasının təxminən 50,0%-ni təşkil edir. Ölkəmizdə fiber-optik infrastrukturun əhatə dairəsi genişləndikcə, daha aşağı sürətlə internetə qoşulan abunəçilər daha sürətli internet paketlərinə miqrasiya olunur ki, bu da yekunda yüksəksürətli internetdən istifadə edən abunəçilərin sayını gündən-günə artırır. İkinci ən çox alınan internet sürəti  2 Mbit/s – 10Mbit/s aralığına düşür ki, bu da ümumi abunəçilərin 20,0%-ni təşkil edir. 2Mbit/s-ə qədər olan sürət abunəçiləri 11,0% təşkil edir. Yerdə qalan 19,0% abunəçi isə digər sürət intervallarında xidmət əldə edənlərdir. Sürət prizmasından yanaşdıqda aşağısürətli sabit genişzolaqlı internet (2 Mbit/s-ə qədər) abunəçilərinin müqayisədə nisbətən yüksək paya sahib olması internet bazarının inkişafında maneə kimi görünür. Tətbiq olunan əksər texnologiyaların dəfələrlə daha artıq sürət vermək imkanının olmasına baxmayaraq, təqribən 11% əhalinin bu internet bazarların yaranma mərhələsində təqdim olunan “miras” sürət intervalında “ilişib qalması” hələ də internet xidməti bazarının optimal səviyyəyə çatmasına maneçilik törədir.

Dünya üzrə internet sürətinin ölçülməsi ilə məşğul olan, bu sahədə ixtisaslaşmış “Ookla Speedtest” tədqiqat mərkəzinin sıralamasında Azərbaycanda olan sabit genişzolaqlı internetin orta sürəti 2024-cü ilin yanvar ayı üzrə 35,2 Mbit/s göstərilib. Bu, eyni mənbənin ötən ilin yanvar ayı üzrə göstəricisi ilə müqayisədə təxminən 9,0 Mbit/s artım deməkdir. Qeyd edilməlidir ki, “Ookla Speedtest” və digər bu kimi təşkilatların dərc etdiyi göstəricilər orta sürətin aşağı sərhədi kimi dəyərləndirilə bilər. Bu rəqəmlər ümumi infrastrukturu xarakterizə edən orta sürət və onun dinamikası haqqında dəyərli informasiyanı təqdim etsə də, internet infrastrukturunun, ondan istifadənin gələcək meyillərini dəyərləndirmədə əvəzsiz mənbə kimi çıxış etsə də, qeyd edilən bu rəqəmlər real istifadəni əks etdirmir. Bu, iki səbəblə bağlıdır. Birincisi, “Ookla” və digər bu kimi təşkilatların əsaslandığı “snapshot” metodu siqnal müdaxilələri, routerin və ya cihazın imkanları səbəbi ilə aşağı nəticələr verə bilər və bu səbəbdən də xətlərdə sürətləri fiziki cihazlar istifadə edərək test aparan birinci əl ölçmələrin nəticələrindən və ya yerli bazarların qiymətləndirmələrindən fərqli ola bilərlər; ikincisi, sürət test datası neqativ “bias”a (real olduğundan aşağı) meyilli olur, çünki insanlar daha çox problem olanda və ya istədikləri sürəti almayanda test servisinə müraciət edirlər.

Telekommunikasiya xidmətləri və onların yayılma səviyyəsi

İnternet xidməti göstərən operator və provayderlərdən toplanmış məlumatların təhlilinə əsasən, bazarın təxminən 85%-nə 10 operator və provayder nəzarət edir ki, bu da həm region, həm də Avropa ölkələri arasında yuxarı göstəricidir. Həmin ölkələrdə internet bazarının 80-90%-nə, adətən, 3-4 operator və provayder nəzarət edir.

DCS-in əhatə etdiyi sahələrdən biri də “Kabel” və İP TV ilə əlaqədar bazarın mənzərəsidir. “Kabel” və İP TV bazarında ümumilikdə 35 xidmət təchizatçısı iştirak edir və TV abunəçilərinin sayı 186,9 min nəfərdir və onlardan 165,3 mini “Kabel” TV, 21,5 mini isə İP TV abunəçisidir. Bu sahədə 30-dan artıq təchizatçı olmasına baxmayaraq, ən çox abunəçiyə malik 10 təchizatçı ümumi abunəçi bazasının 96,1%-ni əhatə edib.

Qeydiyyatdan keçmiş 144 internet servis provayderindən (İSP) artıq 131-i aktiv fəaliyyət göstərir. Ən çox İSP olan yaşayış məntəqələri üzrə Bakı şəhərində – 107, Sumqayıt şəhərində – 31 və Xırdalan şəhərində isə 30 İSP fəaliyyət göstərir. Bu da ölkə üzrə İSP-lərin paylanmasında asimmetrikliyin olduğunu göstərir. İSP-lərin daha çox əhalinin sıx olduğu bölgələrə meyilli olması anlaşılandır.

İSP-lər tərəfindən ən çox təqdim olunan xidmət GPON (97 İSP tərəfindən), ETTH (70 İSP tərəfindən) və EPON (54 İSP tərəfindən) xidmətləridir. ADSL isə yalnız 18 İSP tərəfindən təqdim edilir və ən çox təqdim edilən xidmətlər arasında yalnız 8-cidir. ADSL xidməti təklif edən İSP-lərdən 6-sı, eyni zamanda VDSL xidməti təqdim edə bilir.

Qeyd olunanları ümumiləşdirsək, aydın olur ki, internet xidmət bazarında çoxsaylı İSP-lərin iştirak etməsi, İSP-lərin ölkə üzrə paylanmasında müəyyən qədər təmərküzləşmə olsa da, regionlarda alternativ İSP-lərin fəaliyyət göstərməsi məmnunedici haldır. İnternetin infrastrukturunun modernləşdirilməsinin tamamlanması yüksək sürətlərə olan tələbatı ödəməyə texniki imkan yaradacaq. Ehtimal etmək olar ki, yaxın gələcəkdə də fiber abunəçilərinin artımı, xüsusilə mövcud xDSL abunəçilərinin azalmasına paralel olaraq müşahidə olunacaq. Eyni zamanda yüksək sürət təmin edən texnologiyaların yayılması daha yüksək sürət aralığında olan abunəçilərin xüsusi çəkisinin artmasına müsbət təsir göstərəcək.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) uçota alınmış internet telekommunikasiya xidməti göstərən operator və ya provayderlərlə abunəçilər arasında bağlanan abunə müqavilələrinin “Telekommunikasiya haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununda nəzərdə tutulmuş zəruri tələblərə uyğunluğunun qiymətləndirilməsi istiqamətində təhlillər aparmağı davam etdirir.

Həyata keçirilən təhlillər nəticəsində uçota alınmış 119 operator və provayderin uçota alınarkən təqdim etdikləri müqavilələr yoxlanılıb və “Telekommunikasiya haqqında” Qanunun 40-cı maddəsində nəzərdə tutulmuş abunəçi ilə bağlanan müqaviləyə dair zəruri tələblərlə uyğunsuzluqların olduğu aşkar edilib.

Abunəçilərlə bağlanmış müqavilələrdə aşkar edilmiş uyğunsuzluqların aradan qaldırılması və qanunvericiliyin tələblərinə uyğunlaşdırılması üçün operator və provayderlərə müvafiq tövsiyə və tapşırıqlar verilib. Belə ki, abunə müqavilələrinin qanunvericiliklə müəyyən edilmiş zəruri tələblərə uyğunlaşdırılması məqsədilə hər bir operator və provayder fərdi şəkildə aşkarlanmış uyğunsuzluqlar haqqında rəsmi məktubla məlumatlandırılıb.

Həyata keçirilmiş intensiv işlər nəticəsində uçota alınmış operator və provayderlərin abunə müqavilələrini “Telekommunikasiya haqqında” Qanunun 40-cı maddəsində nəzərdə tutulmuş zəruri tələblərə uyğunlaşdırması ilkin mərhələdə 35%-ə çatdırılıb.

Uçota alınmış bütün operator və provayderlər üzrə bu prosesin 2024-cü ilin sonunadək yekunlaşdırılması hədəflənib.

Xatırladaq ki, “Telekommunikasiya haqqında” Qanunun 43.1-ci maddəsinə əsasən, bu qanunun tələblərinin pozulması Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş məsuliyyətə səbəb olur.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) təşəbbüsü ilə Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Dövlət Ekoloji Ekspertiza Agentliyinin və Respublika Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzinin nümayəndələri ilə görüş keçirilib.

Görüş çərçivəsində mobil operatorlara, sabit simsiz texnologiyalardan istifadə edərək internet telekommunikasiya xidməti göstərən operator və provayderlərə və digər radiotezlik istifadəçilərinə aid baza stansiyalarının (RBS), həmçinin digər ötürücü radio avadanlıqların quraşdırılması və istismarı üçün ekoloji ekspertiza rəyinin və sanitariya-epidemioloji rəyin verilməsinə dair geniş müzakirə aparılıb.

Tənzimləyici qurum olaraq İKTA telekommunikasiya sahəsində ekoloji və sanitar-epidemioloji normaların riayət olunmasında maraqlıdır və bu məqsədlə aidiyyəti strukturlarla qarşılıqlı əməkdaşlığa, həmçinin fikir və təcrübə mübadiləsinə daim açıqdır.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) vətəndaşları uyğunluq sertifikatı olan telekommunikasiya vasitələri və qurğularından istifadə etməyə çağırır.

İKTA bəyan edir ki, uyğunluq sertifikatı olmayan avadanlıqlardan istifadə edilməsi ölkənin iqtisadi maraqlarına zidd olmaqla yanaşı, sağlam rəqabət mühitinin formalaşmasına, bazara keyfiyyətli telekommunikasiya vasitələrinin və qurğularının daxil olmasına mane olur. Xüsusilə bazara gətirilən sertifikatı olmayan “Wi-Fi” qurğuları zəif və dayanıqsız yayım siqnalları ötürür ki, bu da keyfiyyətsiz internet xidmətinə gətirib çıxarır.

Tənzimləyici qurum son zamanlar vətəndaşlardan ölkə daxilində uyğunluq sertifikatı olmayan avadanlıqların satışı və bu istiqamətdə şikayətlərin artmasından da narahatdır.

İKTA vətəndaşları istifadə etdikləri avadanlıqların sertifikatlaşdırmadan keçməsi ilə bağlı məsələlərdə daha diqqətli olmağa və sertifikatı olmayan telekommunikasiya vasitələri və qurğuları ilə bağlı aidiyyəti üzrə tənzimləyici quruma (tel.: +99412 498-11-22; e-poçt: e-complaint@icta.az) məlumat verməyə çağırır.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir..

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) internet provayder və operatorlara verdikləri hesabatların düzgün hazırlanmasına dəstək məqsədilə təlimlərə başlayıb.

Yanvarın sonlarından başlayan təlimlər zamanı İKTA tərəfindən hazırlanan hesabat formalarının düzgün doldurulma qaydası izah edilib.

Belə ki, operator və provayderlərdən onların maliyyə-təsərrüfat fəaliyyətini əks etdirən texniki-iqtisadi, telekommunikasiya xidmətləri üzrə keyfiyyət (QoS) göstəricilərini hər rübün sonunda vaxtında və düzgün təqdim etməsi tələb olunur.

Bildirilib ki, hesabat hazırlayarkən əksər operator və provayderlər oxşar səhvlərə yol verir və belə səhvlərin olmaması üçün İKTA-nın maarifləndirici tədbirləri davamlı şəkildə təşkil edilir.

Təlim zamanı iştirakçıların sualları cavablandırılıb, fikir və təklifləri dinlənilib. Həmçinin belə tədbirlərin mütəmadi keçirilməsinin əhəmiyyəti vurğulanaraq davamlılığının bundan sonra da təmin edilməsi qərara alınıb.

Əlavə edək ki, 2023-cü ilin əvvəlindən bu günə qədər uçota alınmış operator və provayderlərin nümayəndələrinə hüquqi tənzimləmə, “E-Şikayət” sistemindən səmərəli istifadə, müqavilələr üzrə məlumatların toplanması və təqdim edilməsi mövzularında təxminən 15 təlim keçirilib.

Xatırladaq ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi operator və provayderlərə dəstək məqsədilə belə tədbirləri mütəmadi keçirir.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) ölkəmizdə internet telekommunikasiya xidməti sahəsində tənzimləyici çərçivənin hazırlıq səviyyəsinin təhlilini aparıb. Təhlilin aparılmasında bir sıra beynəlxalq reytinq cədvəllərinin indikatorlarından istifadə edilməklə 60 sual araşdırılıb.

Təhlildə hər bir sual üzrə onun əhatə olunma vəziyyəti qiymətləndirilib və qiymətləndirilmədə istifadə olunmuş mənbələr göstərilib. Cədvəlin hazırlanmasında məqsəd ölkəmizdə internet telekommunikasiya xidməti sahəsinin tənzimləyici çərçivəsinin mövcud statusu barədə geniş auditoriyanın məlumatlandırılması və maarifləndirilməsində  etibarlı mənbələrə əlçatanlığını təmin etməkdir. Təhlildən müvafiq predmet üzrə biznes bələdçisi kimi istifadə oluna bilər.

İKTA rəsmi saytında yerləşdirilən təhlil ətrafında təkliflərə və müzakirələrə tam açıq olduğunu bəyan edir.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) internet provayder və operatorlarının uçotunun aparılması istiqamətində fəaliyyətini davam etdirir.

Belə ki, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən “İzone” MMC, “Technonet” MMC və “Internet Service Provider” MMC-lər uçotun ləğv olunması üçün müraciət ediblər.

Müraciətlərdə uçotun ləğv edilmə səbəbi kimi şirkətlərin fəaliyyətinin dayandırılması göstərilib.

“İzone”, “Technonet” və “Internet Service Provider” MMC-lərin uçotunun ləğv edilməsi təmin edilib və ümumi uçot məlumatları müvafiq hissələrdə yenilənib.

Həmçinin internetin təkrar satışı xidmətini göstərən “Azintelnet” MMC-nin müraciəti əsasında onun uçota alınması həyata keçirilib. Bununla da uçota alınan operator və internet provayderlərinin sayı 153-ə çatıb.

İKTA bir daha bəyan edir ki, uçota alınmayan operator və provayderlər, o cümlədən host provayderlər “Elektron hökumət” portalında bu link vasitəsilə autentifikasiyadan keçərək uçota durmaq üçün ərizə göndərməlidirlər. Uçota durmamaq İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 370-1-ci maddəsinə əsasən, uçot qaydalarının pozulmasına görə inzibati məsuliyyətə səbəb ola bilər.

Uçota alınma bu sahənin hesabatlılıq səviyyəsini, eləcə də tənzimləmə imkanlarını genişləndirir, genişzolaqlı internetə çıxış səviyyəsinin maksimum həddə çatdırılması üçün inkişaf konsepsiyalarının və məqsədli proqramların hazırlanmasında istifadə olunur. Həmçinin istehlakçılar və tənzimlənən subyektlər arasında münasibətlərin inkişaf etdirilməsi, xidmət bazarlarının təhlil edilməsi, onların formalaşdırılması və şəffaflığın təmin edilməsi istiqamətində mühüm rol oynayır.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinə (İKTA) bəzi fiziki və hüquqi şəxslər tərəfindən lisenziyasız sürətli poçt xidmətlərinin (karqo xidməti) göstərilməsi barədə məlumatlar daxil olur.

İKTA bəyan edir ki, bir sıra fiziki və hüquqi şəxslər tərəfindən qanunvericiliyin tələblərindən yayınaraq xidmət şəbəkəsini sürətli şəkildə genişləndirmək məqsədilə bəzi ünvanlarda lisenziya almadan sürətli poçt xidmətləri göstərilir.

Bu isə öz növbəsində bazarda rəqabət mühitinin pozulması, xidmət keyfiyyətinin aşağı düşməsi və istehlakçı hüquqlarının pozulması ilə nəticələnə bilər.

Tənzimləyici qurum sürətli poçt xidmətləri bazarında yaranmış belə sui-istifadə hallarından narahatdır və bildirir ki, lisenziyasız sürətli poçt xidməti göstərən fiziki və ya hüquqi şəxslərin fəaliyyəti qeyri-qanunidir.

Xatırladaq ki, istifadəçilər verilmiş lisenziyalar barədə məlumatlarla bu linkdə tanış ola və həmin şəxslərin fəaliyyətinin qanuni olub-olmamasını müstəqil şəkildə yoxlaya bilərlər. Həmçinin vətəndaşlar lisenziyaların mövcudluğunu öz poçt operatorları ilə dəqiqləşdirmək imkanına malikdirlər.

İKTA poçt xidməti istifadəçilərini qeyd olunan məsələlərdə daha diqqətli olmağa və bu kimi hallarla qarşılaşdıqda aidiyyəti üzrə tənzimləyici quruma (tel.: +99412 498-11-22; e-poçt: e-complaint@icta.az) məlumat verməyə çağırır.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) istifadəçilərə telekommunikasiya xidmətləri ilə bağlı müraciətlərini “E-Şikayət” sistemi üzərindən etməyi tövsiyə edir.

Obyektivlik və operativliyin təmin edilməsi baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edən bu sistemdən istifadə etmək üçün vətəndaşlar https://e-complaint.icta.az linkinə daxil olmaqla “İdentifikasiya nömrəsi ilə” bölməsi vasitəsilə “Abunəçi” səhifəsinə keçid edib vətəndaş üçün avtomatik yaradılmış “Abunəçi kabineti”ndən şikayətlərini ünvanlaya bilərlər.

“E-Şikayət” sistemindən istifadə ilə bağlı ətraflı məlumatı vizual təlimata nəzər yetirməklə əldə etmək olar.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi “Rabitə və yüksək texnologiyalar sahəsi üzrə xidmətlərin, o cümlədən internet xidmətlərinin keyfiyyət göstəriciləri”ni təsdiq edib.

Ölkəmizdə rəqabətli və keyfiyyətli telekommunikasiya bazarının formalaşmasına xidmət edən normativ hüquqi akt bu sahədə olan bir sıra beynəlxalq standartlara, o cümlədən Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı (BTİ), Avropa Telekommunikasiya Standartları İnstitutunun (ATSİ) tövsiyələrinə uyğun hazırlanıb.

Sənəd telefon (məftilli) və sellülar (mobil) rabitə, internet xidmətləri, eləcə də bu xidmətlər üzrə müştəri xidmətlərinə dair xidmət keyfiyyət göstəricilərini müəyyən etməklə provayder və operatorların göstərdikləri xidmətin keyfiyyətinin təmin edilməsini və bu göstəricilərin tələb olunan səviyyədən aşağı olmamasını tələb edir.

Bu da öz növbəsində ümumilikdə müştəri məmnuniyyətinin artırılmasına, həmçinin sağlam rəqabət mühitinin formalaşmasına şərait yaradacaq.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) müvafiq xidmətlərin keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi və yüksəldilməsi ilə bağlı tədbirlər görməkdə davam edəcək.

Qeyd edək ki, İKTA ölkədə informasiya-kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) nümayəndələri Gürcüstanın paytaxtı Tbilisi şəhərində keçirilmiş Avropa İttifaqının Şərq Tərəfdaşlığı Ölkələrinin Elektron Kommunikasiya üzrə Tənzimləyicilər Şəbəkəsinin (EaPeReg) 22-ci plenar iclasında iştirak ediblər.

15 ölkənin telekommunikasiya üzrə tənzimləyici qurumunun 40-dan çox nümayəndəsinin iştirak etdiyi iclasda, 2023-cü il ərzində görülmüş işlər, EaPeReg  çərçivəsində yaradılmış işçi qrupların fəaliyyətləri və 2024-cü ilin iş planlarına dair geniş müzakirələr aparılıb.

Görüşdə tədbir iştirakçılarına Agentliyin fəaliyyət istiqamətləri, ölkəmizdə telekommunikasiya və poçt sahəsində tənzimləmə sahəsinin inkişafı, bazar mühitinin formaşaladırılması sahəsində həyata keçirilən işlər barədə ətraflı məlumat verilib.

Azərbaycanın EaPeReg ilə əməkdaşlığı çərçivəsində bu ilin sentyabr ayında Bakıda müvafiq sahədə tənzimləmə məsələlərinə dair tədbirin keçirildiyi və bu tədbirlərin 2024-cü ildə də keçiriləcəyi diqqətə çatdırılıb.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) yeni yaradılmış şikayət sistemini istifadəyə verib.

Sistemin yaradılmasında məqsəd ölkədə fəaliyyət göstərən internet provayder və operatorlar haqqında vətəndaşlardan daxil olan müraciət və ya şikayətlərin operativ araşdırılması və çevik həllinə vahid sistem üzərindən monitorinq və nəzarətin edilməsidir.

“E-Şikayət” adlı yeni elektron sistem ilə hüquqları qanunla qorunan telekommunikasiya istifadəçilərinin maraqlarını müdafiə etmək, vətəndaş şikayəti axınının avtomatlaşdırılmış formada idarə olunması, istehlakçılara göstərilən xidmət keyfiyyəti, xidmət səviyyəsi, müştəri məmnuniyyəti, eləcə də müştəri təcrübəsi kimi vacib istiqamətlər üçün avtomatlaşdırılmış ölçülmə və təhlil üsullarını tətbiq etmək mümkün olacaq.

Sistem vətəndaş şikayətlərinə baxılması prosesinin mərkəzləşmiş sistem üzərindən aparılmasını effektiv şəkildə idarə etməklə yanaşı, hər bir vətəndaşın öz profilindən müraciət və ya şikayətlərinin həllində internet provayder və operatorların iştirak səviyyəsini və cavablandırma prosesini bütün mərhələlərdə izləməsini təmin edəcək. Həmçinin telekommunikasiya istehlakçılarına real vaxt rejimində internet provayder və operatorlara müraciət və şikayət etmək imkanı yaradacaq.

Vətəndaş “E-Şikayət” sistemində https://e-complaint.icta.az linki vasitəsilə qeydiyyatdan keçə bilər. Bunun üçün “İdentifikasiya nömrəsi ilə” bölməsinə daxil olaraq “Abunəçi” səhifəsinə keçid edib vətəndaş üçün avtomatik yaradılmış “Abunəçi kabineti”ndən müraciət və ya şikayətini edə bilər.

Hər bir internet provayder və operatorun sistemin idarə olunması üzrə təlimatlandırılmış əməkdaşı müraciət və ya şikayətlə tanış olmaq və onu icra etmək üçün qeyd olunan linkə keçid edərək “ASAN İmza” və ya “SİMA Token” (Elektron İmza) giriş üsullarından birini seçib özünün “Operator/Provayder” səhifəsinə daxil ola biləcək.

Sistem vasitəsilə ehtiyac yarandıqda internet provayder və operatorların vətəndaşlardan daxil olan müraciətlərə və ya şikayətlərə birgə baxılması, eyni zamanda tənzimləyici qurum ilə elektron formada məlumat mübadiləsinin aparılması mümkün olacaq.

Həmçinin yeni “E-Şikayət” sistemi tənzimləyici quruma internet provayder və operatorların xidmət keyfiyyəti göstəricilərinə dair bəyan etdikləri hesabatları və digər sənədləri müqayisəli təhlil etməyə də imkan yaradacaq.

Azərbaycan Respublikasının telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) ölkədə fəaliyyət göstərən poçt operatorları ilə “Effektiv tənzimləmə sağlam rəqabətin əsası kimi” mövzusunda görüş keçirib.

Görüşün keçirilməsində əsas məqsəd poçt operatorlarının qarşılaşdıqları problemlərin operativ qaydada həll edilməsi üçün tənzimləyici çərçivələrin formalaşdırılmasında zəruri addımların atılması, poçt rabitəsinin tənzimlənməsi sahəsində toplanmış xarici təcrübənin ümumiləşdirilməsi və təcrübə yönümlü yanaşmaların işlənib hazırlanması, eləcə də poçt rabitəsi sahəsində işin səmərəliliyinin artırılmasında operatorların rəy və təkliflərinin dinlənilməsidir.

Görüş zamanı İKTA və poçt operatorları arasında əməkdaşlıq çərçivəsində bu kimi müzakirələrin əhəmiyyəti vurğulanaraq poçt rabitəsi sahəsində tənzimlənmənin, buradakı xidmət bazarlarının təhlili və formalaşdırılmasının, hər bir bazar iştirakçısı üçün şəffaflığın və ədalətli yanaşmanın təmin edilməsinin vacibliyi vurğulanıb.

Görüşdə iştirakçılar tərəfindən müzakirə edilən məsələlərlə bağlı fikirlər səsləndirilib. Qeyd edilib ki, poçt rabitəsi sahəsində hazırkı qanunvericilik daha çox universal poçt xidmətlərini əhatə edir və xidmət bazarlarında daha rəqabətli və müasir poçt xidmətlərinin tələblərinə cavab verən yeni qanunvericilik bazasının yaradılmasına ehtiyac yaranıb.

Bu istiqamətdə ilk addım olaraq hazırda İKTA tərəfindən poçt operatorlarının xidmət bazarında fəaliyyətinin tənizmlənməsi məqsədilə “Sürətli poçt xidməti üzrə lisenziya şərtlərinə dair Qaydaları”n layihəsinin hazırlanması və təsdiq edilməsi, “Poçt haqqında” mövcud qanuna zəruri dəyişiklik layihəsinin hazırlanması istiqamətində işlərin aparıldığı, növbəti mərhələlərdə isə “Poçt haqqında” yeni qanun layihəsinin hazırlanacağı diqqətə çatdırılıb.

Poçt operatorları lisenziya alınması zamanı üzləşdikləri çətinliklərdən danışıblar. Bildirilib ki, lisenziya alınması zamanı onlara qoyulan bəzi tələblər regionlarda poçt obyektlərinin fəaliyyəti üçün uyğun məkanların tapılmasında çətinliklər yaradır. Bundan başqa, poçt bağlamaları daşıyan nəqliyyat vasitələri tərəfindən dayanma, durma və parklanma qaydalarının pozulmasına görə ödənilən cərimələrə imtiyaz və ya güzəşt tətbiq olunması məsələsi də nəzərdən keçirilib.

Müzakirələrdə agentlik nümayəndələri tərəfindən xidmət bazarında keyfiyyətə müsbət təsir göstərəcək bir sıra vacib məsələlərə toxunulub. Poçt operatorları öz növbəsində qeyd ediblər ki, rəqabət mühitinin formalaşdırılması və xidmət keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması məqsədilə poçt operatorlarına qarşı qoyulan tələblər sərtləşdirilməli, eləcə də xidmət bazarında haqsız rəqabətin qarşısını almaq məqsədilə lisenziyasız fəaliyyət göstərən poçt operatorlarına qarşı yoxlamalar artırılmalı və cəza tədbirləri görülməlidir.

İştirakçılar tərəfindən bu kimi görüşlərin gələcəkdə də keçirilməsi və poçt operatorları ilə əməkdaşlığın daha da gücləndirilməsinin önəmi vurğulanıb.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) rəhbərliyinin iştirakı ilə “Aztelekom” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin (MMC) nümayəndələri arasında birgə işçi görüş keçirilib.

İşçi görüşdə “Aztelekom” MMC tərəfindən ölkə ərazisində göstərilən internet xidmətinin keyfiyyətinin artırılması istiqamətində atılan addımlar,  telekommunikasiya infrastrukturundan birgə istifadənin sadələşdirilməsi, operatorun ona məxsus infrastrukturun (kabel-kanal qurğularının, rabitə dirəklərinin və s.) internet provayderlər ilə paylaşılması və infrastrukturun əlverişli, münasib qiymətlərlə provayderlərə icarəyə verilməsi, dövlət-özəl sektor tərəfdaşlığının (PPP modeli) inkişaf etdirilməsi, eləcə də ölkədə kabelləşməyən yaşayış məntəqələrinin genişzolaqlı internet xidməti ilə əhatə olunması üzrə aparılan işlərin dəqiqləşdirilməsi kimi məsələlər geniş müzakirə olunub. Bundan başqa, passiv şəbəkədən birgə istifadə üçün e-müraciət sisteminin hazırlanması və İKTA ilə əlaqələndirilməsi barədə provayderlərdən daxil olmuş təkliflə bağlı müzakirə aparılıb.

Görüş zamanı “Online Azərbaycan” layihəsi çərçivəsində həyata keçirilən işlərin statusu barədə Tənzimləyici qurumun mütəmadi məlumatlandırılmasının, qanunvericiliyə uyğun olaraq nəzarətin həyata keçirilməsi məqsədilə tikinti və quraşdırma işlərinin keyfiyyət və layihə tələblərinə, tikinti norma və standartlarına uyğun həyata keçirilməsinə diqqətin artırılmasının önəmli olması vurğulanıb.

Eyni zamanda, yeni tikinti işləri ilə yanaşı uzun illər istismar olunan telekommunikasiya qurğularının texniki normaya gətirilməsi, planlı profilaktik tədbirlərin həyata keçirilməsi, fiziki infrastrukturun, şəbəkənin dayanıqlığının, eləcə də baş verə biləcək fövqəladə, böhran və digər hallarda proseslərin davamlılığının təmin edilməsi məqsədilə zəruri tədbirlərin görülməsinin vacibliyi “Aztelekom” MMC-nin nümayəndələrinin diqqətinə çatdırılıb.
Xidmət keyfiyyətinə dair göstəricilərin və maliyyə hesabatlarının təqdim edilməsində rast gəlinən çətinliklər, internet provayderlər və istehlakçılardan daxil olan şikayətlərin “Aztelekom” MMC tərəfindən araşdırılması və nəticələri barədə İKTA-ya məlumat verilməsi, habelə internet xidməti göstərən provayderlərdən daxil olmuş şikayətlərin aradan qaldırılması məqsədilə arzuolunan nəticələrin əldə edilməsinin zəruriliyi  “Aztelekom” MMC-nin nümayəndələrinə bildirilib.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) rəhbərliyi ilə  “Cənubi Qafqazda rəqəmsal iqtisadiyyatın tətbiqinə dəstək missiyası və inklüzivlik və rəqabətqabiliyyətlilik üçün yüksək sürətli rəqəmsal əlaqənin təmin edilməsinə texniki yardım” layihəsi üzrə Dünya Bankının ekspertləri arasında  görüş keçirilib.

Dünya Bankının Avropa və Mərkəzi Asiya üzrə Rəqəmsal inkişaf təcrübəsinin rəhbəri cənab Mişel Roqinin, rəqəmsal inkişaf üzrə baş mütəxəssis Maria Klaudia Paçonun və mütəxəssis Himmat Singh Sandhudanın iştirak etdiyi görüş zamanı İKTA-nın əsas fəaliyyət istiqamətləri, institusional quruculuğu və funksional strukturunun formalaşdırılmasının təşkili, İKTA mütəxəssislərinin bilik və bacarıqlarının artırılması məsələləri müzakirə olunub.

Dünya Bankının ekspertləri beynəlxalq təcrübənin öyrənilməsi məqsədilə xarici tənzimləyici qurumlara dair ümumi təhlil, hüquqi və institusional əsaslar, təşkilati struktur və idarəetmə, tənzimləmə çərçivələrinin icmalı, insan resursları, digər qurumlarla institusional problemlər və maliyyə aspektləri kimi məsələlərdə Tənzimləyici quruma dəstək verməyə hazır olduqlarını bildiriblər.

Cari ilin sonuna kimi, Dünya Bankı və İKTA-nın mütəxəssisləri arasında Bankın hazırladığı ilkin hesabata dair ikinci aralıq nəticələrin müzakirəsi, eləcə də Tənzimləyici qurumun inkişaf istiqamətlərinin müəyyən edilməsi üçün paylaşılan ən yaxşı təcrübələrə əsaslanan potensial variantların hazırlanması üzrə silsilə işçi görüşlərin keçirilməsi planlaşdırılır.

Qeyd edək ki, Dünya Bankı “Azərbaycan 2030: sosial-iqtisadi inkişafa dair Milli Prioritetlər”nə nail olmaq üçün bütün iqtisadiyyatın rəqəmsallaşdırılması sahəsində Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinə dəstək verir.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) 6 universitetin məzun və sonuncu kurs tələbələri arasında keçirdiyi müsabiqənin nəticəsi olaraq 3 tələbəni işə qəbul edib.

Tələbələrdən iki nəfər Tənzimləyici qurumun Radiospektr idarəçiliyi şöbəsində, bir nəfər isə Xidmət bazarlarına nəzarət şöbəsində mütəxəssis vəzifələri üzrə işə qəbul ediliblər. 

Müsabiqədə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası, ADA, ADNSU, UNEC, Texniki Universitet və Bakı Mühəndislik Universitetlərinin kompüter mühəndisliyi, cihaz və nəzarət mühəndisliyi, elektrik və elektronika mühəndisliyi, radiotexnika və telekommunikasiya mühəndisliyi, proseslərin avtomatlaşdırılması mühəndisliyi, texnoloji proseslərin və istehsalatın avtomatlaşdırılması, texniki sistemlərdə informasiya və idarəetmə, rəqəmsal iqtisadiyyat,    kommunikasiya sistemləri, iqtisadiyyatın dövlət tənzimlənməsi fakültələrinin tələbələri iştirak ediblər.

Müsabiqədə iştirak üçün ümumilikdə 305 namizəd tərəfindən CV daxil olub. Onların arasından müsabiqənin şərtlərinə uyğun gələn 78 namizəd ilə əlaqə saxlanılıb. 1-ci mərhələdə iştirakını təsdiqləyən 40 tələbə telekommunikasiya və tənzimləməyə aid test və keys əsaslı tapşırıqlara yazılı cavab veriblər. İkinci mərhələdə isə namizədlər ilə üzbəüz müsahibələr təşkil olunub.

Müsahibədən keçməyən namizədlərin hər birinə elektron poçt vasitəsilə müsahibənin nəticəsi haqqında məlumat verilib.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) rəhbərliyi ilə Azərbaycanda “5G Strategiyasının hazırlanması üzrə” İşçı Qrupun növbəti onlayn iclası keçirilib. 

İlk olaraq iclasda 5G Strategiyasının mündəricatına daxil olacaq əsas mövzular müzakirə olunaraq dəqiqləşdirilib. Daha sonra, 5G üçün müəyyən edilmiş əsas radiotezlik zolaqlarının cari vəziyyəti ilə bağlı təqdimat olub və istifadədə olan radiotezliklərin boşaldılması prosesininin tezləşdirilməsi müzakirə edilib.

İşçi qrupa daxil olan qlobal avadanlıq təchizatçılarının Tənzimləyici qurum və mobil operatorlar ilə öz 5G portfolioları haqqında ətraflı məlumat paylaşmaları məqsədilə ayrı-ayrılıqda seminar (vebinar) keçirmələri məsələsi gündəmə gətirilib və təsdiqlənib.

Həmçinin mobil operatorların 5G şəbəkələrinin qurulması ilə bağlı çətinlikləri, radiotezlik spektri və digər məsələlərlə bağlı təklifləri, Tənzimləyici qurumdan və dövlət orqanlarından gözləntiləri, və s. məsələlərin ətraflı öyrənilməsi üçün təqdimatların hazırlanması və onlarla ayrı-ayrılıqda görüşün təşkil olunması ilə bağlı ilkin razılığa gəlinib.

Bildirilib ki, 5G ekosisteminin kibertəhlükəsizliyinin təmin olunması məsələsi ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2023-cü il 28 avqust tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasının informasiya təhlükəsizliyi və kibertəhlükəsizliyə dair 2023–2027-ci illər üçün Strategiyası” haqqında işçi qrupun üzvlərinə məlumat verilib və həmin sənəddə Strategiyanın həyata keçirilməsi üçün hazırlanmış tədbirlər planının 5G şəbəkələri üçün əsas götürüləcəyi vurğulanıb.

Görüşün sonunda İşçi Qrupun növbəti görüşünün təxmini vaxtı müəyyən edilib və növbəti görüşə qədər görüləcək işlərin planı razılaşdırılıb.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) əməkdaşlarının bilik və bacarıqlarının artırılması məqsədilə Avropa İttifaqının (Aİ) TAIEX texniki yardım aləti çərçivəsində Bakıda üç günlük təlim başlayıb.

Məqsəd mütəxəssislərə qurumun institusional çərçivəsinin müəyyənləşdirilməsi istiqamətində Aİ-yə üzv dövlətlərin ekspertlərinin texniki və sahəvi biliklər aşılamasıdır.

Təlimin əsas mövzuları telekommunikasiya xidmətləri bazarının təhlili, infrastruktura giriş və infrastrukturun paylaşılması modelləri, tənzimləyici öhdəliklərin icrası, internet provayderlərin bazara girişi üçün icazələrin verilməsi mexanizmi, istehlakçı hüquqlarının qorunması və müştəri məmnuniyyətidir.

Təlimdə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi,  İKTA ilə yanaşı, Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətinin nümayəndələri də iştirak edirlər.

Əvvəlcə İKTA-nın ictimaiyyətlə əlaqələr üzrə meneceri Günel Əhmədova qurumun qısa müddət ərzində gördüyü işlər, layihə və gələcək planları barədə təqdimatla çıxış edib. 

Daha sonra Rumıniyanın İKT üzrə milli tənzimləyici qurumu olan ANCOM-un İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin rəhbəri Katalina Draqomir uğurlu tənzimləyici qurum modeli, onun rolunun müəyyən edilməsi, məsuliyyət və hesabatlılığı, iş axınının planlaşdırılması, yerli və beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlıq, eləcə də ictimaiyyətlə məsləhətləşmə prosesi barədə çıxış edib. Təşkilatın  İnformasiya və müraciətlər şöbəsinin eksperti Katalina Stan isə telekommunikasiya istehlakçılarının hüquqlarının qorunması və məlumatlandırılması ilə bağlı təcrübəsini videokonfrans vasitəsilə təlim iştirakçıları ilə bölüşüb.

Macarıstanın Milli Media və İnformasiya Kommunikasiyaları Qurumunun Beynəlxalq əlaqələr və strategiya üzrə direktoru Ervin Kajzinger telekommunikasiya bazarında fəaliyyətə başlamaq üçün ümumi icazənin tətbiqi və elektron kommunikasiya üzrə Avropa tənzimləyicilərinin vahid qurumu sayılan BEREC-in məlumat bazası haqqında məlumat verib. Macarıstanın tənzimləyici orqanının baş eksperti Balaş Sekeli isə Azərbaycanda aydın və hərtərəfli 5G Strategiyasının işlənib hazırlanması üçün faydalı olan qabaqcıl Avropa təcrübəsini bölüşüb.

Növbəti günlərdə Estoniyanın İstehlakçı Hüquqları və Texniki Tənzimləmə Qurumunun nümayəndəsi Oliver Qailan müştəri təcrübəsi, ümumi icazələr və 5G Strategiyası, Sloveniyanın Kommunikasiya Şəbəkələri və Xidmətləri Agentliyinin (AKOS) eksperti Stanko Tasko infrastruktura giriş və infrastrukturun paylaşılması üzrə modellər, Rumıniyanın tənzimləyici qurumunun ekspertləri isə genişzolaqlı şəbəkə üzrə xəritələnmə və mobil əhatə dairəsi üzrə monitorinq sistemi ilə bağlı təqdimatlarla çıxış edəcəklər. Onlar ən yaxşı təcrübə nümunələrinin Azərbaycanın müvafiq sahədə hazırki və gələcəkdə qəbul ediləcək qanunverciliyə uyğunlaşdırılmasına dair tövsiyələr verəcək, Aİ-nin tənzimləyici çərçivəsinin tətbiqi sahəsində Azərbaycan üçün perspektivdə olan addımlar haqqında müzakirələr aparacaqlar.

TAIEX Avropa Komissiyasının Texniki Yardım və İnformasiya Mübadiləsi layihəsidir. TAIEX Aİ qanunvericiliyinin yerli qanunverciliyə uyğunlaşdırılması, tətbiqi və icrası, həmçinin Aİ-nin ən yaxşı təcrübələrinin paylaşılmasını asanlaşdırmaq məqsədilə dövlət qurumlarını dəstəkləyir. TAIEX çərçivəsində təşkil edilən təlimlərin keçirilməsi üçün Aİ-yə üzv dövlətlərin tənzimləyici qurumlarının ekspertləri cəlb olunur.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin (RİNN) tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) və Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankının (AYİB) nümayəndələri arasında “Tənzimləyici qurumun əməkdaşlarının bilik və bacarıqlarının artırılması”na dair başlayan yeni layihə çərçivəsində ilk onlayn görüş keçirilib.  

Görüşdə İKTA-nın İdarə Heyətinin rəhbəri Nail Mərdanov, Beynəlxalq əməkdaşlıq üzrə baş mütəxəssis Ravil İsgəndərov, Hüquq və sənədlərlə iş departamentinin direktoru Oktay Məhərrəmov, Xidmət bazarlarına nəzarət şöbəsinin müdiri Nail İsmayılov iştirak ediblər.

Nail Mərdanov İKTA-nın fəaliyyəti və bu günə qədər gördüyü işlər barədə görüş iştirakçılarına məlumat verib və növbəti bir il ərzində həyata keçiriləcək yeni layihənin İKTA-nın funksional fəaliyyəti üçün faydalı olacağını qeyd edib.

AYİB-in dəstəyi ilə həyata keçiriləcək yeni layihə bir neçə fazada həyata keçiriləcək. Bura Tənzimləyici qurumun fəaliyyətinin təkmilləşdirlməsi, bazar təhlilinin aparılması, bazarda rəqabət səviyyəsinin qiymətləndirilməsi metodologiyasının işlənib hazırlanması, əhəmiyyətli bazar gücünə malik olan operatorlara tətbiq edilə bilən həllərin layihələndirilməsi, eləcə də İKTA əməkdaşlarının bilik və bacarıqlarının artırılması üçün təlimlərin keçirilməsi daxildir.

Layihə Avropa Yenidənqurma və İnkişaf Bankının (AYİB) maliyyə dəstəyi ilə həyata keçiriləcək.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) mütəxəssisləri tərəfindən ölkədə fəaliyyət göstərən internet provayder və operatorların nümayəndələri üçün dövri hesabatvermə üzrə ilk praktiki təlim keçirilib.

Təlimin məqsədi internet provayder və operatorlar tərəfindən Tənzimləyici quruma göndəriləcək  müxtəlif növ dövri hesabatların düzgün doldurulması üzrə nəzəri və praktiki biliklərin artırılmasıdır.

15 şirkətin nümayəndələrinin iştirak etdiyi təlimdə telekommunikasiya bazarının iştirakçıları tərəfindən Tənzimləyici quruma təqdim olunacaq müxtəlif növ dövri hesabatların, o cümlədən keyfiyyət göstəriciləri üzrə hesabat, maliyyə göstəriciləri üzrə hesabat, təsərrüfat göstəriciləri üzrə hesabat və sahibkarlıq və biznes mühitinin qiymətləndirilməsi üzrə hesabatların doldurulması İKTA mütəxəssisləri tərəfindən əyani şəkildə nümayiş etdirilib, izahlı təlimatlar və tövsiyələr verilib.

Bundan başqa, təlim iştirakçılarının hesabatlara daxil edilən məlumatlarda ən çox edilən xətalar ilə bağlı İKTA-ya yönləndirdikləri suallar ətraflı cavablandırılıb, müzakirə və fikir mübadiləsi aparılıb.

İKTA-nın topladığı dövri hesabatlardan telekommunikasiya sahəsində xidmət bazarlarının, eləcə də bu sahədə digər təhlillərin aparılması, xidmət bazarlarının formalaşdırılması istiqamətində tədbirlər görmək üçün istifadə olunacaq. Bazar iştirakçılarından tələb olunan məlumatlara dair tələblər ölkənin Dünya Bankı Qrupunun yeni "Business Ready" (B-Ready) layihəsinin, Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı (ITU) və s. kimi beynəlxalq reytinq cədvəllərinin qiymətləndirilməsində istifadə olunan indikatorlar əsasında formalaşdırılıb.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Dünya Bankı “Cənubi Qafqazda rəqəmsal iqtisadiyyatın tətbiqinə dəstək missiyası və inklüzivlik və rəqabətqabiliyyətlilik üçün yüksək sürətli rəqəmsal əlaqənin təmin edilməsinə texniki yardım” layihəsi çərçivəsində Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) institusional quruculuğuna dair ilkin rəy və tövsiyələrini verib.

Rəy və tövsiyələrdə İKTA-nın institusional quruculuğu və funksional strukturunun inkişaf etdirilməsi, İKTA mütəxəssislərinin bilik və bacarıqlarının artırılması və dünya təcrübəsinin öyrənilməsinin vacibliyi vurğulanıb.

Bundan başqa, sənəddə Dünya Bankının ekspertləri coğrafi, mədəni, siyasi və təşkilati elementləri nəzərə almaqla 4 ölkənin (Türkiyə, Litva, Fransa və Bəhreynin) tənzimləyici qurumlarına dair ümumi təhlil, hüquqi və institusional əsaslar, təşkilati struktur və idarəetmə, tənzimləmə çərçivələrinin icmalı, insan resursları, digər qurumlarla institusional problemlər və maliyyə aspektləri kimi məsələlər, eləcə də telekommunikasiya sahəsində fəaliyyət göstərən xarici tənzimləyici qurumlar üzrə tərtib edilmiş müqayisəli matris öz əksini tapıb.

Növbəti mərhələdə, Dünya Bankı və İKTA-nın mütəxəssisləri arasında ilkin hesabata dair ikinci aralıq nəticələr müzakirə ediləcək. Bundan başqa, Tənzimləyici qurumun inkişaf istiqamətlərinin müəyyən edilməsi üçün paylaşılan ən yaxşı təcrübələrə əsaslanaraq potensial variantların hazırlanması üzrə sentyabr ayında seminarın keçirilməsi də planlaşdırılır.

İKTA və Dünya Bankının ekspertləri arasında müzakirələr 2023-cü ilin sonuna kimi mütəmadi olaraq işçi qaydada davam etdiriləcək.

Qeyd edək ki, Dünya Bankı “Azərbaycan 2030: sosial-iqtisadi inkişafa dair Milli Prioritetlər”nə nail olmaq üçün bütün iqtisadiyyatın rəqəmsallaşdırılması sahəsində Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinə dəstək verir.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Avqustun 16-da Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) nümayəndələri Şərq Tərəfdaşlığı ölkələrində telekommunikasiya bazarının təhlili üçün hazırlanmış sorğu vərəqlərinin qiymətləndirilməsi və təhlillərin aparılacağı coğrafi ərazilərin müəyyən edilməsi üzrə onlayn görüşdə iştirak ediblər.

Şərq Tərəfdaşlığı Ölkələrinin Elektron Kommunikasiya üzrə Tənzimləyicilər  Şəbəkəsinin (EaRePeg) Tənzimləyicilərin müstəqilliyi və genişzolaqlı internet inkişafı üzrə ekspert işçi qrupunun üzvləri ilə avropalı ekspertlər arasında təşkil olunmuş görüşdə İKTA-nın Hüquq və sənədlərlə iş departamentinin direktoru Oktay Məhərrəmov, Beynəlxalq əməkdaşlıq üzrə baş mütəxəssis Ravil İsgəndərov, Texniki tənzimləmə şöbəsinin baş mütəxəssisi Müşfiq Quluyev, Maliyyə şöbəsinin baş mütəxəssisi Rəşad Həsənov, Poçt rabitəsi şöbəsinin aparıcı mütəxəssisi Vüqar Səmədov iştirak ediblər.  

Belə ki, ekspert işçi qrupunun cari ilin may ayında, Parisdə keçirilmiş iclasında Şərq Tərəfdaşlığı ölkələrində Tənzimləyici qurumlar və EU4Digital komandasının birgə dəstəyi ilə  genişzolaqlı internet bazarının təhlilinin aparılması qərara alınıb. 

Şərq Tərəfdaşlığı ölkələrində elektron kommunikasiya/telekommunikasiya bazarı haqqında məlumatların toplanması və toplanmış təfərrüatlı məlumatlar əsasında təhlillərin aparılmasına, eləcə də  hər bir tərəfdaş ölkə üzrə genişzolaqlı bazar şəraitinin qiymətləndirən ölkə üzrə xüsusi bazar təhlili hesabatının hazırlanmasına imkan verəcəkdir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu – İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) bəyan edir ki, istehlakçı şikayəti əsasında Abşeron rayonu, Xırdalan şəhərində “BHS Fiber” adı altında fəaliyyət göstərən “Netim Telekom” MMC internet provayderi tərəfindən uçotadurma qaydalarının pozulduğu müəyyən edilib.

Belə ki, internet provayderin təqdim etdiyi xidmətdən narazı qalan istehlakçının şirkətin rəsmi adını müəyyən edə bilməməsi və şirkətlə əlaqə saxlamaqda yaranmış çətinliklər onun haqlı narazılığına səbəb olub və şikayəti əsasında araşdırma zamanı provayderin uçota alınmaması aşkar edilib.

Araşdırma zamanı internet telekommunikasiya xidməti göstərən provayderin hüquqi məlumatları müəyyən edilib. İnternet provayder uçotadurma qaydalarını pozduğuna görə barəsində Azərbaycan Respublikası İnzibati Xətalar Məcəlləsinin müvafiq maddəsi ilə inzibati protokolun tərtib edilməsi təmin edilib və məhkəmənin müvafiq qərarı ilə barəsində inzibati cərimə tənbehi tətbiq edilib.

Telekommunikasiya sahəsində tənzimləmənin və nəzarətin təmin edilməsi, istehlakçı hüquqlarının müdafiəsi istiqamətində tədbirlər çərçivəsində İKTA telekommunikasiya istehlakçılarına müraciət edərək gələcəkdə bu cür hallarla qarşılaşdıqları təqdirdə bu link vasitəsilə uçota alınmış operator və internet provayderlərin siyahısında xidmət provayderinin adının olub-olmamasını dəqiqləşdirmələrini tövsiyə edir.

Qurum telekommunikasiya bazarında tənzimləmə işlərinin həyata keçirilməsi və istehlakçı hüquqlarının pozulmasına yönəlmiş qanunsuz halların qarşısının alınması, uçota durmaq istəyən internet provayder və operatorlara metodiki dəstəyin göstərilməsi istiqamətində tədbirləri bundan sonra da davam etdirəcək.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

İyul ayın 16-dan ADA universitetinin 6 tələbəsi Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyində (İKTA) 1 aylıq istehsalat təcrübəsinə başlayıblar. Təcrübənin əsas məqsədi telekommunikasiya sahəsində rəqəmsal mühitin yaradılması məqsədilə xidmət bazarlarının tənzimlənməsi və nəzarət haqqında tələbələrin nəzəri biliklərinin artırılmasıdır. Həmçinin tələbələr təcrübə zamanı tənzimləmə sahəsində araşdırma fəaliyyəti ilə praktik məşğul olmaq imkanı da əldə edəcəklər.

Qeyd edək ki, ADA universitetinin Beynəlxalq və İctimai Münasibətlər və İnformasiya Texnologiyaları fakültələrində təhsil alan 6 tələbəsinin İKTA-da istehsalat təcrübəsi avqustun 16-na kimi davam edəcək.

Azərbaycan Respublikasının Biznes Mühiti və Beynəlxalq Reytinqlər üzrə Komissiyasının “İnternetə qoşulma və internet infrastrukturu” üzrə İşçi Qrupunun rəhbəri, rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat nazirinin müavini Fərid Əhmədovun sədrliyi ilə işçi qrupunun videokonfrans formatında iclası keçirilib.

Görüşdə İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) Hüquq və sənədlərlə iş departamentinin direktoru Oktay Məhərrəmov və Texniki tənzimləmə şöbəsinin baş mütəxəssisi Müşfiq Quluyev, Şəbəkə inzibatçılığı və texniki dəstək şöbəsinin müdiri Asim Namazov və Tənzimləyici qurumun digər nümayəndələri, eləcə işçi qrupun üzvü olan digər dövlət qurumlarının nümayəndələri və həmin qurumların hesabatın sorğu vərəqlərinin qiymətləndirilməsinə cəlb olunmuş bir sıra əməkdaşları iştirak ediblər.

İclasda Dünya Bankının “B-Ready” hesabatının “Kommunal xidmətlər” indikatorunun “İnternet” alt-indikatoru üzrə cavablandırılmış sorğu vərəqələrinin və qiymətləndirmə nəticələrinin müzakirəsi keçirilib, sorğunun və qiymətləndirmə cədvəllərinin doldurulması ilə bağlı görülmüş işlər barədə məlumat verilib, hər bir komponent üzrə qiymətləndirmə meyarları ətrafında fikir mübadiləsi aparılıb.

“İnternetə qoşulma və internet infrastrukturu” İşçi qrupunda İKTA-nı qrupun katibi Müşfiq Quluyev, eləcə də qrupun üzvləri, IKTA-nın rəhbəri Nail Mərdanov, Oktay Məhərrəmov və Asim Namazov təmsil edirlər.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) iyulun 26-da ölkədə fəaliyyət göstərən operator və internet provayderlərlə 4-cü görüşü keçirib.

Görüşdə Tənzimləyici qurumun rolu, internet bazarında mövcud durum, provayderlərin uçotu, internet xidmətlərinin keyfiyyəti, provayderlərin müştərilərlə əlaqələrinin effektiv qurulması, bağlanmış müqavilələrin mövcud tələblərə uyğunluğu, provayderlərin qarşılaşdıqları problemlər və onların aradan qaldırılması  ətrafında müzakirələr aparılıb.

İKTA indiyədək 136-dək operator və internet provayderin uçota alınmasını təmin edib.

Qeyd edək ki, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) nümayəndələri aprelin 4-7-də Moldovada keçirilən Şərq Tərəfdaşlığı ölkələrində Rəqəmsal İqtisadiyyat və Cəmiyyət İndeksinin (DESI) hesablanmasına dair Avropa Komissiyasının Texniki Yardım və İnformasiya Mübadiləsi Aləti (TAIEX) seminarında iştirak ediblər.

Seminarda Azərbaycan, Gürcüstan, Ermənistan, Moldova və Ukraynadan 60-dan çox nümayəndə, 13 ekspert iştirak edib. 

Seminarın məqsədi proqrama üzv dövlətlərin nümayəndələrinə DESI üçün tələb olunan məlumatların toplanması ilə bağlı institusional şərtlərin yaradılmasına dair məsləhət verilməsi olub. Seminar çərçivəsində DESI üçün müvafiq göstəricilərin metodologiyaya uyğun əldə edilməsi, bu istiqamətdə Avropa İttifaqına üzv dövlətlərin təcrübələrinin öyrənilməsi, genişzolaqlı rabitə xərclərinin azaldılması direktivinin praktiki tətbiqi, tənzimləyicilərin müstəqilliyinə dair tövsiyələrin icrası kimi məsələlərdə əldə olunan nəticələr müzakirə olunub.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) nümayəndəsi aprelin 12-19-də ABŞ-ın Vaşinqton və Dallas şəhərlərində radio giriş şəbəkəsi üzrə təlimlərdə iştirak edib.

Təlimlər spektrum idarəçiliyi, simsiz texnologiyaları tətbiqi, milli genişzolaqlı planların hazırlanması, milli kibertəhlükəsizlik strategiyalarını həyata keçirilməsi yönündə inkişaf etməkdə olan ölkələrin mütəxəssislərinə təlimlər keçirilməsi üzrə ixtisaslaşan ABŞ-ın USTTI qeyri-hökümət təşkilatı tərəfindən təşkil olunub.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) ölkədə fəaliyyət göstərən bir sıra internet operator və provayderlərinin nümayəndələri ilə ilk dəfə dəyirmi masa ətrafında görüş keçirib.

Tədbirin məqsədi internet operator və provayderləri ilə internet telekommunikasiya sahəsində mövcud vəziyyəti müzakirə etmək və qarşılıqlı əməkdaşlığın yaradılmasına nail olmaqdır.

Tədbiri giriş sözü ilə açan İKTA-nın rəhbəri Nail Mərdanov bildirib ki, internet telekommunikasiya sahəsinin tənzimlənməsi, eləcə də buradakı xidmət bazarlarının təhlili və formalaşdırılması hər bir bazar iştirakçısı üçün şəffaflığın və ədalətli yanaşmanın təmin edilməsində mühüm rol oynayır.

Görüş İKTA-nın yaradılması və fəaliyyətinə dair təqdimatla davam edib.

İştirakçılara tənzimləyici qurumun fəaliyyətə başladığı qısa müddət ərzində gördüyü işlər barədə məlumat verilib. İnternet operator və provayderlərinin öz davamlı fəaliyyətlərinin təmin edilməsi istiqamətində qarşılaşdıqları çətinliklər və bu çətinliklərin aradan qaldırılması yolları birgə müzakirə olunub. İnternet operator və provayderlərinin nümayəndələrinin sualları cavablandırılıb.

Nəzərə çatdırılıb ki, bu kimi görüşlər digər internet operator və provayderləri ilə də mütəmadi qaydada təşkil olunacaq.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) Tənzimləmə departamentinin Radiospektr idarəçiliyi şöbəsinin müdiri Vüsal Süleymanov mayın 2-4-də Praqada keçirilmiş Avropa Komissiyasının təşkilatçılığı ilə Şərq Tərəfdaşlığı Ölkələrinin Elektrik Rabitəsi Tənzimləyiciləri Şəbəkəsinin Tezliklər üzrə Ekspert İşçi Qrupunun 15-ci iclasında iştirak edib.

İclasda Şərq Tərəfdaşlığına daxil olan ölkələrin tənzimləyici qurumların, eləcə də digər qurumların nümayəndələri 5G pioner zolaqların istifadəsi, 5G təhlükəsizlik alətləri, İMT şəbəkələrində xidmət keyfiyyəti və texniki ölçmələr, Aİ-yə üzv dövlətlərdə 5G şəbəkəsindən istifadəyə dair geniş təqdimatlar dinlənilib, müzakirələr aparılıb.

Bundan başqa, Azərbaycan tərəfinin təklifi ilə iclasın gündəliyinə daxil edilmiş Rəqəmsal Radio Yayımı (DAB+) texnologiyasının tətbiqində mövcud problemlər, analoq FM yayımında aktual vəziyyət, gələcək T-DAB yayımı, T-DAB planın yenilənməsi və s. barədə Slovakiya Elektrik Rabitəsi və Poçt Xidmətləri Tənzmiləyici Qurumu  tərəfindən  geniş təqdimat olub, dəyirmi masa ətrafında müzakirələr aparılıb. Bununla yanaşı, Çexiya və Macarıstan  Telekommunikasiya Birliklərinin mövzu ilə bağlı təcrübələrinə dair təqdimatlar nümayiş etdirilib, müzakirələr aparılıb.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin (RİNN) tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) nümayəndəsi Ravil İskəndərov İrlandiyanın Dublin şəhərində keçirilmiş Avropa İttifaqının Şərq Tərəfdaşlığı Ölkələrinin Elektron Kommunikasiya üzrə Tənzimləyicilər Şəbəkəsinin (EaPeReg) 21-ci plenar iclasınds iştirak edib.

19 ölkənin telekommunikasiya üzrə tənzimləyici qurumunun 50-dən çox nümayəndəsinin iştirak etdiyi iclasda, 2023-cü ilin birinci yarısında görülmüş işlər, Şəbəkə çərçivəsində yaradılmış işçi qrupların fəaliyyətləri, cair iş planlarına dair tədbir iştirakçılarına geniş məlumat verilib.

RİNN-in nümayəndələri tərəfindən tədbir iştirakçılarına Azərbaycanda yaradılan və tənzimləyici funksiyaları yerinə yetirəcək İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi barədə məlumat verilib. Azərbaycanın Şəbəkə ilə əməkdaşlığı çərçivəsində bu ilin sentyabr ayında Bakıda müvafiüq sahədə tənzimləmə məsələlərinə dair tədbirin keçiriləcəyi diqqətə çatdırılıb.

Qeyd edək ki, “EU4Digital” heyəti ilə əldə edilmiş razılığa əsasən, şəbəkə vasitəsilə “EU4Digital” layihəsinin 1-ci fazasında icra edilən tövsiyə sənədlərinin geniş təhlili məqsədilə İKTA ilə əlavə görüşlərin keçirilməsi nəzərdə tutulur.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) hüquq və sənədlərlə iş departamentinin direktoru Oktay Məhərrəmov mayın 10-11-də Şərq Tərəfdaşlığı Ölkələrinin Elektron Kommunikasiya üzrə Tənzimləyicilər Şəbəkəsinin qurumlarının müstəqilliyi və genişzolaqlı internet üzrə ekspert işçi qrupunun Parisdə keçirilən 14-cü iclasında iştirak edib.

Görüşdə Aİ-də genişzolaqlı internetin xərclərin azaldılmasına dair direktivə yenidən baxılması məsələsi, tənzimləyici qurumların müstəqil olmalarına dair tövsiyələrin icrasına nəzarət, beynəlxalq bağlantı sahəsində (beynəlxalq sualtı kabellərin) birgə əməkdaşlığın mümkünlüyü, Aİ Ölkələri Tənzimləyici Qurumlarının Birliyi (BEREC) ilə əməkdaşlıq məqsədilə Şərq Tərəfdaşlığı Tənzimləyici qurumlarının təklif etdiyi mövzulara dair onlayn görüşlərdə birgə iştirakı kimi məsələlər geniş müzakirə edilib.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) rəhbəri Nail Mərdanov və beynəlxalq əlaəqlər üzrə əməkdaşı Ravil İsgəndərov Dünya Bankının İqtisadi İnkişafın Qlobal İndikatorlar Qrupunun təşkilatçılığı ilə Şərqi Avropa və Mərkəzi Asiya ölkələri üçün “B-Ready” layihəsi üzrə mayın 8-9-da Varşavada keçirilmiş regional tədbirdə iştirak edib.

Tədbirin əsas məqsədi “B-Ready” layihəsi üzrə konseptual yanaşmanın təqdim olunması, yeni layihənin detallarının və indikatorlar üzrə metodologiyanın ətraflı izah olunması, yeni layihə barədə məlumatlılıq və hazırlıq səviyyəsinin daha da yüksəldilməsi və bu sahədə müzakirələrin aparılması olub.

2021-ci ildən etibarən dərci dayandırılan Dünya Bankının "Doing Business" hesabatı “Business Ready” hesabatı ilə əvəzlənib. Yeni layihə ölkələrin biznes və investisiya mühitinin qiymətləndirilməsinə daha şəffaf və balanslı yanaşmanı təmin edəcək. 2024-cü ilin yazında dərc olunacaq ilk buraxılışında "B-Ready" hesabatı 60 iqtisadiyyatı əhatə edəcəkdir. Növbəti 3 il ərzində hesabata 180 ölkənin daxil edilməsi nəzərdə tutulur.

"B-Ready" hər hansı şirkətin fəaliyyətinin başlanma, davam etmə, bağlanma və yaxud yenidən təşkili mərhələlərini, eləcə də biznesə giriş, biznesin yerləşməsi, kommunal xidmətlər, əmək münasibətləri, maliyyə xidmətləri, beynəlxalq ticarət, vergi, bazarda rəqabət, mübahisələrin həlli və müflisləşmə kimi 10 mövzuya fokuslanacaq.

Mayın 9-12-də Azərbaycan və Rusiya rabitə administrasiyaları arasında TV, radio və digər yerüstü xidmətlərin koordinasiyası ilə bağlı Quba şəhərində iclas keçirilib. İclasda Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA)Tənzimləmə departamentinin Radiospektr idarəçiliyi şöbəsinin müdiri Vüsal Süleymanov da iştirak edib.

İclas çərçivəsində sərhədyanı ərazilərdə FM radio yayım stansiyalarının tezlikləri və digər texniki parametrləri razılaşdırılıb, 700 MHs, 3.4-3.7 QHs və Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı tərəfindən nəzərdə tutulan digər tezlik diapazonlarında yeni nəsil mobil rabitə xidmətlərinin təşkili müzakirə edilib. Eyni zamanda qarşılıqlı maneə təsirlərinin yaranmaması və keyfiyyətli mobil rabitə xidmətlərinin göstərilməsi üçün hər iki tərəfin mobil rabitə operatorları tərəfindən istifadə olunacaq mobil rabitə şəbəkələrinin texniki parametrləri razılaşdırılıb.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Azərbaycan Respublikasının Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) həyata keçirdiyi internet operator və provayderlərin uçota alınması elektron sistem vasitəsilə davam edir.

Bu günə kimi artıq 107 internet operator və provayder, o cümlədən host provayder uçota alınıb. 

Uçotdan keçməyən operator və provayderlər, o cümlədən host provayderlər “Elektron hökumət” portalında https://e-gov.az/az/services/read/3731/ linki vasitəsilə autentifikasiyadan keçərək uçota durmaq üçün ərizə göndərməlidirlər.

Uçota durmamaq Azərbaycan Respublikası İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 370-1-ci maddəsinə əsasən uçot qaydalarının pozulmasına görə inzibati məsuliyyətə səbəb ola bilər.

Uçota alınma bu sahənin hesabatlılıq səviyyəsini, eləcə də tənzimləmə imkanlarını genişləndirəcək, genişzolaqlı internetə çıxış səviyyəsini maksimum həddə çatdırılması üçün inkişaf konsepsiyalarının və məqsədli proqramların hazırlanmasında istifadə olunacaq, istehlakçılar və tənzimlənən subyektlər arasında münasibətlərin inkişaf etdirilməsində, xidmət bazarlarını təhlil etmək və onların formalaşdırılması və şəffaflığın təmin edilməsi istiqamətində  mühüm rol oynayacaqdır.

Növbəti mərhələdə Tənzimləyici qurum uçot prosesi zamanı toplanmış məlumatları, o cümlədən  internet telekommunikasiya sahəsində göstərilən xidmətlərin növləri, abunəçilərlə bağlanmış müqavilələrin minimum tələblərə uyğunluğu, fəaliyyətin əhatə dairəsi, əlaqə vasitələri, eləcə də vebsaytların müştəriyönümlü olması və məlumatlılığı kimi parametrlər üzrə təhlillər aparılacaq, onları vizual formada sistemləşdirəcək və qiymətləndirəcək.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli, 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycan Respublikasının Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi və Gürcüstanın Milli Kommunikasiya Komissiyası arasında əldə olunmuş razılaşmaya əsasən, hər iki ölkənin mütəxəssislərinin iştirakı ilə 2-5 iyun 2023-cü il tarixlərində sərhədyanı bölgələrdə birgə radiomonitorinqlər keçirilib.

Məqsəd sərhədyanı ərazilərdə mobil rabitə şəbəkələrinin və televiziya-radio yayımlarının tənzimlənməsi, yeni texnologiyalara keçidlə əlaqədar radiotezlik resurslarından səmərəli istifadə və qarşılıqlı maneə təsirlərinin qarşısının alınmasıdır.

Radiomonitorinqlərin nəticələrinə əsasən 6-7 iyunda Tbilisi şəhərində mütəxəssislər arasında sərhədyanı ərazilərdə televiziya və radio yayımlarının beynəlxalq tələblərə və ikitərəfli protokollara uyğunluğu və yeni nəsil texnologiyalarının (5G, DAB+ və s.) tətbiqi üçün radiotezlik kanallarının razılaşdırılması üzrə müzakirələr aparılıb.

Sözügedən texnologiyaların sərhədyanı ərazilərdə tənzimlənməsi ilə əlaqədar hər iki tərəfdən müvafiq tədbirlərin görülməsi razılaşdırılıb.

Qeyd olunan birgə radiomonitorinq və müzakirələrdə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi, İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi, Dövlət Radiotezliklər İdarəsi və mobil rabitə operatorlarının mütəxəssisləri iştirak ediblər.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinin tabeliyində olan İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin (İKTA) rəhbərliyi ilə Azərbaycanda “5G Strategiyasının hazırlanması üzrə” İşçı Qrupu yaradılıb.

İşçi Qrup İKTA-nın Azərbaycanda 5G infrastrukturunun qurulması və geniş tətbiqi məqsədilə 5G Strategiyasının hazırlanması üzrə tədbirlər planı çərçivəsində yaradılıb. İşçi Qrupunda ölkədə 5G şəbəkəsinin tətbiqində maraqlı olan bazar iştirakçılarının, o cümlədən ölkədə fəaliyyət göstərən mobil operator, telekommunikasiya sahəsində fəaliyyət göstərən bir sıra şirkətlərin nümayəndələri təmsil olunur.

İşçi Qrupun əsas məqsədi Azərbaycanda qarşıdakı illər ərzində rəqəmsal cəmiyyətin davamlı inkişafını təmin etmək məqsədilə ən müasir və yeni yaranan texnologiyaların yayılması üzrə tələbləri özündə əks etdirən vahid 5G Strategiyasını hazırlamaqdır.

5G Strategiyasının məqsədi ölkədə təhlükəsiz və dayanıqlı beşinci nəsil (5G) infrastrukturunun inkişafı və tətbiqi üçün bütün maraqlı tərəflərin yanaşmalarını nəzərə alınmaqla, strateji yanaşma formalaşdırmaq və müştəri təcrübəsində əhəmiyyətli təkmilləşdirmələrə nail olmaqdır.

Işçi Qrupun iştirakı ilə mütəmadi görüşlər keçiriləcək, 5G Strategiyasının hazırlanması zamanı vacib olan mərhələlər və onların icrası ilə bağlı görüləcək işlərə dair müzakirələr aparılacaq.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir.

Azərbaycanın telekommunikasiya və poçt xidmətləri üzrə tənzimləyici qurumu İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) bəyan edir ki, internet telekommunikasiya xidmətləri bazarında mövcud olan bəzi provayderlər tərəfindən biznes fəaliyyətləri haqqında istehlakçılar arasında əsassız məlumatların yayılması barədə şikayətlər daxil olmaqdadır.

Belə ki, şikayət edən provayderlər bildirir ki, internet provayderlərin əməkdaşları və onların xidmətlərinin satışı ilə məşğul olan şəxslər digər provayderlərin abunəçiləri ilə fərdi qaydada görüşərək onlara xidmət göstərən provayderin təsərrüfat fəaliyyəti haqqında həqiqətə uyğun olmayan şayiələr, o cümlədən provayderin fəaliyyətini dayandıracağı, müflis olması, külli miqdarda borclarının olması və bu kimi nüfuzdan salan məlumatların yayılması hallarını müşahidə edirlər.

Şikayət edən provayderlər ehtimal edirlər ki, bu addımla həmin internet provayderlər abunəçini xidmətdən imtina etməyə sövq edərək öz tərəflərinə çəkmək məqsədi güdürlər.

İKTA telekommunikasiya bazarında yaranmış bu cür sui-istifadə hallarından narahatdır və bildirir ki, istehlakçılar bu məlumatların doğruluğunu öz provayderləri ilə dəqiqləşdirə bilərlər. Eyni zamanda tənzimləyici qurum bildirir ki, istehlakçılar internet provayderlərin mövcud siyahısı ilə bu linkdə tanış ola və provayderin fəaliyyətdə olub-olmamasını müstəqil şəkildə yoxlaya bilərlər.

İKTA bəyan edir ki, internet provayderlərin uçota alınmadan fəaliyyəti “Telekommunikasiya haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun pozulması halıdır və belə halların qarşısı qanun çərçivəsində alınacaqdır.

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir

Telekommunikasiya sahəsində göstərilən xidmətlərin keyfiyyətinə dair tədbirlərin həyata keçirilməsi bu sahənin tənzimlənməsində olduqca önəmlidir. Bazarın öyrənilməsi məqsədilə, 2023-cü ilin yanvar ayından başlayaraq İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyi (İKTA) telekommunikasiya xidmətləri üzrə keyfiyyət göstəricilərinə dair xarici təcrübəni öyrənib, geniş təhlillər aparıb.

Telekommunikasiya xidmətləri üzrə keyfiyyət göstəricilərinin və keyfiyyət səviyyəsinə dair minimal tələblərin müəyyən edilməsi, xidmət keyfiyyəti üzrə operatorların, internet provayderlərin fəaliyyətinin tənzimlənməsi, habelə telekommunikasiya xidmətlərinin keyfiyyətinin dəyişən şərtlər çərçivəsində beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması məqsədilə İKTA “Telekommunikasiya xidmətlərinin keyfiyyət göstəriciləri haqqında Qayda” layihəsi hazırlayıb və aidiyyatı üzrə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyinə təqdim edib. Bundan başqa, Agentlik xidmət bazarlarını təhlil etmək və onların formalaşdırılması istiqamətində tədbirlər görmək məqsədilə telekommunikasiya sahəsində fəaliyyət göstərən şirkətlərdən keyfiyyət və digər göstəricilərin rüblük əsasda və elektron qaydada toplanılmasına başlayıb. Əldə olunmuş nəticələrin təhlili Tənzimləyici qurumun telekommunikasiya bazarına istehlakçıyönümlü müdaxiləsinə və orada sağlam rəqabətin formalaşdırılmasına da imkan verəcək.

İKTA telekommunikasiya bazarındakı mövcud vəziyyəti anlamaq üçün müştəri məmnuniyyəti ilə bağlı müxtəlif sorğuların və araşdırmaların aparılmasını planlaşdırır. Bu proses istehlakçılardan mütəmadi olaraq qiymət, xidmət xüsusiyyətləri baxımından internet provayderlərin təqdim etdiyi müştəri xidmətinin keyfiyyətinə və tutarlılığına dair qərəzsiz rəy toplamağa imkan verəcək, istehlakçıların internet provayderlərdən gözləntilərini öyrənməyə kömək edəcək

İnformasiya Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyinin Nizamnaməsi Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 oktyabr 2022-ci il tarixli 1861 nömrəli Fərmanı ilə təsdiqlənib. Agentlik ölkədə informasiya kommunikasiya texnologiyaları (İKT) və rabitə (telekommunikasiya və poçt) sahələrində tənzimləmə və nəzarəti, eləcə də radiospektr idarəçiliyini həyata keçirir'